last update: 15-01-2003

Praktijkgerichte één-daagse training voor arbeidshygiënisten, bedrijfsartsen en arbo-adviseurs

Biologische monitoring

op dinsdag 4 november 2003

Bekijk de beoordeling van deze workshop door de deelnemers in 2001

Waarom deze workshop?

* De mogelijkheden van biologische meetmethoden worden onvoldoende benut in de dagelijkse praktijk van de arbeidshygiëne en bedrijfsgezondheidszorg.
* Het meten van gevaarlijke stoffen in urine of bloed is een kosten-effectieve methode voor beoordeling en bewaking van blootstelling en daarmee de gezondheidsrisico's.
* Met biologische meetmethoden kan de bedrijfsarts het PAGO afstemmen op de specifieke gezondheidsrisico's in een bedrijf als gevolg van werkzaamheden met gevaarlijke stoffen.
* deze workshop geeft praktische handvatten, methodieken en tips die de arbeidshygiënist en bedrijfsarts kan gebruiken bij de implementatie van biologische metingen van gevaarlijke stoffen in bedrijven.
* meer dan 50% van de cursusdag wordt besteed aan opdrachten om te oefenen. Hierbij krijgt u samen met een medecursist de beschikking over een PC.
* alle deelnemers ontvangen een naslagmap, inclusief uitgewerkte voorbeelden en een diskette met IHSTAT (MS-Excel programma) voor statistische analyses van meetresultaten.

Biologische monitoring?

Biologische monitoring is het meten van opname van gevaarlijke stoffen door werknemers. De stoffen worden gemeten in bloed en urine. In feite gaat het om de meting van inwendige blootstelling. Biologische meetmethoden worden in de dagelijkse praktijk van de arbeidshygiëne en de bedrijfsgezondheidszorg slechts beperkt toegepast. Dit is een gemiste kans omdat urine- en bloedmetingen een aantal evidente voordelen hebben ten opzichte van luchtmetingen, namelijk:
Met biologische metingen kunt u de totale inwendige blootstelling door inhalatie en huidopname van een werknemer vaststellen.
Door biologische metingen kunt u tevens de effectiviteit van adem- en huidbeschermende maatregelen beoordelen.
Tenslotte zijn biologische metingen kosteneffectiever.
In deze workshop leert u hoe u deze methoden in de dagelijkse praktijk kunt gebruiken. Dit wordt gedaan door korte actuele overzichten te laten volgen door opdrachten uit de praktijk. Dus zelfwerkzaamheid staat voorop.

Onderwerpen:

* Plaats van biologische monitoring in de arbodienstverlening: wettelijk kader, ontwikkelingen in NL en buitenland.
* Overzicht van biologische meetmethoden en van toepassingen
* Een beslismodel waarmee u kunt nagaan of de inzet van biologische meetmethoden verstandig is.
* Biologische grenswaarden: actueel overzicht en omrekeningsformules (van mg/L naar mmol/mol creatinine; van MAC (als luchtconcentratie) naar BEI (als urineconcentratie).
* Opstellen onderzoeksopzet: aantal monsters, moment van monsterneming, wanneer controlegroep en wat opnemen in vragenlijst.
* Interpretatie van analyseresultaten: toetsing aan biologische grenswaarde.
* Praktische aspecten: laboratoria, kosten van analyses, opslag/vervoer van monsters, taakverdeling tussen bedrijf en adviseur.
* Naslagwerken, internet-sites.

Opzet:

In deze workshop leert u hoe u biologische metingen kunt gebruiken in uw dagelijkse praktijk.

U krijgt een actueel overzicht van meetmethoden en het gebruik wordt geïllustreerd aan de hand van praktijkvoorbeelden. Tevens krijgt u een beslismodel waarmee u voor praktijksituaties kunt bepalen of biologische metingen voordelen bieden ten opzichte van metingen in de werkatmosfeer. En u oefent hiermee.

In de middag is de uitvoering van biologische metingen in de praktijk het centrale thema. Na een korte introductie ontwerpt u zelf een meetplan voor een tweetal praktijksituaties. Het laatste deel van het middagprogramma wordt besteed aan de interpretatie van biologische meetgegevens. U voert statistische berekeningen uit en beoordeelt vervolgens of de werksituatie voldoet aan de grenswaarde. Ook kunnen uw eigen meetgegevens ingebracht worden.

Ruim 50% van de cursusdag wordt besteed aan opdrachten, die u samen met een medecursist uitwerkt. Voor het werken met IHSTAT (MS-Excel rekenblad) krijgt u de beschikking over een PC.

Iedere deelnemer ontvangt een naslagmap met uitgewerkte voorbeelden en diskette met daarop IHSTAT (MS-Excel-rekenblad). Het niveau is post-HBO. De workshop duurt een dag en wordt twee maal georganiseerd. Per dag worden maximaal 18 deelnemers toegelaten.

Workshopleiders/instructeurs:

Joost van Rooij.

Consultant IndusTox. Promotie huidblootstelling. Erkend toxicoloog. Veel ervaring met toepassing van biologische monitoring.

Frans Jongeneelen.

Consultant IndusTox. Promotie biomonitoring PAK's. Arbeidshygienist en erkend toxicoloog. Wereldwijde erkenning als specialist biomonitoring.

Programma workshop:

09.30

Ontvangst en koffie

10.00

Opening: uitleg opzet van de dag

10.10

Introductie: Waarom vaker biologische monitoring gebruiken?

10.30

BLOK 1: Biologische meetmethoden, toepassingen en grenswaarden

Inleiding

Biologische meetmethoden en toepassingen:

* Overzicht van meetmethoden

* Actuele voorbeelden van inzet biologische metingen in praktijk
* Beslismodel voor beoordeling meerwaarde BM

Opdracht 1

Beoordeel met beslismodel de meerwaarde van biologische meetmethoden ten opzichte van luchtmetingen: styreen (polyesterbedrijf), xyleen en tolueen (autospuiter), koolmonoxide (ijzergieterij), PAK (dieselmotoremissies)

Inleiding

Overzicht van biologische grenswaarden, achtergrondwaarden, gebruikte eenheden en samenhang MAC en biologische grenswaarden

Opdracht 2

Omrekening van buitenlandse grenswaarden:

* van mg/L urine naar µmol/mol creatinine

* naar equivalente waarde die past bij een lagere MAC-waarde

12.15

Lunch

13.15

BLOK 2: Uitvoering van biologische metingen in de praktijk

Inleiding

Opstellen meetplan: aantal monsters, controlegroep, tijdstip van monsterneming, vragenlijst, opslag/vervoer van monsters, laboratorium.

Opdracht 3

Maak meetplan voor polyesterverwerkend bedrijf (styreen), bij blootstelling aan dieselmotoremissies (PAK)

Inleiding

Interpretatie en rapportage van meetgegevens: NEN-689, berekening statistische kengetallen, toetsing aan biologische grenswaarden.

Opdracht 4

Beoordeel op basis van de aangereikte meetgegevens of de werksituatie in het polyesterbedrijf voldoet aan de biologische grenswaarden.

N.B.: Eventueel kunt u ook uw eigen meetgegevens inbrengen. Neem in dat geval het meetrapport mee!

16.00

Samenvatting van leermomenten van workshop

16.30

Afsluiting

Kosten:

De kosten zijn ¤ 495,- - excl. BTW. Een naslagmap, een diskette met daarop de programmatuur voor berekening van statistische kengetallen, en lunch zijn bij de prijs inbegrepen.

Inschrijven:

Met bijgaand aanmeldingsformulier. Inschrijving geschiedt in volgorde van binnenkomst. Zo spoedig mogelijk na uw inschrijving ontvangt u bericht. U wordt verzocht pas na ontvangst van de factuur geld over te maken. De deelnemers ontvangen een bewijs van deelname.

Plaats van workshop:

Universitair Centrum Informatievoorziening UCI, Geert Grooteplein 41 te Nijmegen (op loopafstand van NS-station Nijmegen-Heijendaal).Zie plattegrond

Certificeringspunten / accreditatie-uren:

Voor arbeidshygiensten: 1 punt door Stichting Certificering Arbeidshygiëne (SKO).

Voor bedrijfsartsen: De Sociaal Geneeskundigen Registratie Commissie (SGRC) van de KNMG te Utrecht heeft de workshop geaccrediteerd ten behoeve van herregistratie van sociaal-geneeskundigen. Met als doelgroep arts voor arbeid en gezondheid - bedrijfsarts en domein bedrijfsgeneeskunde.

Meer informatie:

bij Joost van Rooij, IndusTox Consult, tel: 024-3528842, fax: 024-3540090, e-mail: joost.vanrooij@industox.nl