Gezondheidsraad

Persbericht

Gezondheid en milieu: Kennis voor beleid

Een eeuw geleden veroorzaakten vuil water en vuile lucht in Nederland veel ziekte en sterfte. Ons huidige leefmilieu is veiliger, maar tast nog steeds de gezondheid aan. Zo kan luchtverontreiniging astma verergeren, vaak in combinatie met andere factoren, zoals leefstijl (denk aan roken) of sociaal-economische omstandigheden (bijvoorbeeld een vochtige woning in een oude stadswijk). Door de ingewikkelde samenhang van invloeden is echter niet altijd duidelijk met welke milieumaatregelen gezondheidswinst te behalen valt. Naast onderzoek dat op korte termijn resultaat oplevert, is langlopend onderzoek naar de leefomgeving als geheel nodig om zicht te krijgen op sluipende problemen en structurele oplossingen. Dit schrijft de Gezondheidsraad in een advies dat vandaag wordt aangeboden aan de staatssecretaris van VROM en de minister van VWS.

Welke kennis ontbreekt over de manier waarop de omgeving onze gezondheid beïnvloedt? En welk onderzoek is bij uitstek geschikt om de gaten in die kennis op te vullen? De Gezondheidsraad heeft voor uiteenlopende omgevingsinvloeden, waaronder geluid, straling, buitenlucht en het milieu in gebouwen, de noodzaak voor verder onderzoek beoordeeld. Resultaat: een overzicht van veelbelovende onderzoeken die de overheid verder kunnen informeren over gezondheidsrisico's door milieufactoren. Zo dringt de raad onder meer aan op onderzoek naar de binnenlucht op scholen en de blootstelling aan hoogspanningslijnen.
Behalve het belang van langlopend, fundamenteel onderzoek naar de invloed van de leefomgeving op de gezondheid, onderstreept de Gezondheidsraad het belang van kennissynthese: het met elkaar in verband brengen en wegen van informatie uit diverse disciplines en bronnen. Als het gaat om stankoverlast nabij industrie is bijvoorbeeld meer inzicht nodig in de complexe relatie tussen geur, de hinder die mensen daarbij ervaren en gezondheidsklachten. Mozaïekstukjes kunnen met elkaar een samenhangend beeld geven.
Met de resultaten uit deze en andere onderzoeken kunnen de bewindslieden van VROM en VWS vervolgens invulling geven aan de voornemens uit het Actieprogramma Gezondheid en Milieu uit 2002. De Gezondheidsraad pleit ervoor dat zij samen met collega's op andere beleidsterreinen een onderzoeksprogramma `milieu en gezondheid' structureel financieren. Dat zou ondergebracht moeten worden bij de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). NWO heeft immers ervaring met het honoreren van veelbelovende onderzoeksplannen van excellente onderzoekers.
De aandacht voor onderzoek past ook in het Europese streven om negatieve milieu-invloeden op de gezondheid weer hoger op de agenda te plaatsen en verder terug te dringen. Sinds honderd jaar geleden is er veel gewonnen, maar gezondheidswinst is nog steeds mogelijk. Bovendien ontstaan er met de voortschrijdende techniek en de globalisering nieuwe milieu-invloeden op de gezondheid, of dreigen soms oude invloeden weer de kop op te steken.

Nadere inhoudelijke inlichtingen verstrekt prof. dr WF Passchier, tel. (070) 340 6262, e-mail: wf.passchier@gr.nl
14 oktober 2003