Katholieke Universiteit Nijmegen
Meer betrokkenheid van de overheid bij kerken nodig
Kerken en levensbeschouwelijke organisaties verdienen meer
ondersteuning door de overheid. Daarbij wordt gedacht aan structureel
overleg tussen kerken en overheid, grotere publieke erkenning van het
belang van kerken, en projectgebonden subsidie. Meer structurele
financiële ondersteuning is een punt van discussie. Dat zijn de
uitkomsten van een onderzoek dat donderdag 23 oktober in Nijmegen werd
gepresenteerd door het onderzoeksinstituut KASKI, op een symposium ter
gelegenheid van het afscheid van de directeur van het KASKI, dr. L.
Spruit.
Religie en levensbeschouwing worden door 72% van de Nederlanders
(enigszins) belangrijk gevonden vanwege de rituelen bij belangrijke
levensmomenten en met het oog op de opvoeding van kinderen. Deze
morele en rituele functie van religie vindt 63% ook belangrijk op het
niveau van de samenleving, bijvoorbeeld voor het behoud van waarden en
normen en bij herdenkingen. Het belang dat aan religie en
levensbeschouwing wordt toegekend gaat derhalve ver uit boven de 40%
van de Nederlanders die zich als lid van een kerkgenootschap
beschouwt.
Vertrouwen in kerkelijke organisaties
Ondanks het belang dat men hecht aan religie en levensbeschouwing is
het vertrouwen in de kerkelijke organisaties relatief laag: 38% heeft
vertrouwen in de kerken, 23% is neutraal. Dat is lager dan vertrouwen
in vakbonden of liefdadigheidsorganisaties, maar wel hoger dan
vertrouwen in grote ondernemingen en politieke partijen.
Een grote groep Nederlanders vindt financiële ondersteuning van kerken
door de overheid een goede zaak; 71% is het (volkomen) eens met de
stelling dat de overheid garant dient te staan dat er minstens 1
kerkgebouw in een dorp blijft staan waar mensen kunnen samenkomen, 47%
vindt dat de overheid moet bijspringen als parochies of kerkelijke
gemeentes het financieel niet meer redden. Volgens de ondervraagden
verdient de religieuze `sector' nagenoeg evenveel subsidie als de
culturele sector.
Belang van religie voor samenleving
Behalve het opinie-onderzoek is er met een aantal prominente
vertegenwoordigers uit kerken, wetenschap, overheid en
maatschappelijke organisaties uitgebreid gesproken over het belang van
kerken en de verhouding tussen kerken en overheid. Los van kerkelijke
achtergrond en politieke kleur wordt het belang van religie voor de
samenleving hoog ingeschat. Anderzijds wordt ook kritisch naar het
functioneren van de kerken gekeken en worden betere communicatie,
aansluiting bij de moderne mens en professionalisering aanbevolen.
Verder wordt gepleit voor meer betrokkenheid en erkenning vanuit de
overheid, en meer structureel overleg tussen overheid en kerken over
gemeenschappelijke actiepunten. Subsidiëring van kerkelijke projecten
in de sfeer van welzijn of cultuur wordt mogelijk geacht, maar wat
betreft structurele financiering door de overheid zijn er duidelijke
tegenstellingen tussen voor- en tegenstanders. Voorstanders wijzen met
name op de problemen die de kerken hebben om goed te functioneren en
trekken parallellen met subsidiëring van culturele instellingen en
sportverenigingen, tegenstanders vrezen inmenging in binnenkerkelijke
aangelegenheden.
Uitgebreid verslag binnenkort beschikbaar
Tijdens het symposium is op de uitkomsten van het onderzoek gereageerd
door de bisschop van Rotterdam, mgr. A. van Luyn, en Eerste-Kamerlid
voor de PvdA prof. mr. E. Jurgens. Een uitgebreid verslag van het
opinie-onderzoek, de gesprekken en de reacties tijdens het symposium
verschijnt over enkele maanden als boek bij uitgeverij Meinema.
23-10-2003