CJE/03/105
25 november 2003
Arrest van het Hof in zaak C-278/01
Commissie van de Europese Gemeenschappen / Koninkrijk Spanje
Het Hof veroordeelt voor de tweede maal een lidstaat tot betaling van
een dwangsom wegens de niet-uitvoering van een van zijn arresten
Spanje wordt verplicht tot betaling van 624 150 euro per jaar en per 1
% van de badzones in de Spaanse binnenwateren die niet in
overeenstemming zijn met de grenswaarden van richtlijn 76/160 vanaf
het badseizoen 2004.
Het Hof van Justitie oordeelde in 1998 dat Spanje de krachtens de
richtlijn inzake het zwemwater vastgestelde grenswaarden niet was
nagekomen wat de kwaliteit van het zwemwater in de binnenwateren
betreft.
Volgens het EG-Verdrag kan de Commissie, indien zij van mening is dat
een lidstaat niet de maatregelen heeft genomen die noodzakelijk zijn
voor de uitvoering van een arrest van het Hof, deze lidstaat een
termijn stellen voor de uitvoering daarvan. Wanneer deze termijn is
verstreken, kan zij de zaak voor het Hof brengen en de betaling van
een forfaitaire som of een dwangsom vorderen.
Aangezien Spanje volgens haar het arrest van 1998 niet had uitgevoerd,
heeft de Commissie in 2001 beroep ingesteld bij het Hof en gevorderd
dat Spanje een dwangsom zou worden opgelegd van 45 600 euro per dag
die het in gebreke blijft met het treffen van de nodige maatregelen
ter uitvoering van het genoemde arrest.
Het Hof stelt in het arrest van heden vast dat Spanje niet alle
maatregelen heeft genomen die noodzakelijk zijn ter uitvoering van
zijn arrest van 1998.
Het Hof wijst er om te beginnen op dat het Koninkrijk Spanje krachtens
het gemeenschapsrecht gehouden was de ter uitvoering van dat arrest
noodzakelijke maatregelen te nemen. Hoewel het EG-Verdrag niet bepaalt
binnen welke termijn uitvoering moet worden gegeven aan een arrest,
heeft het Hof geoordeeld dat onverwijld met die uitvoering worden
begonnen en dat zij zo snel mogelijk worden voltooid.
Volgens het Hof was de door de Commissie aan het Hof verleende termijn
voor de uitvoering van het arrest - drie badseizoenen - toereikend,
zelfs indien hiervoor omslachtige acties vereist waren.
Het Hof stelt de forfaitaire som of de dwangsom vast, waarbij de
voorstellen van de Commissie slechts een nuttige referentiebasis
vormen. Het Hof moet er dan voor zorgen dat het bedrag in
overeenstemming is met de omstandigheden en evenredig is aan de
inbreuk en de financiële draagkracht van de betrokken lidstaat, zodat
de dwangsom de lidstaat ertoe aanzet zo snel mogelijk een einde te
maken aan de niet-nakoming.
Het Hof stelt een lagere dwangsom vast dan die welke de Commissie
voorstelt. De dwangsom van 624 150 euro per jaar en per 1 % van de
badzones in de Spaanse binnenwateren die niet in overeenstemming zijn
met de grenswaarden van de richtlijn, zal door Spanje verschuldigd
zijn vanaf de vaststelling van de kwaliteit van het zwemwater tijdens
het badseizoen 2004 tot het jaar waarin het arrest van 1998 volledig
zal zijn uitgevoerd.
Om deze beslissing te nemen onderzoekt het Hof:
* de periodiciteit van de dwangsom: De staat van de zwemwateren
wordt jaarlijks vastgesteld op basis van een verslag dat de
lidstaat bij de Commissie indient. Bij de indiening van dit
verslag kan worden vastgesteld dat de inbreuk is beëindigd. Om te
voorkomen dat Spanje wordt gedwongen tot betaling van de dwangsom
voor perioden waarin de inbreuk zou zijn beëindigd, moet de
dwangsom op jaarbasis worden opgelegd.
* het variabele tarief van de dwangsom. Het is moeilijk om tot een
volledige tenuitvoerlegging van de richtlijn te komen. Wil het
bedrag van de dwangsom in overeenstemming zijn met de
omstandigheden en evenredig aan de niet-nakoming, dan moet
rekening worden gehouden met de vooruitgang die Spanje heeft
geboekt. Het bedrag moet dus worden berekend op basis van het
percentage van de badzones in de binnenwateren die nog niet in
overeenstemming zijn gebracht met de ingevolge de richtlijn
vastgestelde grenswaarden; en
* de precieze berekeningswijze van de dwangsom, waarbij acht wordt
geslagen op:
* de duur van de inbreuk, en het Hof erkent dat het arrest van 1998
binnen een kort tijdsbestek moeilijk uit te voeren is;
* de ernst van de inbreuk, gelet op het feit dat de niet-nakoming de
menselijke gezondheid in gevaar kan brengen en het milieu kan
schaden; en
* de financiële draagkracht van Spanje.
N.B: Het percentage badzones in de Spaanse binnenwateren die met de
grenswaarden van de richtlijn overeenstemmen, bedroeg 85,1 % voor het
badseizoen 2002.
Voor de media bestemd niet-officieel stuk, dat het Hof van Justitie
niet bindt.
Dit stuk is beschikbaar in alle talen.
De volledige tekst van het arrest is te vinden op de internetpagina
van het Hof
http://curia.eu.int/
heden vanaf 12.00 uur.
Voor nadere informatie wende men zich tot mevr. Gitte Stadler;
tel. (352) 4303 3127; fax: (352) 4303 3656.
Beelden van de uitspraak zijn beschikbaar op Europe by Satellite
Europese Commissie, Dienst Pers en Communicatie, L - 2920 Luxemburg,
L-2920 Luxembourg, tel: (352) 4301-35177 - fax: (352) 4301-35249
of B-1049 Brussel, tel: (32) 2-296.41.06 - fax: (32) 2-296.59.56
Arrest van 4 juli 2000, Commissie/Griekenland, C-387/97, Jurispr. blz.
I-5047. Zie perscommuniqué nr. 48/2000.
* Arrest van 12 februari 1998, Commissie/Spanje, C-92/96, Jurispr.
blz. I-505.
* Richtlijn 76/160/EEG van de Raad van 8 december 1975 betreffende
de kwaliteit van het zwemwater (PB 1976, L 31, blz. 1).
European Commission