Ministerie van Justitie
Persbericht ministerraad
24 oktober 2003
Aanvullende maatregelen tegen smokkel van cocaÏne
De controles op de risicovluchten voor de smokkel van drugs worden tot 100% geïntensiveerd.
Specifieke vluchten die stelselmatig gebruikt worden als smokkelroute kunnen worden verboden als de
situatie onveranderd blijft. Tevens wordt overwogen om een reisverbod of -beperking op te leggen aan
(recidiverende) drugskoeriers. De ministerraad heeft op voorstel van minister Donner van Justitie
ingestemd met deze voorstellen om de invoer van drugs vanuit het Caribische gebied tegen te gaan.
De invoer van drugs vanuit het Caribische gebied en Suriname is groot. Uit een analyse blijkt dat
jaarlijks naar schatting tussen de 40 en de 60 ton cocaïne, voornamelijk bestemd voor de Europese
markt, via Nederland wordt gesmokkeld. Het kabinet heeft al eerder een pakket aan maatregelen
genomen om de invoer van drugs tegen te gaan, waardoor de pakkans substantieel is gestegen. Dit
heeft geleid tot de aanhouding van ruim 3.500 drugskoeriers en de inbeslagname van rond de 10.000
kilo cocaïne. Door de diversiteit aan (kleinere) criminele organisaties, de economische omstandigheden
in de doorvoer- en bronlanden in het Caribische gebied en de vraag naar cocaïne in Europa blijft het
financieel aantrekkelijk om drugs te smokkelen via Schiphol. Het kabinet heeft daarom aanvullende
maatregelen genomen die zich richten op de doorvoer- en bronlanden zelf, het transport van drugs, de
controle en handhaving op Schiphol en de Europese samenwerking.
Maatregelen aan de bron
Uit een analyse blijkt dat de Nederlandse Antillen een belangrijk doorvoergebied zijn voor drugs
afkomstig uit Colombia en Venezuela, mede door de lokale economische omstandigheden en de
geografische ligging van de eilanden. De bestrijding van drugssmokkel legt een zware druk op de
opsporings- en vervolgingscapaciteit van de Antillen. De Nederlandse overheid zal daarom meer
investeren in het versterken van de handhaving en in samenwerking met de lokale autoriteiten. Er
komen middelen vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties beschikbaar en
de kustwacht wordt versterkt. Om de criminele organisaties aan te kunnen pakken wordt een
gezamenlijk handhavingsoffensief gestart vanuit het Recherche Samenwerkingsteam. Bovenstaande
maatregelen zijn besproken met de Antilliaanse autoriteiten die autonoom zijn in het vaststellen van de
handhavingsintensiteit. Een vergelijkbaar overleg wordt gestart met de Surinaamse autoriteiten.
Maatregelen tegen het transport
Met luchtvaartmaatschappijen zijn afspraken gemaakt over de pre-flight controles. Dit heeft geleid tot
meer dan 9.000 negatieve reisadviezen en een toename van de no-shows met ruim 13.000. Verder
nemen de luchtvaartmaatschappijen sterker dan voorheen verantwoordelijkheid voor het voorkomen
van drugssmokkel. Zo zullen zij op basis van door de overheid aangeleverde gegevens voor een
bepaalde tijd passagiers op vluchten van en naar het Caribische gebied weigeren. Voor koeriers die bij
verstek zijn veroordeeld, geldt dat de hen opgelegde vrijheidsstraf ten uitvoer wordt gebracht op het
moment dat zij in Nederland of aan de grens worden aangetroffen. Dit is eveneens een zij het
indirecte reisbeperking.
Het kabinet bereidt een wetsvoorstel voor dat het mogelijk moet maken dat Nederlandse drugskoeriers
die een vaste woon- of verblijfplaats hebben op de Nederlandse Antillen of Aruba de toegang tot
Nederland voor bepaalde tijd wordt ontzegd. Voor recidiverende Nederlandse drugskoeriers die in
Nederland wonen, voorziet de wet al in de mogelijkheid tot het intrekken van het paspoort.
Vreemdelingen die met drugs worden aangetroffen op de luchthaven krijgen momenteel een
aantekening in het paspoort.
Maatregelen ter intensivering van de handhaving
Het controleniveau op Schiphol wordt dusdanig opgevoerd dat het voor criminele organisaties niet
langer aantrekkelijk is om drugs te smokkelen via de luchthaven. De pakkans, die primair op drugs ziet,
wordt verhoogd door 100%-controles op risicovluchten. Het streven is erop gericht negatieve gevolgen
voor de bedrijfsvoering van de luchthaven en de luchtvaartmaatschappijen zoveel als mogelijk te
voorkomen. Als blijkt dat een specifieke vluchtroute aangemerkt kan worden als stelselmatige
smokkelroute, dan worden de betreffende autoriteiten van het bronland daarop aangesproken. Die
zullen dan treffende maatregelen moeten nemen om daarmee te voorkomen dat de betreffende
vluchten verboden worden verklaard. De Nederlandse overheid is bereid binnen het Koninkrijk
medewerking te verlenen aan het verbeteren van de veiligheidssituatie op de lokale luchthavens.
Bij alle bij de 100%-controles aangehouden drugkoeriers wordt voorzien in een justitiële interventie en
worden alle drugs afgenomen waarmee het financiële voordeel voor de criminele organisaties verdwijnt.
De beschikbare informatie van het Meldpunt Ongebruikelijke Transacties, waaruit blijkt dat veel
financiële transacties plaatsvinden naar de Antillen, wordt gebruikt voor de opsporing van criminelen.
Daarbij wordt onder meer onderzocht of de mogelijkheden van ontneming kunnen worden benut.
Europese samenwerking
Op basis van de analyse kan worden vastgesteld dat Nederland een doorvoerland is. De Nederlandse
gebruikersmarkt wordt geschat op een hoeveelheid van 4 tot 8 ton, terwijl jaarlijks tussen de 40 en de
60 ton cocaïne wordt gesmokkeld via Nederland. Het afzetgebied van de drugs beperkt zich dus niet
tot het Nederlands grondgebied. De Nederlandse overheid zal daarom pleiten voor een Europese
aanpak. Ook omdat de maatregelen in Nederland kunnen leiden tot verplaatsingseffecten naar
bijvoorbeeld Frankrijk of Duitsland. De samenwerking zal moeten leiden tot de vorming van teams die
criminele organisaties in kaart brengen en de opsporingscapaciteit bundelen.
RVD, 24.10.2003