Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Antwoorden op Kamervragen van het kamerlid Schippers over namaakmedicijnen. (2020317100)

1.
Bent u bekend met het bericht "Bendes handelen in namaakmedicijnen"?

1.
Ja.

2.
Kunt u het bericht bevestigen dat de illegale productie van en handel in namaakmedicijnen in Nederland toeneemt en professionaliseert?

2.
Ja, ik heb daarvoor voldoende aanwijzingen.

3.
Hoelang is de Inspectie voor de Gezondheidszorg op de hoogte van deze criminaliteit en wat heeft de Inspectie gedaan op het te bestrijden? Waarom neemt het (desondanks) toe?

3.
Sinds 1992 komt de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) regelmatig vervalste genees- middelen tegen in het illegale circuit (zie Jaarrapport IGZ 2001, p. 77 en Jaarrapport IGZ 2002, p. 146 en 147). IGZ beschikt over Bijzonder Opsporingsambtenaren die structureel samenwerken met andere opsporingsdiensten binnen Nederland zoals de Fiscale Inlichtingen en Opsporings Dienst (FIOD), de Economische Controle Dienst (ECD), de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA), Algemene Inspectie Dienst (AID) en in het buitenland, zoals het Bundes- kriminalambt (D) en de Food and Drug Administration (USA). De toename van de handel in vervalste geneesmiddelen is een wereldwijd verschijnsel, dat vermoedelijk wordt veroorzaakt door de grote hoeveelheid geld die hiermee is te verdienen.

4.
Heeft u inzicht in de omvang van de productie van en handel in namaakmedicijnen? Zo niet, wat gaat u daaraan doen?

4.
Ik heb geen inzicht in de omvang van productie en handel in vervalste geneesmiddelen. De World Health Organization (WHO) schat dat 5 tot 7% van de wereldhandel in geneesmidde- len vervalste producten betreft. Dat komt overeen met 10 miljard dollar. Zoals vermeld in vraag 3 is de IGZ in samenwerking met andere diensten actief in het op- sporen van producenten en handelaren van vervalste geneesmiddelen.

5.
Is er sprake van een serieuze bedreiging voor de kwaliteit van de geneesmiddelenvoorzie- ning?

5.
Ja, de aanwezigheid van onbetrouwbare geneesmiddelen binnen de gezondheidszorg is on- aanvaardbaar. In Duitsland en de Verenigde Staten zijn vervalste geneesmiddelen aangetrof- fen in apotheken (Der Spiegel nr. 30, 2003, FDA persoonlijke meded.). In Nederland zijn twee gevallen bekend van geneesmiddelen die na illegale transacties in apotheken terecht- kwamen (zie Jaarrapportage IGZ 2002). IGZ heeft in deze gevallen opgetreden.


---

6.
Welke concrete aanwijzingen heeft u dat criminele bendes de legale medicijnproductie en handel als dekmantel voor genoemde activiteiten gebruiken?

7.
Is het OM bekend met deze activiteiten? Zo ja, in hoeveel gevallen is het OM tot vervolging overgegaan? In hoeveel gevallen heeft dit al geleid tot een veroordeling? Zo niet, waarom niet?

6 en 7.
Het Openbaar Ministerie beschikt op dit moment uitsluitend over aanwijzingen dat er crimi- nele netwerken bestaan ­waar sprake is van een georganiseerd verband in de zin van artikel 140 Wetboek van Strafrecht ­ die zich bezighouden met illegale medicijnen. Het gaat dan in het bijzonder om handel in (namaak) Viagraproducten. Het Openbaar Ministerie beschikt thans niet over concrete aanwijzingen omtrent de betrokkenheid van erkende Nederlandse farmaceutische bedrijven en/of groothandels bij de handel en/of productie van namaakmedi- cijnen. Handel in namaakmedicijnen wordt als zodanig niet geregistreerd in de systemen van het Openbaar Ministerie. Een deel van de processen-verbaal met betrekking tot namaakme- dicijnen wordt aangeleverd door de Economische Controledienst (ECD) en een deel wordt aangeleverd door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). De gevallen van handel in namaakmedicijnen gerelateerd in processen-verbaal van het IGZ worden op grond van ver- schillende strafbepalingen bij de parketten afzonderlijk vervolgd. Dit betreft meer algemene strafbepalingen die in het systeem niet op `medicijnfraude' gespecificeerd worden. Dat maakt het op dit moment niet mogelijk om exacte cijfers als bedoeld in de vraag te geven. De processen-verbaal die door de ECD zijn opgemaakt inzake handel in namaakmedicijnen worden behandeld door het Functioneel Parket i.o.. Het Functioneel Parket i.o. is derhalve bekend met medicijnfraude, doch uitsluitend op het gebied van namaakviagra. Tot op heden heeft dit bij het Functioneel Parket geleid tot enkele (nog lopende) strafrechtelijke onderzoe- ken op dat gebied, waarvan één strafzaak inmiddels heeft geresulteerd in een strafrechtelijke veroordeling (te weten: 18 maanden gevangenisstraf waarvan 6 maanden voorwaardelijk ter zake verboden invoer van Viagra vanuit het buitenland.) In deze zaak was geen sprake was van overtreding van artikel 140 Wetboek van Strafrecht. 8.
Wat heeft u gedaan om productie en handel in namaakmedicijnen te voorkomen? Wat gaat u doen om verdere productie en handel te voorkomen, opdat patiënten verzekerd zijn van een veilige en betrouwbare medicijnvoorziening?

8.
Met het oog op een betere vervolgingsmogelijkheid van de illegale handel in geneesmiddelen is de strafmaat in de WOG verhoogd sinds 2001.
Ik beschouw het als een kerntaak van IGZ om de veiligheid van de geneesmiddelenvoorzie- ning te blijven waarborgen door adequate handhaving van de regels van de WOG. IGZ heeft deze activiteit tot een van de speerpunten benoemd in het MJP 2004-2007.


---

9.
In hoeverre werkt Nederland samen met andere landen aan bestrijding van deze vorm van international criminaliteit?

9.
IGZ neemt actief deel aan internationaal overleg binnen het Permanent Forum on Internatio- nal Pharmaceutical Crime, de ad hoc Group "Counterfeit Medicines" van de Raad van Euro- pa, en de WHO. Daarnaast zullen ­onder leiding van het Functioneel Parket i.o. ­ de ver- schillende bijzondere opsporingsdiensten, zoals de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), de Fiscale Inlichtingen en Opsporings Dienst / Economische Controle Dienst (FIOD / ECD), de Douane en de Algemene Inspectiedienst (AID), in voorkomende gevallen, intensief sa- menwerken. Verder zal door het Openbaar Ministerie, daar waar nodig, uitvoering worden gegeven aan de internationale samenwerkingsverbanden die door tussenkomst van het Bu- reau Internationale Rechtshulp tot stand komen.


---- --