persbericht
Nummer:
59
Directie:
voorlichting
16-09-2003
Status:
informatie
Onderwijs en kennis: praktische oplossingen
Geen 'grand designs', maar praktische oplossingen voor weerbarstige
problemen. Dat is de manier waarop de bewindslieden van OCW de komende
vier jaar hun prioriteiten - aanpakken van het lerarentekort,
vergroten van de autonomie van instellingen, innovatie en participatie
- inhoud willen geven. OCW krijgt weliswaar te maken met kabinetsbrede
bezuinigingen, maar gaat daarnaast veel investeren. De 700 miljoen,
die dit kabinet wil investeren in onderwijs en kennis, worden daarom
voor een belangrijk deel in deze prioriteiten gestoken. De rol van het
ministerie en de verdeling van verantwoordelijkheden worden de komende
jaren fundamenteel veranderd. OCW zorgt ervoor dat instellingen niet
beperkt worden door te ingewikkelde procedures en papierwerk. Dat
betekent in de praktijk: minder regels vanuit Zoetermeer (vanaf
oktober Den Haag) en grotere zelfstandigheid voor instellingen. Dat
betekent ook dat het ministerie afrekent op prestaties, de regels
strak handhaaft en scherp toezicht houdt op kwaliteit. Kortom:
individuele afspraken, nationale ambities; betrokken, maar op afstand.
AANPAK LERARENTEKORT
Aanpakken van het lerarentekort is een topprioriteit. De vraag naar
leraren is groter dan het aanbod. De huidige prognose is dat er voor
het primair en voortgezet onderwijs in 2007 10400 vacatures zijn.
Minister van der Hoeven heeft de ambitie om dit aantal terug te
brengen tot 2200. Daarvoor moet het beroep aantrekkelijker gemaakt
worden. Van der Hoeven trekt daarom extra geld uit voor betere
ondersteuning van leraren, betere begeleiding van nieuwe instromers,
het opleiden van leraren in de school en voor de kwaliteitsverbetering
van de lerarenopleidingen. In totaal gaat het in 2004 om 71 miljoen
euro.
KENNIS EN INNOVATIE
Kennis is de ruggengraat van onze economie. Kennis die in publieke
instellingen wordt ontwikkeld moet breed worden benut door het
bedrijfsleven. Lerenden én werkenden moeten door onderwijs optimaal
worden toegerust om mee te doen in een samenleving, waarin kennis snel
veroudert, de arbeidsmarkt dynamisch is en waarvan de culturele
variëteit groot is. Om hiervoor een krachtige aanpak te ontwikkelen
heeft het kabinet 185 miljoen euro uitgetrokken. Dat kan worden
besteed aan het verhogen van de instroom in bèta- en techniek
opleidingen, het aanbrengen van focus in het wetenschappelijk
onderzoek, het innovatiever maken van het beroepsonderwijs, het
verbeteren van de samenwerking van onderzoeks- en
onderwijsinstellingen met het bedrijfsleven. Het Innovatieplatform,
dat wordt opgericht om een krachtige aanpak te ontwikkelen, wordt voor
de besteding van dit geld geraadpleegd.
GELIJKE RECHTEN EN PLICHTEN MBO EN HOGER ONDERWIJS
Staatssecretaris Nijs brengt rechten en plichten van MBO-ers meer in
overeenstemming met die van studenten in het hoger onderwijs. Dat wil
aan de ene kant zeggen dat MBO-ers van 18 jaar en ouder een
tegenprestatie leveren voor hun studiefinanciering. De maatregel moet
een prikkel zijn om een diploma te halen en geldt voor deelnemers aan
de 2 hoogste niveaus van de beroepsopleidende leerweg. Ze krijgen hun
studiefinanciering als lening. Deze wordt omgezet in een gift als ze
hun opleiding hebben afgerond. Verlaten ze de opleiding zonder
diploma, dan blijft het een lening, die naar draagkracht moet worden
terugbetaald. Voor studenten in het hoger onderwijs gaat hetzelfde
gelden: omzetting van lening naar gift gebeurt na afronding van de
opleiding, en dus niet meer (ook) na het behalen van de propedeuse.
Aan de andere kant krijgen de MBO-ers sterkere rechten, zoals
studenten in het hoger onderwijs al langer hebben. Betere
medezeggenschap, betere studie- en beroepskeuzebegeleiding en het
aanspreken van scholen op de studeerbaarheid van hun programma's.
CULTUUR EN MEDIA
In de mediabrief die in november zal verschijnen zal staatssecretaris
van der Laan nader ingaan op de voorgenomen bezuinigingen bij de
publieke omroep. Daarnaast zal de najaarsbrief de cultuurpolitieke
agenda voor de komende jaren en voorstellen voor nieuw beleid
bevatten. Daarbij gaat Van der Laan aandacht besteden aan de
versterking van het cultuuraanbod en de cultuurmakers. Ook zal ze
duidelijk maken op welke manier de cultuurinstellingen meer ruimte
krijgen.
SELECTIE INVESTERINGEN (BALKENENDE 1 EN 2)
- Invoering van lumpsumfinanciering en de versterking van het
management in het primair onderwijs: 32 miljoen in 2004, oplopend naar
100 miljoen in 2007; verminderen administratieve lasten in primair en
voortgezet onderwijs en BVE en verdieping en verbreding controles
jaarrekeningen: 18 miljoen in 2004, in latere jaren 26 miljoen*
- Versterking innovatieklimaat in primair en voortgezet onderwijs: 4
miljoen in 2004, in latere jaren 14 miljoen*; innovatie binnen in het
beroepsonderwijs: 10 miljoen in 2004, vanaf 2006 20 miljoen
structureel*; kennisverspreiding en -toepassing tussen MBO en midden-
en kleinbedrijf en vernieuwing kwalificatiestructuur: 2 miljoen in
2004, oplopend naar 20 miljoen in 2007*; verbeteren samenwerking HBO
en bedrijfsleven: 2 miljoen in 2004, oplopend naar 20 miljoen in 2007*
- Implementatie nieuwe zorgopleidingen: 17 miljoen in 2004, oplopend
naar 32 miljoen in 2007; ophogen numerus fixus geneeskunde van 2550
naar 2900 plaatsen: 12 miljoen in 2004, oplopend naar 36 miljoen in
2008
- Oplossen financieringsproblemen huisvesting universiteiten: 15
miljoen in 2004, vanaf 2006 35 miljoen structureel*
- Internetvoorziening primair en voortgezet onderwijs en BVE: 70
miljoen vanaf 2004; innovatieprojecten ICT: 11 miljoen in 2004, in
latere jaren 11 miljoen*; meerjarenprogramma Digitale Universiteit: 2
miljoen in 2004, in latere jaren 8 miljoen*; digitaliseren van erfgoed
en verbeteren toegankelijkheid digitale collecties: 1 miljoen in 2004,
oplopend naar 9 miljoen in 2007*; inlopen achterstanden conservering
erfgoed: 1 miljoen in 2004, oplopend naar 8 miljoen in 2007*
- Oplossen arbeidsmarktknelpunten en verlichten werkdruk primair- en
voortgezet onderwijs en BVE-sector: 23,5 miljoen in 2004, oplopend
naar 124 miljoen in 2007*; verbeteren begeleiding nieuw instromende
leraren en verruimen tegemoetkoming studenten aan lerarenopleiding:
23,5 miljoen in 2004, oplopend naar 77 miljoen in 2007*; opleiden van
leraren in scholen en verbeteren samenwerking scholen met
lerarenopleidingen: 16 miljoen in 2004, oplopend naar 77 miljoen in
2007*; verbeteren kwaliteit lerarenopleidingen en bevorderen van meer
vrouwen in wetenschappelijke functies: 4 miljoen in 2004, oplopend tot
18 miljoen in 2007*
- Schakelklassen voor anderstalige leerlingen primair onderwijs: 2
miljoen in 2004, oplopend naar 17 miljoen in 2007; invoeren begin- en
tussentoets primair onderwijs: 1 miljoen in 2004, oplopend naar 22,5
miljoen in 2007; maatschappelijke stages en leerlingbegeleiders
voortgezet onderwijs: 4 miljoen in 2004, oplopend naar 34 miljoen in
2007*
- Cultuureducatieve activiteiten op scholen: 4 miljoen in 2004,
oplopend naar 20 miljoen in 2007*; vernieuwen en versterken van
openbare bibliotheken: 2 miljoen in 2004, oplopend naar 22 miljoen
structureel in 2007*;
SELECTIE BEZUINIGINGEN (BALKENENDE 1 EN 2)
- Korting op subsidie aan alle onderwijssectoren, cultuur en
wetenschap: 24,6 miljoen in 2004, oplopend tot 66,3 miljoen in 2007
- Incidentele loonontwikkeling (tranche 2003, 2004, 2005) 0%: 158,4
miljoen in 2004, oplopend tot 307,6 miljoen in 2007
- Bundeling achterstandgeld (GOA, gewichtenregeling, cumi): 50 miljoen
in 2004, 100 miljoen in 2005 en verder
- Efficiencytaakstelling publieke omroep: 40 miljoen in 2004, oplopend
naar 80 miljoen in 2007
* Bedragen voor na 2004 zijn indicatief
Zie ook:
dossier begroting 2004
factsheet bij begroting 2004
Ministerie van OCenW
Europaweg 4
Postbus 25000
2700 LZ Zoetermeer
T: 079 323 23 23
F: 079 323 23 20
E: info@minocw.nl
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen