Wageningen Universiteit

Persbericht Wageningen Universiteit, nr 057, 17 september 2003

Prof. Osterhaus bij 25 jaar Zodiac

Moderne maatschappij vormt broedplaats voor nieuwe virussen

De mens loopt in de huidige maatschappij makkelijker de kans geïnfecteerd te worden door nieuwe, onbekende virussen. Maatschappelijke en globaliserende veranderingen maken dit mogelijk. Virussen die Sars en Aids veroorzaken zijn bekende voorbeelden, maar exotische namen als Ebola, Rift-Valley of West-Nile verraden de afkomst van andere virussen. In een lezing bij gelegenheid van het 25-jarig bestaan van onderzoekscentrum Zodiac van Wageningen Universiteit en Researchcentrum op 24 september gaat prof. Albert Osterhaus van de Erasmus Universiteit Rotterdam in op de opkomst van levensbedreigende virussen. De lezing is ook te volgen via internet.

In zijn presentatie Emerging virus infections in a changing world zal viroloog Osterhaus in Wageningen ingaan op het ontstaan van nieuwe virussen die grote gevaren opleveren voor mens en dier. Voor de mens gevaarlijke virussen zijn veelal afkomstig van dieren. Voorbeelden hiervan zijn het hiv-virus dat Aids veroorzaakt, de ziekte die wereldwijd al tientallen miljoenen slachtoffers heeft gemaakt en de recente uitbraak van de longziekte Sars. Ook in de intensieve veeteelt zijn uitbraken van virusziekten als mond- en klauwzeer en vogelpest onrustbarend.

Osterhaus wijst erop dat de huidige verbeterde detectietechnieken van virusziekten, evenals de toegenomen aandacht voor virusziekten vanuit de media, gemakkelijk tot het inzicht kunnen leiden dat het alleen maar lijkt alsof het aantal uitbraken van besmettelijke ziekten is toegenomen. Niettemin zijn er ook duidelijke aanwijzigingen dat er omstandigheden ontstaan waarbij dierlijke virussen recombineren (het samensmelten van dierlijke en menselijke componenten van virussen) tot een variant die gevaarlijk kan zijn voor de mens. Een complexe mengeling van veranderingen in het maatschappelijke verkeer, veranderingen in de landbouwtechnologie en in de medische technologie en wijzigingen in ecosystemen kunnen leiden tot nieuwe mogelijkheden voor virussen die zich voorheen alleen lokaal, tijdelijk en bij specifieke soorten manifesteerden. Dergelijke virussen dragen niet toevallig, naast genoemde afkomstnamen, namen als Crimea-Congo, Nipah of Lassa, aldus de hoogleraar aan de Rotterdamse faculteit der Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen.

Oplossingen voor deze wereldwijde problemen moeten we volgens de viroloog zoeken in een combinatie van disciplines als de moleculaire biologie, epidemiologie, genomics en bio-informatica. "Wanneer we nu in deze vakgebieden investeren zullen we in de toekomst daar niet alleen economisch bij gebaat zijn, maar zullen we ook vele mensenlevens sparen", aldus Osterhaus. Zijn lezing op 24 september van 16-17 uur is te volgen via http://wurtv.wur.nl/WUR-TV.htm.