Katholieke Universiteit Nijmegen

Zwemmen in het asfalt. Het behagen in de visuele cultuur
Datum 10-10-2003

Tijd van 15:45 tot 17:00 uur
Spreker Mw. prof. dr. A.M. Smelik
Faculteit Faculteit der Letteren
Soort Evenement oratie

Beschrijving De digitalisering van de huidige beeldcultuur verlegt in rap tempo de grenzen van de waarneming en van identificatie. Daarmee worden ook de grenzen van behagen in de visuele cultuur verlegd. Sterker nog, vermoedelijk roepen de beelden vaak een gevoel van onbehagen op. Daarom is het van belang om systematisch aandacht te schenken aan visuele geletterdheid en te zoeken naar nieuwe betekenissen en zelfs nieuwe waarden in deze beelden. In Nederland ontbreekt het nagenoeg aan systematische aandacht voor visuele geletterdheid.
De late komst van film- en televisiewetenschap aan de Nederlandse universiteiten, gekoppeld aan een elitair aandoend dédain voor visuele media bij beleidsambtenaren in diverse overheidsorganen, heeft het ernstige gevolg dat in het lagere, middelbare en hogere onderwijs weinig aandacht wordt geschonken aan media-educatie. Terwijl kinderen moeizaam een taal leren spreken, op school leren lezen en schrijven, poëzie en proza leren analyseren, leren zij nooit hoe het complexe medium van film en televisie in elkaar steekt. Cognitieve kennis in de vorm van visuele geletterdheid is nodig om visuele cultuur te kunnen appreciëren. Media-educatie is daartoe een vereiste. Daarnaast zal de toeschouwer verantwoordelijkheid moeten nemen voor de processen die kijkplezier, zingeving en identificatie teweegbrengen. Behagen in visuele cultuur is nooit onschuldig geweest en dat is het vandaag minder dan ooit. Een alerte kijkhouding kan de toeschouwer inzicht geven in de magie, schoonheid en complexiteit van de huidige beeldcultuur. Alleen dan zijn we verzekerd van een zinvolle participatie en van behagen in de visuele cultuur. Biografie Mw. prof. dr. A.M. Smelik (Utrecht) is hoogleraar op de Katrien van Munsterleerstoel aan de Faculteit der Letteren met als leeropdracht Visuele Cultuur.
Contactpersoon Communicatie
E-mail a.smelik@let.kun.nl
Telefoon (024) 361 22 30