GroenLinks Tweede-Kamerfractie 4 november 2003 16:49
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bijdrage Duyvendak begroting Verkeer
( 4 november 2003)
Deze begroting lost niets op. Deze plannen vergroten de crisis in het verkeer. Met minister Peijs ben je langer op reis: langer in de file, langer op het perron, langer bij de bushalte. De minister trekt de verkeerde les uit Engeland: zij neemt wel het failliete beleid voor het spoor over, niet de succesvolle Londense tolheffing voor de weg.
Files zullen groeien, afbraak van het openbaar vervoer gaat voort.
Milieuvervuiling door het verkeer wordt geen halt toegeroepen.
Er komt geen einde aan de vertragingen en uitval van treinen, veel buslijnen zullen verdwijnen.
'Houwen voor bouwen' is het motto van deze minister.
'Pappen en nathouden' zou een betere zijn.
En dat is verschrikkelijk zonde.
Er dreigen opnieuw jaren verloren te gaan.
Voor het perspectief op het oplossen van de crisis zijn twee dingen cruciaal. GroenLinks rekent deze minister daarop af.
Op het vinden van een juiste balans tussen auto en openbaar vervoer.
En op het beprijzen van het wegverkeer.
Niet als doel, maar als het enige middel op files en milieuproblemen aan te pakken.
Balans weg en OV
De balans tussen asfalt en spoor is bij dit kabinet volstrekt zoek: van het kwartje Kok gaat vijf maal meer geld naar het asfalt, dan naar OV.
De begroting van V&W groeit komend jaar met bijna 4 procent, wederom de grootste stijger in de rijksbegroting.
Dus kom er nu niet mee aan dat er op dit ministerie geen geld is
Van het kwartje van Kok gaat 61 procent naar asfalt.
Slechts 13 procent naar het openbaar vervoer, en 17 procent naar vaarwegen.
Ik heb de VVD van de heer Hofstra hier al mee gefeliciteerd.
Mooier kon deze Pieter Beton niet wensen.
Al dat geld voor beton moet voor D66 toch uitermate zuur zijn.
Femke Halsema debatteerde bij de regeringsverklaring met fractievoorzitter Dittrich over het kwartje van Kok. Dittrich zei toen nog dat er een evenwichtige verdeling was afgesproken. Na de stelling van Femke Halsema dat dit niet zo was, noemde Dittrich haar te somber. Maar ze was niet somber, ze was reëel.
Want D66 staat nu met lege handen.
Dittrich mag meerijden in de slee van Hofstra.
Hij zit braaf achterin.
Te glunderen dat er voor hem ook een plekje is.
Verhagen mag voorin.
Af en toe probeert hij even aan het stuur te trekken.
Ook richting te geven.
Maar Hofstra geeft hem geen kans.
Hij scheurt door.
Op een doodlopende weg.
Wanneer schrikken ze eindelijk wakker?
GroenLinks pleit er dat de minister de balans tussen auto en openbaar herstelt.
Graag een reactie.
Beprijzing
Vz, GroenLinks veerde enigszins verwachtingsvol op, toen de minister dit weekend begon over de kilometerheffing.
Ten onrechte naar nu blijkt.
Het blijkt dat ook deze minister geen lef heeft om echt iets uit te richten.
Een echte heffing, effectief tegen files én milieuvervuiling, wil zij pas na 2010 invoeren.
Daar schieten we niks mee op.
Want vele minister hebben dit al voor hun opvolger bedacht.
Voor GL telt alleen: wat doet zij in haar eigen periode, de komende 4 jaar.
En dan is het antwoord: niets.
De Prijs van Peijs, zo noemt zij de heffing.
Ik noemt het meer een poedelprijs.
In de regio's ontstaat onrust.
In de noordvleugel Randstad, maar ook in Tilburg, of Arnhem-Nijmegen.
De prognoses zijn dramatisch: het autoverkeer loopt volstrekt vast.
En er is maar één oplossing.
Een vorm van rekeningrijden, tol, beprijzen is onvermijdelijk.
En niet pas na 2010, zoals Peijs nu suggereert, maar nu al, zo snel mogelijk.
Londen is een inspirerend voorbeeld.
De regio's vragen ons hier zelf mee aan de slag te mogen gaan.
Maar de wet verbiedt hen dat nu.
Alleen voor nieuwe rijkswegen is een vorm van tolheffing toegestaan; slechts door het rijk te innen, en niet ter regulering van het verkeer, niet voor het ontwikkelen van duurzame alternatieven, maar ter financiering voor nog meer asfalt.
Dit moet zo snel mogelijk veranderen.
Regio's dienen de bevoegdheid te krijgen zelf een vorm van beprijzen van het autoverkeer in te voeren.
Om hun regio bereikbaar te houden, om extra geld te hebben om te investeren in openbaar vervoer.
Het is absoluut onverantwoord hier nog minstens 7 jaar mee te wachten.
GroenLinks heeft een initiatiefwet gemaakt, die de invoering van beprijzing door provincies en gemeenten mogelijk moet maken.
Ter inspiratie biedt ik u hierbij onze initiatiefwet aan.
Graag een reactie.
Bus, tram en metro
Altijd zei het CDA: het openbaar vervoer moet een goed alternatief worden voor de auto.
En wat doet dit kabinet?
Het bezuinigt nog verder op het stads- en streekvervoer, na de al enorme kortingen die Balkenende I oplegde, die Balkenende 2 gewoon heeft overgenomen.
De afbraak van het OV heeft een naam gekregen: CDA.
Op de rijksbijdrage wordt sinds Balkenende premier bijna 20 procent gekort.
Deskundigen berekenden dat het niet anders dan dat dit leidt tot slechtere dienstverlening, én hogere prijzen. Via efficiencywinst valt de bezuiniging immers niet meer te halen. Het vlees is al lang van de botten. Van een kale kip kan je niet meer plukken.
Vorig jaar deed het CDA nog een poging iets van de bezuiniging te repareren, via de motie De Neree. 25 miljoen op een bezuiniging van 170 miljoen per jaar.
Maar door Balkenende 2 is deze reparatie vakkundig ongedaan gemaakt.
Er wordt het stads- en streekvervoer een extra korting opgelegd van 10 miljoen volgend jaar, oplopend naar 40 mln. in 2007.
Deze nieuwe extra bezuiniging wordt geboekt onder de kop 'aanpak ziekteverzuim'. Deze wordt in de praktijk pondsgewijs aan alle OV-bedrijven opgelegd: of je nu een hoog, of een laag ziekteverzuim hebt.
Hoe kan een bedrijf met een laag ziekteverzuim deze korting ooit terugverdienen? Dat is onmogelijk zij moet gewoon inleveren op kwaliteit voor de reiziger.
Graag een reactie.
En het CDA doet alsof haar neus bloedt.
De reiziger staat in de kou.
>
De afbraak van het OV heeft een naam gekregen: CDA.
GroenLinks heeft amendementen ingediend om de bezuiniging te verzachten met 28 mln., ten koste van de Betuweroute sprinklers.
We overwegen nog aanvullende amendementen van 50 miljoen om de hele bezuiniging voor 2004 ongedaan te maken.
Spoor
De spoorwegen verroesten.
Letterlijk. Onze wissels, rails, bovenleidingen raken op hun einde.
Steeds vaker zijn zij oorzaak van vertragingen en uitval van treinen, nu de NS langzaam het bedrijf weer een beetje op orde krijgt.
En de kwaliteit van de rails en bovenleidingen, dat is de verantwoordelijkheid van Verkeer en Waterstaat.
Maar die wordt niet waargemaakt.
Niet alleen de punctualiteit staat onder druk, ook de onveiligheid neemt steeds meer toe.
CDA-voorman Verhagen zei dit voorjaar: we moeten hier geen Engelse toestanden krijgen.
Nou, we zijn aardig op weg.
Het aantal spoorstaafbreuken is de afgelopen tien jaar verdubbeld. Het aantal verzakkingen en knikken in het spoor is zelfs verzesvoudigd .
Ook Lloyd's constateerde een explosieve toename van het aantal gebreken aan spoor en wissels. FNV Bondgenoten meld ons dat 'Het niet te accepteren valt dat reizigers en personeel gevaar lopen vanwege de achterstanden in onderhoud en vernieuwing. Elke gewonden en dode is er een te veel en zeker als dat vermeden had kunnen worden'.
Dit zijn ronduit alarmerende geluiden.
Waarom neemt de staatssecretaris dit niet serieuzer? Wat is zij bereid te doen om te voorkomen dat ongelukken op het spoor gebeuren en toe te rekenen zijn aan de staat?
Het geld dat het kabinet beschikbaar stelt voor dit achterstallig onderhoud stelt is volstrekt onvoldoende.
Op z'n best is het genoeg om de huidige belabberde kwaliteit te behoeden voor nog verder verval.
Maar op verbetering hoeven we niet te rekenen, zo maken alle deskundigen duidelijk.
Leest u de rapporten van Twijnstra Gudde en Lloyd's/Horvat nog maar eens op na.
82 procent van de treinen die op tijd rijdt, daar zullen we het mee moeten doen.
In haar doelstellingen belooft de staatssecretaris dat over 4 jaar 87 tot 89% op tijd rijdt, en dat het aantal verstoringen is gedaald met 35-40%.
Maar ze serveert geen boter bij de vis.
Staatssecretaris Schultz zegt op haar doelen afgerekend te willen worden.
De treinreiziger zal het doen.
En wij moeten vrezen: over vier jaar bent u weg.
Als u niet snel meer geld uittrekt.
GroenLinks geeft prioriteit aan het onderhoud van het spoor boven dat van de weg. >.
Wij hebben een amendement ingediend voor 50 miljoen extra naar onderhoud spoor, ten koste van de intensivering bij het wegonderhoud. Graag een reactie.
50 procent van de mensen die 's ochtends naar de grote steden reizen met het openbaar, soms nog meer.
In de verstedelijkte gebieden kan er bijna geen auto meer bij.
Hier biedt het openbaar vervoer - en de fiets - perspectief.
Maar dan moet het kabinet er wel fors in investeren, het versterken, in plaats van af te breken.
Het is voor GL dan ook onverteerbaar dat een belangrijk deel van de realisatie van het zgn. Randstadspoor rondom Utrecht op de lange baan is geschoven.
Net als dat er geen zicht is op aanleg van de Rijn Gouwelijn.
Dat is niet uit te leggen, het is in strijd met eerdere juridisch bindende afspraken.
En dan hebben we het nog niet over het drama rond de dat aanleg van de spoortunnel Delft.
Want ja, het geld moet allemaal naar de auto's!
Bij de MIT-behandeling zullen wij met voorstellen komen om dit terug te draaien. Voor 2004 hebben wij middels een amendement in ieder geval het geld voor Vleuten-Geldermalsen, draaischijf in het verkeer rond Utrecht, op tafel te houden. Is de minister bereid om voor de Spoortunnel Delft akkoord te gaan met de oplossing die door de regio wordt aangedragen? En daarvoor nu al duidelijkheid te geven over financiering in 2010 en 2011?
Tot slot nog kort een tweetal kwesties.
In het AO over rijsnelheden kondigde de minister aan in principe op een negental stukken snelweg om gezondheidsredenen over te willen gaan tot maximum snelheid van 80 kilometer. Tegelijkertijd bleek dat ze voor de invoering hiervan op de begroting 2004 geen geld heeft uitgetrokken. Langzamer rijden, doe het snel. Is de minister alsnog bereid hiervoor al in 2004 geld uit te trekken? Zo niet, dan overwegen wij een motie op dit punt.
Spoorwegovergangen, fietsers en wandelaars
VZ, veiligheid op spoorwegovergangen is belangrijk. Maar daarvoor worden draconische maatregelen genomen: tot 2010 worden 300 à 350 (van de 2700) overgangen gesloten. Sluiting betekent dat lokale fiets- en wandelroutes doodlopen op het spoor. Ik vind dit schieten met een kanon op een mug. Slechts bij een fractie van de ongelukken op spoorwegovergangen zijn fietsers en wandelaars betrokken. Ik wil ervoor pleiten dat áls een overgang gesloten wordt, dit alléén gebeurt voor gemotoriseerd verkeer. Bijvoorbeeld met slalomhekjes kan voorkomen worden dat fietsers en wandelaars zomaar oversteken; het kan dus veilig. Voor 30 overgangen bent u dit nu al van plan, slechts 10% van het totaal. GroenLinks wil dat al deze onveilige spoorwegen op deze fiets en wandelvriendelijke manier worden beveiligd. Graag een reactie.
Schiphol
Met de nieuwe wet Luchtvaart zouden omwonenden verzekert zijn van minder overlast, onveiligheid en zou de sector zich als mainport veder kunnen ontwikkelen. Is er nier eerder sprake van een dubbele moraal dan een dubbele doelstelling?
>
Het kabinet heeft echter iedereen op het verkeerde been gezet. Bewust of onbewust. Het kabinet verwijt iedereen die geloofde in deze redenering letterlijk een gebrek aan 'gezond verstand'. Dit verwijt treft dan als eerste het vorige kabinet. Verwijt u het Paarse kabinet inderdaad gebrek aan gezond verstand?
Wijnand Duyvendak
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
GroenLinks