ChristenUnie
Bijdrage debat Begroting VROM 2004 Dinsdag 11 November 2003 - 20:54
Tineke Huzinga-Heringa: MdV! Woningtekort, stagnerende
nieuwbouwproductie, slechte doorstroming, de leefbaarheid in
achterstandswijken: de problemen van de minister van Volkshuisvesting
zijn de problemen van alledag voor heel veel mensen in dit land. Ik
heb er dan ook waardering voor dat de minister al zo vroeg na haar
aantreden met een hele serie beleidsbrieven is gekomen die ingaan op
veel van die belangrijke beleidsvragen. Dat versterkt de hoop dat VROM
inderdaad steeds meer een ontwikkelkracht wordt in plaats van een
hindermacht.
Huurbeleid korte termijn
Voorzitter, ik begin met het huurbeleid op de korte termijn. We werken
nu voor het tweede jaar met de maximale huurverhoging gebaseerd op het
vijfjaarlijkse gemiddelde inflatiecijfer. Destijds was iedereen er
tevreden over: de jaarlijkse debatten over de huurverhoging waren
verleden tijd, er kwam bestuurlijke rust, en vooral: zekerheid voor de
huurder. Maar nu worden we geconfronteerd met de schaduwzijde. De
kloof tussen de maximale huurstijging van 2,9% (1) en de inflatie van
volgend jaar (naar verwachting 1,5% of lager), én de lonen en
uitkeringen die ingevolge het Sociaal Akkoord zijn bevroren, is fors.
Tel daarbij de bezuiniging op huursubsidie (2), het ziekenfondspakket
en de sociale zekerheid, en ik stel vast dat de financiële last voor
huurders (3) zeer zwaar kan zijn. Wil de minister in overleg treden
met de huurders en de verhuurders over huurmatiging? Mijn fractie
stelt voor om een eventueel akkoord meteen voor twee jaar te sluiten
parallel aan de afspraken in het Sociaal Akkoord, dus voor 2004 en
2005 (4). Kan de minister ook schriftelijk berekeningen aan de Kamer
doen toekomen waaruit blijkt hoeveel op de huursubsidieuitgaven kan
worden bespaard door de huurstijging te beperken tot respectievelijk
0%, 0,5%, 1% en 1,5%?
Huurbeleid lange termijn
Voorzitter, in het huurbeleid op lange termijn krijgen verhuurders
meer ruimte om de huurprijzen op te trekken, zodat zij voldoende
rendement halen om ook meer sociale huurwoningen te realiseren. Ik ben
voor die wens nog niet erg gevoelig omdat bekend is dat corporaties
een collectieve vermogensovermaat van 10,5 miljard euro hebben, welke
zelfs oploopt tot 23 miljard in 2011 (5). Graag opheldering hierover,
natuurlijk ook in het licht van de herstructureringsopgave.
De voorgestelde ruimte voor huurverhoging is gekoppeld aan de
kwaliteitsbeleving van de woning. Leidt zon beleid er niet toe, dat
lagere inkomensgroepen worden verbannen naar de onaantrekkelijke
achterstandswijken, oftewel tot meer segregatie? Hoe verhoudt zich dat
tot de tendens om meer te spreiden? Principieel zeg ik ook: mooi wonen
is toch geen voorrecht voor de rijken!? (6)
Starters
Voorzitter, zonder af te doen aan de kamernood vraag ik de minister of
zij met de aanpak van het tekort aan studentenhuisvesting haar
prioriteiten juist stelt. Het probleem zit -zo lees ik in de brief
over studentenhuisvesting- niet in het tekort aan onzelfstandige
woningen, maar in het tekort aan betaalbare zelfstandige woningen,
waardoor de doorstroming van afgestudeerden stagneert. (7) In dat
verband vraag ik de minister waarom zij de KENCES-corporaties niet
heeft gevraagd 12.000 zelfstandige woningen voor starters te bouwen in
plaats van extra studentenkamers? Tijdelijk kan soelaas worden gezocht
in kantoorpanden en vrijgekomen asielcentra, op lange termijn moet
doorstroming de oplossing bieden. (8)
Mijns inziens had de minister er beter aan gedaan haar actieplan te
richten op starters op de woningmarkt, en studenten daarbij te
betrekken. Enerzijds omdat die problematiek sterk vervlochten is,
anderzijds omdat ook in plattelandsgemeenten starters geen betaalbare
woning kunnen huren of kopen. Ik pleit dan ook voor een landelijke
aanpak van het tekort aan starterswoningen. Daarbij zouden wat mijn
fractie betreft ook bindingseisen en fiscale maatregelen moeten worden
onderzocht, zoals een specifieke korting op de overdrachtsbelasting.
(-> motie).
Bouwproductie
Voorzitter, vol spanning wacht mijn fractie op de uitwerking van de
maatregelen tegen de achterblijvende bouwproductie. Aanjaagteams,
terugdringen en stroomlijnen van de regels, zoals met één
VROM-vergunning, juicht mijn fractie toe. Maar waar blijft de
grondexploitatiewet? Ook de spoedwet voor een planschade-regeling komt
voor veel gemeenten als geroepen, na het arrest van de Hoge Raad over
Nunspeet. Planschade loopt vaak flink in de papieren. Denkt de
minister ook na over wettelijke criteria om de hoogte van planschade
beter te bepalen? (-> motie)
Ruimtelijke Ordening
Mijn fractie vindt de gekozen lijn over permanente bewoning van
recreatiewoningen, waarbij gemeenten voor drie opties kunnen kiezen
(9), verstandig. Eén vraag heb ik wel: verwacht de minister geen
procedures over rechtsongelijkheid? (10)
Mijn fractie maakt zich zorgen over de negatieve gevolgen van de
onlangs aangepaste ammoniak- en stankzonering. Met name in de Gelderse
Vallei ontvalt hierdoor de basis voor de reconstructieplannen: veel
meer boerenbedrijven zouden moeten afbouwen doordat gebieden die juist
geschikt waren voor agrarisch gebruik alsnog onder het
beschermingsregime zouden vallen. Ik vraag de staatssecretaris of hij
de betreffende reconstructieplannen volgens de oorspronkelijke regels
wil toestaan.
Milieubeleid
Voorzitter, de staatssecretaris van milieu heeft het opnieuw niet
makkelijk in dit kabinet. Het gebrekkig rentmeesterschap wordt niet
duidelijker geïllustreerd dan door de bezuiniging van 900 miljoen (11)
euro op milieubeleid!. Ik kan het slecht plaatsen dat de
staatssecretaris er het volste vertrouwen in heeft dat hij de
milieudoelen gaat halen, want ik lees dat volgens het RIVM het behalen
van onze klimaatdoelstelling onzeker is en dat de doelstellingen voor
verzuring (12) buiten bereik blijven. Graag reactie.
Met instemming las ik dat de klimaatdoelstelling dit najaar nog per
sector wordt gespecificeerd. Krijgt ook de verkeers- en vervoerssector
nu een CO2-plafond? Ik heb ook waardering voor de kabinetsinzet voor
de post-Kyoto periode: 30% reductie in 2030, prima! Ik nodig de
staatssecretaris uit tot een beschouwing over de internationale
bereidheid om hieraan mee te werken: wat doen de VS? Gaat Rusland
Kyoto-I nog ratificeren? En accepteren China en India een plafond in
Kyoto-2? Hieraan gekoppeld: hoe heeft het kabinet de motie- Van
Middelkoop/Crone over hot air uitgevoerd? (13)
De stijging van de CO2-uitstoot kan voorlopig nog worden gecompenseerd
door reductie van de overige broeikasgassen, maar hoe lang houden we
dat vol? Wat gaat het kabinet doen aan de reductie van CO2?
Schrappen in de EnergiePremieRegeling komt wat mijn fractie betreft
ook te vroeg: het is zeker nog niet zo dat woningisolatie en
zonnepanelen zodanig zijn ingeburgerd dat er geen prikkel meer nodig
is. Wij zijn benieuwd naar het aangekondigde voorstel om zonne-energie
toch in de lucht te houden.
Tot slot: mét Greenpeace maakt de ChristenUnie zich ernstig zorgen
over de aantasting van de oerbossen, de longen van de aarde en de
woonomgeving van inheemse volken en dieren. De inzet van de regering
in de bestrijding van illegale houtkap mag wat de ChristenUnie betreft
een tandje scherper. Waarom pleit u niet voor een Europees
invoerverbod in plaats van vrijwillige afspraken?
1 En zelfs van 4,9% voor woningen die nu nog onder 70% van de maximaal
toegestane huur zitten
2 80 mln euro op huursubsidie, ca. 12 euro per maand. Dat is 144 euro
per jaar: voor mensen met een krap budget niet weinig!
3 je hebt recht op IHS (individuele huursubsidie) bij een inkomen
tussen 16.000 en 24.000 euro, afhankelijk van leeftijd, aantal
medebewoners en overig vermogen; de ZFW-loongrens is 31.750,--
4 GroenLinks heeft een amendement ingediend waarin een huurstijging
van 0% is vastgelegd. Dit gaat misschien iets te snel, je zou moeten
kunnen differentiëren. De richting heeft wel draagvlak, ook bij CDA
die nieuw overleg toejuichen (van Bochove op de radio).
5 volgens het Centraal Fonds Volkshuisvesting, dus betrouwbare bron
6 Ik zie voorts ook niet in hoe dit beleid de doorstroming van
scheefwoners kan bevorderen: als mensen gelet op hun inkomen te
goedkoop wonen, en de prijs van hun woning gaat omhoog, wat is dan de
prikkel om te vertrekken? Ze wonen vanaf dat moment toch niet meer
scheef, maar juist goed?
7 Want: het urgent tekort aan studentenwoningen is 15.000: er zijn
15.000 studenten die meer dan 45 minuten moeten reizen naar de
collegebanken. Er zijn echter meer mensen die een onzelfstandige
woning willen verruilen voor een zelfstandige woning dan dat er
studenten zijn die een onzelfstandige woning zoeken. Er is daardoor
volgens het WBO een overschot van 4.000 onzelfstandige en een tekort
van 35.000 zelfstandige woningen.
8 (Komt ook het voorstel van de tijdelijke campuscontracten niet te
vroeg? Je kunt afgestudeerden toch niet hun kamer uitjagen zonder
beschikbaar alternatief?)
9 handhaven recreatiebestemming, bestemming wijzigen in wonen,
individueel gedogen gedurende een overgangstermijn
10 bijv. wanneer het ene gezin mag blijven, en de buren moeten weg.
11 In 2007
12 SO2 (zwaveldioxide), NOx (Stikstofoxiden) en VOS (Vluchtige
Organische stoffen) luchtverontreiniging, via regen, sneeuw, en smog;
wordt uitgestoten door verbranding van fossiele brandstoffen (uit
verkeer, energiecentrales en industrie)
13 NB: de motie riep Nederland op geen hot air te kopen, maar ook om
EU-landen te bewegen dit niet te doen
---