VU ziekenhuis

Nut van strenger antirookbeleid bevestigd:
Roken leidt óók al bij jongeren tot slechtere fitheid

Ook al op jonge leeftijd gaat roken gepaard met een slechtere fitheid van hart, longen en bloedsomloop. Bij mannen die tien sigaretten per dag of meer roken, loopt deze verslechtering op tot bijna tien procent. Bij vrouwen zijn de effecten veel minder sterk.

Dit blijkt uit een promotieonderzoek in het kader van het Amsterdams Groei- en Gezondheidsonderzoek onder 600 mannen en vrouwen tussen hun dertiende en 36^e jaar. Bij hen is herhaaldelijk fitheid van hart, longen en bloedsomloop gemeten tijdens een maximale inspanningstest. Het is voor het eerst dat de relatie tussen roken en gezondheid bij zulke jonge mensen is onderzocht over een periode van 23 jaar.

Tot nu toe is de kennis op het gebied van roken vooral gebaseerd op onderzoek bij rokende mannen ouder dan veertig jaar die al vele jaren roken. De resultaten bevestigen het nut van een strenger antirookbeleid van de Nederlandse regering, met als doel te voorkómen dat jongeren beginnen met roken.

De bevinding dat roken al op jonge leeftijd samengaat met een slechtere fitheid van hart, longen en bloedsomloop, was sterker bij mannen dan bij vrouwen, en werd sterker naarmate er meer gerookt werd. Daarnaast speelt de leeftijd bij mannen een versterkende rol. Bij mannen die tien sigaretten per dag rookten of meer, nam de fitheid ieder jaar af met 0,5% ten opzichte van niet-rokers. Bij vrouwen had leeftijd geen versterkende rol. Hier liepen de verschillen in fitheid tussen rokers en niet-rokers zelfs terug van bijna 5% op dertien tot zestienjarige leeftijd tot 1% op 36-jarige leeftijd. Bij 36-jarige vrouwen lijkt roken samen te gaan met een verslechterde botkwaliteit gemeten in het hielbot. Dit houdt in dat rokende vrouwen een grotere kans hebben om op latere leeftijd osteoporose te krijgen, een aandoening die de kans op botbreuken vergroot.

Als mannen vóór hun 36^e stoppen met roken, blijkt dit de negatieve effecten op de fitheid teniet te doen. Mannen die op 36-jarige leeftijd al langer dan vier jaar met roken gestopt waren, bleken net zo fit als mannen die nooit gerookt hadden. Desalniettemin blijkt het minder gaan roken samen te gaan met ongunstige veranderingen, zoals een toename in lichaamsgewicht en bloeddruk en een meer centrale lichaamsvetverdeling. De verwachting is echter dat deze ongunstige effecten van tijdelijke aard zullen zijn.

Het onderzoek is uitgevoerd door mw. dr. C. Bernaards in het kader van het Amsterdams Groei- en Gezondheidsonderzoek van het EMGO-instituut (VU medisch centrum). Bernaards promoveert op 5 september.