Persbericht van de Universiteit Utrecht
Faculteit Godgeleerdheid
17 november 2003
Promovendus pleit voor protestantse bisschop
Ook in een protestantse kerk kan een bisschop een nuttige functie hebben,
onder meer als verbindende figuur, als pastor en als 'gezicht' van de kerk
naar buiten. Hans Kronenburg pleit er dan ook voor dat De Protestantse Kerk
in Nederland, waarin de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken
in Nederland en de Evangelisch Lutherse Kerk in het Koninkrijk der
Nederlanden zullen opgaan, er goed aan doet de invoering van het
bisschopsambt te overwegen. Kronenburg promoveert op 26 november aan de
faculteit Godgeleerdheid van de Universiteit Utrecht.
'Bisschoppen - dat is toch iets van 'de katholieken'?' Die opmerking heeft
Hans Kronenburg vaak gehoord tijdens het schrijven van zijn dissertatie.
Inderdaad is de figuur van de bisschop in protestantse kringen veelal
onbekend. Sterker, men moet er meestal niets van hebben: bisschoppen worden
steevast geassocieerd met (mannen)macht, hiërarchie en autoritair optreden.
Op een gesprek over invoering van het bisschopsambt rust dan ook in grote
delen van de reformatorische traditie een taboe. Hooguit wordt er wat
lacherig over gesproken.
Verwerpelijk
Toch heeft de kerk bijna vanaf haar ontstaan bisschoppen gehad en nog steeds
leeft tweederde van de christenheid met bisschoppen (RK, Oosters Orthodox,
Anglicaans, Oud-Katholiek en veel Lutherse kerken). Als het goed is fungeren
ze als bindende figuren, als pastores, als gidsen en geven ze stem aan hen
die geen stem hebben (bisschop Tutu, bisschop Muskens). De hervormers
(Luther en Calvijn) hebben in hun tijd wel geprotesteerd tegen de corruptie
en het politieke machtsmisbruik van de middeleeuwse bisschoppen, maar het
bisschopsambt als zodanig hebben ze nooit willen afschaffen. Pas later werd
onder protestanten - vooral bij calvinisten - de opvatting gangbaar dat
bisschoppen 'paaps' zijn en dus per definitie verwerpelijk.
Goede kanten
Het oecumenisch gesprek, dat sinds het midden van de vorige eeuw vooral op
initiatief van de Wereldraad van Kerken wereldwijd gevoerd wordt, heeft
echter geleid tot een veel meer pastorale en 'democratische' invulling van
het bisschopsambt. Het wordt tijd dat de Nederlandse protestantse kerken de
resultaten van dat gesprek serieus nemen en gaan nadenken over de goede
kanten van het bisschopsambt. Hun vaak zo anonieme uitstraling krijgt dan
een 'gezicht' - en juist in een tijd waarin de kerk een randverschijnsel is
geworden is dat van groot belang.
26 november 2003 om 14:00 uur
Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht.
Promotie 'Episcopus Oecumenicus. Bouwstenen voor een theologie van het
bisschopsambt in een verenigde reformatorische kerk.'
Hans Kronenburg, Faculteit Godgeleerdheid
Promotores: dr. M.E. Brinkman en dr. A.W.J. Houtepen
Voorlichter Roy Meijer, (030) 253 3705, r.meijer@csc.uu.nl
Universiteit van Utrecht