Socialistische Partij

SP tegen neo-liberale Europese Havenrichtlijn

19-11-2003 * Deze week valt in het Europees Parlement in Straatsburg de definitieve beslissing over de invoering van een neo-liberale havenrichtlijn, die havenwerk opensteld voor niet opgeleide - en dus lager betaalde - havenwerkers. Havenwerkers uit heel Europa lopen hier onder het motto ´Havenwerk voor havenwerkers´ al maanden tegen te hoop. De Nederlandse en Belgische bonden vrezen cowboytoestanden in de Rotterdamse, Amsterdamse en Antwerpse haven. Ook vandaag hebben zij het Europarlement bestookt met oproepen om de nieuwe wet af te wijzen. Aanstaande donderdag vindt de slotstemming plaats. SP-Europarlementariër Meijer steunt de acties en hoopt op een meerderheid tegen de wet.

Erik Meijer: Het werk op zee en in de havens moet veilig zijn. Het gaat om enorme grensoverschrijdende goederenstromen, niet alleen binnen de Europese Unie maar over de hele wereld. Landen hebben niet alleen verschillen in wetgeving, maar ook verschillen in beloning van de arbeid, in de arbeidsomstandigheden, in de veiligheid en in de mate van milieubescherming. Deze verschillen worden graag misbruikt door diegenen die in sociale dumping en milieuvervuiling een middel zien om andere reders en verladers weg te concurreren. Al vele jaren bestaat in de zeescheepvaart het verschijnsel van de goedkope vlaggen (flags of convenience), waarbij schepen van Europese eigenaars worden voorzien van een registratie in een Derde Wereld-land. Dan betalen ze lage belastingen, hoeven ze nauwelijks aan regels te voldoen en kunnen ze tegen derde-wereldsalarissen bemanning inhuren. Concurrentie die leidt tot een internationale jungle.

In de Europese havens is tot nu toe door een lange strijd van de vakbonden en bedrijven die in handen zijn van gemeenten voorkomen dat er ook zogenaamde goedkope 'ports of convenience' konden ontstaan. Dit zijn havens met een steeds lager niveau van arbeidsbeloning, veiligheid en milieubescherming. Havens waar alleen tijdelijk werk bestaat, dat vuil en onveilig is en vooral ongeschoolde arbeidskrachten aantrekt. Havens waar veel van het werk kan worden gedaan door mensen uit de Derde Wereld, die voor ander werk aan de vaste wal niet in Europa worden toegelaten. De winnaar van een dergelijke concurrentiestrijd zijn havens die de meest asociale, de meest milieuonvriendelijke, de meest onveilige en daardoor de meest goedkope haven zijn.

Met de nu voorliggende Havenrichtlijn kiest de Europese Commissie onverbloemd voor de belangen van de grote verladers. Door de op het niveau van de lidstaten bestaande bescherming van geregistreerde havenarbeid tegen oneerlijke concurrentie te bemoeilijken of af te zwakken zal de concurrentie alleen maar toenemen. Misschien worden de kosten van de havenafhandeling van goederen daardoor verlaagd, maar die maakten in de meeste gevallen toch al een verwaarloosbaar klein deel van de productiekosten uit. De extreme plannen van de Europese Commissie werden door het Europees Parlement aangepast.

`Hopelijk houdt de meerderheid in het Parlement donderdag voet bij stuk. Als de meerderheid tegenstemt zijn de plannen in zijn geheel van tafel. Dat zou een goede zaak zijn', vindt Erik Meijer, `want het aannemen van deze Europese wet zal alleen maar leiden tot meer arbeidsconflicten en misstanden in de Noordzeehavens'. Dat hebben havenarbeiders in de huidige en toekomstige lidstaten al meerdere keren massaal duidelijk gemaakt. Zij hebben hier geen vrede mee. Deze richtlijn is contra-productief en moet die er dus niet komen. De havenbonden hebben al aangekondigd dat als het Europees Parlement voorstemt dat tot grote arbeidsonrust zal leiden. De SP in de Tweede Kamer onderzoekt hoe de gaten die met deze Europese richtlijn in de bescherming van de havenarbeid worden geschoten via nationale wetgeving kan worden gerepareerd.