Aan de Voorzittervan de TweedeKamerderStaten-Generaal
Binnenhof4
Den Haag
- Ministerie van Buitenlandse Zaken
Directie Azië
Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag
Datum
- 19 september 2003
Behandeld
M. van Zomeren
Kenmerk
- DAO-565/03
Telefoon
- 070 3484108
Blad
- 1/7
Fax
- 070 3485323
Bijlage(n)
- 1
- dao-zz@minbuza.nl
Betreft
- Beantwoording vragen vanhet lidKarimioverhet mandaat van ISAF en de voorbereidingen voor de verkiezingen in Afghanistan
Graag bied ik u hierbij, mede namens de minister voor Ontwikkelingssamenwerking en de minister van Defensie, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door - het lid- Karimi over - het mandaat van ISAF en de voorbereidingen voor de verkiezingen in Afghanistan. Deze vragen werden ingezonden op 2 september 2003 met kenmerk 2020316620.
- De Minister van Buitenlandse Zaken
Mr. J.G. de Hoop Scheffer
Antwoorden vande heer De Hoop Scheffer, Minister van Buitenlandse Zaken, mede namens mevrouw Van Ardenne-van der Hoeven, Minister voor Ontwikkelingssamenwerking, en de heer Kamp, Minister van Defensie, op de vragen van het lid Karimi (GroenLinks) over het mandaat van ISAF en de voorbereidingen voor de verkiezingen in Afghanistan.
Vraag 1
Is het waar dat op 10 september aanstaande, in het kader van de NAVO, de rol van de NAVO als commandovoerder van ISAF wordt besproken?
Antwoord
Het onderwerp Afghanistan, en ISAF in het bijzonder, staat sinds de overname van de leiding over ISAF door de NAVO altijd op de agenda van de reguliere wekelijkse bijeenkomst van de Noord-Atlantische Raad.
Vraag 2
Is het waar dat in dit verband eveneens wordt gesproken over een uitbreiding van het mandaat van ISAF naar andere steden van Afghanistan? Wat zal de Nederlandse positie in deze zijn?
Vraag 4
Bent u bereid om zowel in NAVO- als in VN- verband een uitbreiding van het mandaat van ISAF buiten Kaboel te bepleiten, zoals ook de VN speciale vertegenwoordiger van de SGVN, Brahimi, en de regering van de president Karzai bepleiten?
Antwoord
Inderdaad wordt gesproken over mogelijke uitbreiding van het ISAF-mandaat. De regering is van mening dat een uitbreiding van de presentie van ISAF kan bijdragen aan een verbetering van de veiligheidssituatie in Afghanistan, en zal dit standpunt uitdragen in discussies over dit onderwerp in zowel bi- als multilateraal kader. Voorwaarde voor een dergelijke uitbreiding van de presentie van ISAF is een aanpassing van het mandaat van de stabilisatiemacht. De VN-Veiligheidsraad zal daartoe uiterlijk
moeten besluiten voor 20 december, de datum waarop het huidige mandaat afloopt, en de NAVO zal bereid moeten zijn daaraan uitvoering te geven. De mogelijkheid van een uitbreiding van ISAF buiten Kaboel is overigens voorzien in de Bonn-akkoorden (Annex I, sub 3).
Vanzelfsprekend zullen de precieze modaliteiten van een eventuele uitbreiding van het ISAF-mandaat zorgvuldig moeten worden bepaald. Instemming met een dergelijke uitbreiding veronderstelt overigens ook een beginselbereidheid van de NAVO daaraan een concrete bijdrage te leveren.
Vraag 3
Bent u op de hoogte van de voorbereidingen van de constitutionele Loya Jirga en de verkiezingen in Afghanistan? Deelt u de mening dat voor het slagen van dit proces het herstellen van de veiligheid in Afghanistan een noodzakelijke voorwaarde is?
Antwoord
De bijeenkomst van de Constitutionele Loya Jirga maakt onderdeel uit van het politieke proces, zoals overeengekomen in de Bonn-akkoorden in december 2001. Naar verwachting zal deze op 10 december aanstaande plaatshebben. De aanname van een grondwet is een belangrijke basis voor de opbouw van de staatsstructuur en het functioneren van het land. De Loya Jirga wordt door de lokale autoriteiten in samenwerking met ISAF reeds voorbereid. Naar mijn oordeel worden terzake voldoende maatregelen
getroffen en is de situatie in Kaboel voldoende veilig.
Veiligheid is ook een belangrijke zorg bij de organisatie van de verkiezingen. UNAMA heeft in de begroting voor de voorbereidingen van de verkiezingen hiervoor een aparte kostenpost (USD 11 miljoen) opgenomen. Deze fondsen zijn vooral bedoeld voor de beveiliging van de registratieteams. De grootste risico's worden gelopen in het zuiden en oosten van het land.
Vraag 5
Deelt u de mening dat het houden van de constitutionele Loya Jirga en de verkiezingen in het huidige klimaat van terreur, angst en het op grove wijze schenden van de van de grove begane mensenrechten door de krijgsheren, de democratisering van Afghanistan niet dichterbij brengt?
Antwoord
Nee, integendeel; de voltooiing van het Bonn-proces binnen de gestelde termijnen is - ondanks de precaire veiligheidssituatie en de begane mensenrechtenschendingen - van groot belang voor het vertrouwen van de bevolking in het democratiseringsproces, voor de legitimatie van het centraal gezag en voor de betrokkenheid van de internationale gemeenschap.
De komende maanden zal moeten blijken in hoeverre de krijgsheren en religieus-conservatieve krachten bereid zijn compromissen te sluiten en het democratiseringsproces een kans te gunnen.
Vraag 6
Bent u bereid om zowel in NAVO als in VN verband te pleiten voor een snelle ontwapening van de krijgsheren en de uitvoering van de DDR- programma's? Zo ja, welke stappen wilt u ondernemen om de ontwapening van krijgsheren en de hervormingen van de veiligheidssector in Afghanistan hoger op de politieke agenda van de internationale gemeenschap te plaatsten?
Antwoord
Ontwapening in Afghanistan is een gecompliceerd proces. Er is geen centraal bestuur dat in geheel Afghanistan over middelen beschikt om orde en gezag af te dwingen. Lokale machthebbers voorzien vooralsnog in deze leemte. Een groot deel van de troepen van diverse lokale machthebbers maken formeel deel uit van het Afghaanse leger. Deze troepen zijn als zodanig aangeduid en georganiseerd. Ook hebben de lokale machthebbers in veel gevallen een militaire rang. Aarzelingen van lokale machthebbers ten
aanzien van een centraal aangestuurd leger komen onder meer voort uit vrees voor dominantie door etnische Tadzjieken. Het zal naar verwachting nog geruime tijd duren voordat voldoende onderling vertrouwen zal zijn gegroeid om deze historisch verklaarbare aarzelingen te overwinnen. Ten slotte ligt ontwapening als zodanig in de Afghaanse context gevoelig. Wapenbezit is onderdeel van de cultuur en wijdverspreid. Weinig Afghanen zullen derhalve bereid zijn afstand te doen van eigen wapens, zeker
zolang er geen geloofwaardig en meer centraal geregeld alternatief voor handhaving van orde en gezag is.
Een eerste stap voor de tenuitvoerlegging van een succesvol DDR-programma is dan ook hervorming van het ministerie van Defensie. Het nieuwe organigram van het ministerie is gereed en goedgekeurd door het kabinet. Nu komt het aan op de uitvoering, waarbij met name een aantal personele wisselingen zullen moeten worden geëffectueerd. Dat proces verloopt moeizaam, mede door verzet van minister Fahim. De verwachtingen over een snel verloop van het DDR-proces moeten dan ook niet te hooggespannen zijn.
Verbetering van de veiligheid in Afghanistan staat reeds bovenaan de politieke agenda van de internationale gemeenschap. Ontwapening en hervormingen staan op de agenda van de NAVO en de VN. Daarnaast wordt door de internationale gemeenschap druk uitgeoefend op minister Fahim om hervormingen door te voeren.
Vraag 7
Is het waar dat de Europese Commissie wegens vakantie de financiële middelen aan UNAMA- ten behoeve van de voorbereidingen van de verkiezingen nog niet beschikbaar heeft gesteld? Komt volgens u de geloofwaardigheid van het EU-beleid in het geding als dergelijke belangrijke processen vertragingen oplopen vanwege vakanties? Bent u bereid de Europese Commissie hierop aan te spreken, zodat de toegezegde financiële middelen zo spoedig mogelijk beschikbaar worden gesteld aan UNAMA?
Antwoord
Direct na een besluit van het ALA-comité, dat op 18 september a.s. bijeen komt, zal een bedrag van 4 miljoen euro worden overgemaakt. Een deel van de middelen die de Europese Commissie beschikbaar stelt voor de verkiezingen kan namelijk pas vrijkomen na een besluit daartoe van dit comité. Daarnaast stelt de Commissie nog 3 miljoen euro beschikbaar voor de beveiliging van de verkiezingsteams.
Vraag 8
Welke steun zal Nederland rechtstreeks aan het Afghaanse politieke proces verlenen? Welke financiële middelen zijn hiervoor beschikbaar?
Antwoord
Nederland levert op een breed front steun aan Afghanistan, ondermeer middels het Afghanistan Reconstruction Trust Fund, humanitaire hulp en bijdragen aan ANA- , en politie-trainingen. Hiermee draagt het bij aan het Bonn-proces. Rechtstreekse steun aan het politieke proces is vooralsnog niet toegewezen. Bezien zal worden of daaraan kan worden bijgedragen, bijvoorbeeld uit het op 1 januari 2004 op te richten Stabiliteitsfonds.
Vraag 9
Wilt u deze vragen uiterlijk 8 september beantwoorden, in verband met de NAVO-Vergadering over Afghanistan op 10 september a.s.?
Antwoord
Helaas is beantwoording van deze vragen voor 8 september niet mogelijk gebleken.
- Disarmament, Demobilisation and Reintegration
- United Nations Assistance Mission in Afghanistan.
- Afghan National Army
---
Ministerie van Buitenlandse Zaken