Socialistische Partij

Debat stabiliteitspact: een geluk bij een ongeluk?

27-11-2003 * Vanmiddag kregen minister Zalm en premier Balkenende in de Tweede Kamer een spervuur aan vragen te verwerken over het sneuvelen van het stabiliteitspact. Namens de SP maakte Agnes Kant duidelijk dat het vooral Zalm is die verantwoordelijk moet worden gehouden voor het verkwanselen van het Nederlands belang. Hij was immers ook de man die de gulden 'tegen de zin van de bevolking ' inruilde voor de Euro.

De bijdrage van Agnes Kant aan de eerste termijn van het debat:

Deze minister van Financien zei bij de Algemene Financiële Beschouwingen in 1997 dat 'de gulden niet zomaar in de hofvijver zou worden gegooid'. De drie procent grens uit de EMU-criteria zou 'strikt' worden gehandhaafd. De toenmalige Minister-president Kok zei hierover in 1996: "3% is echter 3%. Het kan niet zo zijn dat de regels voor het spel dat daarna moeten worden gespeeld, als het ware een versoepeling inhouden ten opzichte van de toetredingseisen die bij het moment van toelating moeten worden gehanteerd". Ondanks dat Duitsland volgend jaar voor de derde keer een tekort van drie procent of hoger heeft, komt er geen strafprocedure voor een boete van 15 miljard Euro, laat staan dat die ooit daadwerkelijk wordt opgelegd.

Op één punt heb ik uitdrukkelijk geen kritiek: ik ben er van overtuigd dat de minister in Brussel alles uit de kast heeft gehaald.

Ons verwijt aan de minister gaat verder terug in de tijd. Minister Zalm heeft ons in 1997 in het monetaire pact genaaid. De Franse en Duitse tekorten zijn door nu ook 'van ons allemaal' geworden. De Eurolanden vormen een monetaire unie maar geen politieke. Daarom kunnen wij ze niet tot de orde roepen. De grote landen zullen zich nooit door Brussel laten dicteren op kwesties die raken aan de kern van de nationale soevereiniteit. Een procedure bij het hof maakt geen kans en een juridisering van het Pact zal ook nooit door de grote landen geaccepteerd worden. Welke uitweg ziet de minister nu nog? Waarom heeft hij destijds ingestemd met de EMU en dit pact als dat niet voldoet? Hoe beoordeelt hij nu zijn belofte dat de criteria 'strikt' zouden worden toegepast?

Tot die kernsoevereiniteit behoort de begrotingspolitiek omdat daar alle gevoelige sociaal-economische beslissingen mee samen hangen zoals de bezuinigen van dit kabinet. Is het niet heel begrijpelijk dat de Duitse burgers en regering zich niet door Brussel willen laten dicteren dat ze hun werkloosheidsuitkeringen moeten verlagen? Dat is ook het dilemma van mijn partij: Ik wil de Duisters helemaal niet de wet voorschrijven en kan veel redenen bedenken voor een hoger tekort dan 3 procent. Maar door de euro moet ik mij als Nederlands parlementariër ermee bemoeien!

Sommigen zullen nu als oplossing de politieke unie bepleiten met de nieuwe Europese grondwet. Dit is een vlucht vooruit. De SP zou juist het tegenovergestelde willen bepleiten: stoppen met die grondwet. Ik hoorde de minister van Financien in Buitenhof een vraag stellen: ''Hoe overtuig je de Nederlandse bevolking van het nut van een nieuw verdrag als blijkt dat oude verdragen niet eens worden nageleefd'' Kan hij de vraag beantwoorden?

Voorzitter, mijn fractie heeft meer redenen om tegen deze nieuwe grondwet te zijn. De essentie daarvan is dat het zou leiden tot een nog verdere vervreemding van de bevolking van de Europese Unie leiden. In plaats van ons weer in een megalomaan politiek avontuur te storten, zouden we beter kunnen temporiseren. Misschien dat het einde van het stabiliteitspact uiteindelijk een geluk bij een ongeluk zal blijken te zijn.

Later vandaag volgt het antwoord van de regering. Het debat is te volgen op www.tweedekamer.nl