ingezonden brief ir c.j. vriesman, directeur staatsbosbeheer, 4
november 2003
Een netwerk staat of valt bij verbindingen. Geen spoornetwerk zonder
rails van station naar station, geen worldwide-web zonder een stelsel
van glasvezelkabels. Dat geldt ook voor het natuurnetwerk waar het
Kabinet zich hard voor maakt: de ecologische hoofdstructuur. Zonder
zones die gebieden onderling verbinden, geen natuur die op eigen
kracht kan voortbestaan. Staatsbosbeheer verwacht van de Tweede Kamer
dat ze dit basisprincipe van de ecologische hoofdstructuur overeind
houdt bij de stemming over het amendement waarin wordt voorgesteld om
het budget voor robuuste verbindingszones over te hevelen naar de
landinrichting.
De natuur in Nederland kan niet behouden worden, door het alleen maar
instellen van natuurreservaten waarbuiten de mens vrij zijn gang kan
gaan. Dergelijke natuureilandjes worden continu bedreigd door
(milieu-)invloeden van buiten af en het gevaar van uitsterven van
zeldzame planten en dieren ligt constant op de loer. In de jaren 80
heeft het verdwijnen van de otter ons wakker geschud, in 2000 heeft de
hamster dat opnieuw gedaan. Zij staan symbool voor andere planten- en
diersoorten die in de tussenliggende periode zijn verdwenen uit ons
landschap. Om dit proces te stuiten, is een ruimtelijke samenhang van
natuurgebieden nodig. En daarbij spelen robuuste verbindingszones
tussen grote natuurgebieden een majeure rol. Zij vormen als het ware
de infrastructuur waarlangs planten en dieren zich kunnen voortbewegen
en verspreiden, wat essentieel is voor hun overleven. Zonder
verbindingen geen natuurnetwerk.
Robuuste verbindingszones zijn derhalve integraal onderdeel van de
ecologische hoofdstructuur. Zij staan er niet los van, zoals het debat
in de Tweede Kamer suggereert bij de begrotingsbehandeling van het
ministerie van LNV. Ze zorgen er voor dat in ecologisch en economisch
opzicht de ecologische hoofdstructuur rendeert. Er zijn drie robuuste
verbindingen die met voorrang tot stand moeten komen. Met het budget
dat minister Veerman daar nu voor gereserveerd heeft kan dat ook: de
zogenaamde Natte As, die het Dollardgebied via het IJsselmeergebied en
de grote rivieren verbindt met de Biesbosch; de verbinding die de
Oostvaardersplassen, via het Horsterwold, de Veluwe en het Rijn- en
Maasdal uiteindelijk verbindt met de Ardennen en de Eiffel; en
tenslotte een verbinding tussen de IJsselmonding en het Duitse
Harzgebergte, via het Vechtdal en Bentheim. Het Nederlandse
natuurnetwerk staat namelijk niet op zich: het is een pan-Europees
concept om in ons werelddeel de achteruitgang van de natuur het hoofd
te bieden. Aartsvader en grondlegger van het idee van dat
internationale natuurnetwerk is overigens Nederland. Het zou
beschamend zijn als Nederland nu als eerste die netwerkgedachte los
zou laten en het basisprincipe van de ecologische verbindingszones
laat varen.
Ir C.J. Vriesman
Directeur Staatsbosbeheer
Staatsbosbeheer