24-11-2003
Zorg voor langdurig verslaafden onder de maat
Utrecht, 24 november 2003. Verslaafden krijgen niet de zorg en opvang die zij nodig hebben. In de opvang is het vechten om een plek en de uiteenlopende problemen waarmee een verslaafde te kampen heeft worden maar ten dele opgelost. De zorg beperkt zich vooral tot bed, bad en brood. Het maatschappelijk herstel wil niet echt lukken. Betrokken instanties werken onvoldoende samen en niemand is eindverantwoordelijk voor de zorg.
Dit blijkt uit resultaten van een onderzoek naar de kwaliteit van laagdrempelige zorg voor langdurig verslaafden, dat is uitgevoerd door het Trimbos-instituut. De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in het vandaag verschenen rapport Van Later Zorg? Over de kwaliteit van laagdrempelige zorg voor langdurig verslaafden.
Nederland telt tussen de 26.000 en 28.000 verslaafden aan harddrugs. Een belangrijk deel daarvan kampt met meervoudige problemen en leeft in de marge van de samenleving. Zij hebben talloze schulden en boetes. Administratieve chaos is in hun leven eerder regel dan uitzondering. Enige vorm van zinvolle dagbesteding ontbreekt vaak en huisvesting is een groot probleem. Het opvangen van langdurig verslaafden staat hoog op de agenda van de overheid. Eén van de pijlers van het beleid is het bieden van laagdrempelige opvang aan verslaafden, zoals dag- en nachtopvang, 24-uursvoorzieningen en gebruiksruimten. Daarnaast experimenteert de overheid met gratis heroïneverstrekking aan verslaafden bij wie bestaande behandelingen onvoldoende resultaat opleverden.
Het Trimbos-instituut voerde de afgelopen twee jaar onderzoek uit naar de kwaliteit van laagdrempelige zorg voor verslaafden; onderzoek naar heroïneverstrekking maakte geen deel uit van het onderzoek. Hiervoor werden in een aantal steden in Nederland gesprekken gevoerd met werkers van de verslavingszorg, de maatschappelijke opvang, de GGD, de geestelijke gezondheidszorg, de politie en langdurig verslaafden. Diverse problemen werden in het onderzoek gesignaleerd.
Het meest actuele probleem is dat er onvoldoende laagdrempelige opvang beschikbaar is voor verslaafden. Vooral verslaafden met serieuze psychische problemen dreigen tussen wal en schip te raken.Voor hen zijn onvoldoende geschikte plaatsen beschikbaar. Ook in de crisisopvang is een gebrek aan bedden. Gevolg is dat verslaafden nogal eens op straat bivakkeren, zodat de politie in toenemende mate geconfronteerd wordt met mensen met psychiatrische- en/of verslavingsproblemen. Ook worden verslaafden nauwelijks door werkers begeleid bij een bezoek aan een instelling zoals de sociale dienst, bij het vinden van huisvesting of een zinvolle dagbesteding.
Verder blijkt dat de betrokken sectoren niet goed samenwerken. Niemand neemt de eindverantwoordelijkheid voor de zorg voor verslaafden of de coördinatie van hun hulpvragen. In vergelijking met andere kwetsbare groepen in onze samenleving, hebben verslaafden op straat de grootste problemen en de meeste zorgbehoeften, maar krijgen zij de minste hulp. Ook het maatschappelijke herstel van langdurig verslaafden komt maar moeizaam op gang.
Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten organiseert het Trimbos-instituut op vrijdag 28 november in Nieuwegein Zuid een conferentie getiteld Naar een betere zorg voor langdurig verslaafden. Beleidsmakers (VWS), lokale overheden, werkers, managers en langdurig verslaafden gaan met elkaar in gesprek over de kwaliteit van zorg voor langdurig verslaafden in Nederland. Het mentoraat van de Jellinek, als onderdeel van het Support Project Amsterdam, zal een presentatie geven over hun ervaringen met casemanagement bij langdurig verslaafden in Amsterdam. Dagvoorzitter is Bernadette Schoemaker, redacteur van het tijdschrift Psy.
Informatie over de conferentie is te krijgen bij: Maureen van Oort (moort@trimbos.nl), Trimbos-instituut (030)-2971100.
Van Later Zorg? Over de kwaliteit van laagdrempelige zorg voor langdurig verslaafden. Hedda van 't Land, Joop Vruggink, Judith Wolf. Uitgave Trimbos-instituut. Utrecht 2003. Bestelnummer RF200308, prijs EUR15,-. Te bestellen via 030-2971180 of bestel@trimbos.nl.
---
Voor meer informatie, bel Henk Maurits (030 - 297 11 38) of Harald Wychgel (030 - 297 11 16), voorlichters Trimbos-instituut. Bezoekadres: Da Costakade 45, Utrecht.
Postadres: Postbus 725, 3500 AS Utrecht.
Telefoon (030) 297 11 00 Fax: (030) 297 11 11