Inzicht in voorkómen osteoporose vergroot
Botten eerder volgroeid dan gedacht
De botontwikkeling van jongeren is eerder voltooid dan tot nu toe werd
aangenomen.Tot voor kort dachten onderzoekers dat de botdichtheid zich
pas rond het dertigste jaar niet meer wijzigt. Uit promotieonderzoek
van Silvia van Coeverden blijkt dat dit rond het zestiende tot
achttiende levensjaar is. De resultaten zijn van belang bij het
voorkomen van osteoporose.
Het onderzoek betekent dat interventies ter voorkoming van osteoporose
voor het zestiende levensjaar moeten plaatsvinden. Als kinderen
groeien, neemt de hoeveelheid bot in het skelet toe. Als de botten
zijn uitgegroeid, is de piek bereikt. Dat wordt de piekbotmassa
genoemd. Vanaf dat moment kan de totale hoeveelheid bot alleen nog
maar stabiel blijven of afnemen. Na die tijd heeft ingrijpen weinig
zin meer.
Van Coeverden onderzocht onder andere de rol van hormonen bij de
botopbouw. Bij meisjes bleek de opbouw van het bot samen te hangen met
het pubertijdsstadium. Hoe vaak meisjes bewegen, welke melkproducten
zij innemen en in welke hoeveelheid, speelde geen rol bij de
botontwikkeling. Alleen de oestrogenen bleken bepalend te zijn. Het
toedienen van extra oestrogenen aan pubers zal volgens Van Coeverden
echter nooit een optie zijn om osteoporose te voorkomen.
Het vrouwelijke hormoon oestrogeen blijkt niet alleen bij meisjes van
belang. Ook jongens ontlenen de botontwikkeling aan dit hormoon. Het
hormoon testosteron zorgt bij jongens voor dikkere en grotere botten.
Van Coeverden deed haar onderzoek onder 350 kinderen in en om
Amsterdam. Zij mat de botdichtheid met de dual energy x-ray
absorbtiometry of dexascan. Deze metingen herhaalde zij vier keer in
twee jaar tijd.
De resultaten van het onderzoek zijn positief voor twintigers met een
aandoening waarbij behandeling de botontwikkeling had kunnen
beïnvloeden. Dit is bijvoorbeeld het geval bij kankerpatiënten die
chemotherapie krijgen. Omdat het bot rond hun zestiende tot achttiende
levensjaar volgroeid blijkt te zijn, is de behandeling minder
schadelijk voor de botopbouw dan in de pubertijd.
Silvia van Coeverden promoveert op 14 november in het VU medisch
centrum.
VU ziekenhuis