Ministerie van Justitie
Persbericht
Justitiebegroting 2004: Alternatieve geschillenbeslechting krijgt
prioriteit
16 september 2003
Justitie zet zich volgend jaar in voor een adequaat en slagvaardig
stelsel van alternatieve geschillenbeslechting door het aanbieden en
bevorderen van het gebruik van alternatieve methoden om geschillen op
te lossen. Dit vermindert op termijn de druk op de capaciteit van de
rechterlijke macht.
Dat schrijft minister Donner in de toelichting op de justitiebegroting
voor 2004.
Stimulering van alternatieve geschillenbeslechting (mediation,
arbitrage en bindend advies) past in het streven van het kabinet om
burgers zoveel mogelijk in staat te stellen zelf keuzes te maken en
hun verantwoordelijkheid te nemen. Mogelijkheden tot alternatieve
geschillenbeslechting kunnen voor partijen soms een betere en meer
duurzame oplossing bieden voor hun conflict dan de gang naar de
rechter. Bovendien is het een manier om escalatie en juridisering van
conflicten te voorkomen. Komen partijen er niet uit dan kan alsnog
worden besloten een beroep op de rechter te doen.
Hoewel onder alternatieve geschillenbeslechting verschillende vormen
van conflictoplossing vallen, zullen de beleidsinitiatieven voor 2004
met name gericht zijn op een gestructureerde introductie van
mediation. Dit betekent onder meer een landelijke invoering van
doorverwijzingsvoorzieningen voor de rechtzoekende bij de rechterlijke
macht en rechtsbijstandinstellingen.
Minister Donner neemt hierover in het najaar een definitieve
beslissing, mede gebaseerd op de uitkomsten van de eindevaluatie van
het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatiecentrum (WODC) van het
ministerie van Justitie. Deze evaluatie omvat enkele projecten en
deelonderzoeken die in de afgelopen drie jaar bij vijf rechtbanken en
drie stichtingen rechtsbijstand zijn gehouden. Hierbij zijn
rechtzoekenden doorverwezen naar mediators. Ook is een aantal
wetenschappelijke onderzoeken gehouden naar de werking van
alternatieve geschillenbeslechting, zoals arbitrage en het bindend
advies. De voorlopige resultaten over mediation op het terrein van
civiel- en bestuursrecht zijn positief.
Verder zal worden bekeken hoe burgers gestimuleerd kunnen worden meer
gebruik te maken van alternatieve geschillenbeslechting.
Aandacht voor andere methoden van alternatieve geschillenbeslechting
betreft ook arbitrage en het bindend advies. Zo zal in 2004 worden
nagegaan op welke wijze het aantal geschillencommissies onder de SGC
kan worden uitgebreid en hoe de markt kan worden geprikkeld om meer
verantwoordelijkheid daarvoor op zich te nemen.
De geschillencommissies die onder de Stichting Geschillencommissies
voor Consumentenzaken (SGC) vallen en uitspraak doen op basis van
bindend advies, functioneren over het algemeen goed. De commissies
voorzien in een duidelijke behoefte.
Rechtsbijstand
In 2004 wordt een groter beroep op de gesubsidieerde rechtsbijstand
verwacht. Dit komt niet alleen door intensivering van de opsporing en
het toezicht in openbare ruimten, maar ook door toename van geschillen
in de sectoren arbeid en sociale zekerheid als gevolg van de huidige
economische omstandigheden. Daarom is voor 2004 een bedrag van ca 30
miljoen euro extra uitgetrokken. Deze middelen stellen de Raden voor
Rechtsbijstand in staat de toenemende instroom op te vangen.
Bij de Tweede Kamer liggen voorstellen om het stelsel van de
gefinancierde rechtsbijstand aan te passen. Het gaat daarbij vooral om
een strikte scheiding tussen publieke en private voorzieningen in de
rechtsbijstand, het versterken van de eerstelijns hulp aan
rechtzoekenden en uitbreiding van het aanbod van
rechtsbijstandverleners. Na overleg met de Tweede Kamer zullen de
voorgenomen maatregelen zo spoedig mogelijk worden gerealiseerd.