1red13631
28-11-2003, NOS, Gesprek met de minister-president, Radio 1, 23.07 uur
MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE WEKELIJKSE
MINISTERRAAD, OVER HET VOORSTEL VOOR EEN NIEUW KIESSTELSEL,
FINANCIËLE TEGEMOETKOMING VOOR CHRONISCH ZIEKEN EN
GEHANDICAPTEN, WERKNEMERS UIT TOETREDENDE EU-LANDEN EN DE
KOERS VAN DE EURO
- NIEUW KIESSTELSEL -
VAN SLOOTEN:
Meneer Balkenende, we krijgen een nieuw kiesstelsel en in het jaar 2007, dus bij de volgende
verkiezingen, gaat het in.
BALKENENDE:
Ja, dat is een afspraak die we hebben gemaakt bij het hoofdlijnenakkoord.
VAN SLOOTEN:
En is het een garantie dat het ook in 2007 in gaat, is het zeker?
BALKENENDE:
Dat is natuurlijk duidelijk de intentie van ons. Als wij problemen zouden krijgen met het
parlement, dan zouden de zaken niet goed gaan...
VAN SLOOTEN:
CDA, VVD en D66 zijn er aan gebonden.
BALKENENDE:
Er zijn afspraken gemaakt in het hoofdlijnenakkoord en de drie partijen die dit kabinet dragen,
hebben daar voor getekend. Natuurlijk kun je dan een discussie krijgen van om hoeveel
districten gaat het, om hoeveel mensen per district...
VAN SLOOTEN:
Daar mag over gediscussieerd worden?
BALKENENDE:
De Kamer zal natuurlijk de zaak technisch moeten gaan bekijken op hoe moet je bepaalde
zaken beoordelen. Maar wij zijn daar vandaag in het kabinet goed uitgekomen, er is eensgezind
een bepaalde lijn nu getrokken. Ik denk overigens dat het een algemeen vraagstuk is van hoe
kun je zorgen dat de politiek dichter bij mensen komt, dat de politiek meer gaat leven.
VAN SLOOTEN:
Maar komt u op deze manier dichter bij de mensen?
BALKENENDE:
Ik denk het wel.
VAN SLOOTEN:
Kiesdistricten, het worden er ongeveer twintig, er zitten er wat bij van ongeveer 1 miljoen
kiezers. Komt u dichter bij de mensen?
BALKENENDE:
Ik denk het wel, want je krijgt dan toch een sterkere oriëntatie van mensen in een bepaald
gebied op de Kamerleden uit dat gebied. Je hebt een verkiezingscampagne, waarbij natuurlijk
ook die regionale kandidaten een partijtje zullen moeten meeblazen. Maar ook in de
terugkoppeling, wat in Den Haag gebeurt naar die regio's, dan zul je gewoon zien...
VAN SLOOTEN:
Maar ach, een regio van 1 miljoen mensen.
BALKENENDE:
Nou, dat is toch anders dan dat je, laat ik zeggen, met een heel land te maken hebt. En
bovendien, natuurlijk de ene regio zal groter zijn dan de ander, maar dat neemt natuurlijk niet
weg, gaat het om het gebied met 1 miljoen inwoners, je hebt ook regionale kranten, je hebt
regionale media. Dat heb je afgelopen jaar heel veel meegemaakt in de Nederlandse politiek, dat
één van de lessen die we kunnen trekken is dat wat in Den Haag gebeurt soms toch ook op
grote afstand staat van de leef- en denkwereld van mensen. We willen die kloof overbruggen -
dat zal moeilijk zijn die toch een stuk kleiner maken.
- CHRONISCH ZIEKEN EN GEHANDICAPTEN -
VAN SLOOTEN:
Laten we even kijken wat er dan in Den Haag gebeurt op dit moment. Deze week is er een
debat geweest in de Tweede Kamer over de volksgezondheid. En het grote probleem daarbij
was dat een meerderheid in de Tweede Kamer, waaronder de coalitiepartijen, zich zorgen
maakt over een stapeling van maatregelen, bijvoorbeeld voor met name de chronisch zieken en
gehandicapten. Dat is vandaag besproken in het kabinet. Wat is er uitgekomen, kunt u ze iets
bieden?
BALKENENDE:
Er zal een brief vandaag worden verzonden aan de Kamer van de minister van Sociale Zaken,
dat was ook een toezegging. Het algemene beeld is natuurlijk dat we in een tijd zitten waarin er
geen plaats is voor koopkrachtbehoud, we hebben al eerder dit jaar aangegeven dat iedereen zo
tussen de 0 en de -1 zou zitten. Maar we hebben altijd gezegd: je moet rekening houden met
uitschieters.
VAN SLOOTEN:
Maar nu is er een meerderheid, waaronder het CDA, die zegt: probeer nu voor deze hele
specifieke groep daar wat aan te doen, want het is zo onrechtvaardig.
BALKENENDE:
Je moet ook wel oppassen, want de stapeling van maatregelen, het is natuurlijk niet zo dat alle
maatregelen op bepaalde groepen neerkomen, er zitten ook weer verschillen tussen. Daarom is
het ook altijd moeilijk om in algemene termen te spreken van iedereen wordt door alle plagen
van Egypte getroffen. Dat is, denk ik, ook erg lastig. We hebben een financiële
tegemoetkomingregeling nu ontwikkeld, die ook nodig is, om te komen tot een financiële
compensatie...
VAN SLOOTEN:
Maar is die nieuw?
BALKENENDE:
... een vangnet in de sfeer van de bijstand. En die regeling die ik noem, die financiële
tegemoetkoming, die was ook nodig omdat sommige mensen geen gebruik kunnen maken van
een aftrekregeling, omdat ze bijvoorbeeld te weinig belasting betalen of geen belasting
betalen...
VAN SLOOTEN:
Maar de Tweede Kamer wil iets meer nog.
BALKENENDE:
Ja, maar dat zullen we dan volgende week in het debat moeten zien.
VAN SLOOTEN:
U geeft niet meten uw kaarten weg?
BALKENENDE:
Nee, maar ik vind dat we op moeten passen om zomaar beloftes te gaan doen.
VAN SLOOTEN:
Maar dat betekent dat het volgende week een politiek probleem wordt, met onder andere het
CDA.
BALKENENDE:
Ik geloof niet dat het verstandig is om nu te praten in termen van politieke problemen.
VAN SLOOTEN:
Het CDA wilt dat er wat aan gebeurt, u zegt van: nou, eigenlijk liever niet.
BALKENENDE:
Ik vind dat een kabinet ook de maatregelen die zijn genomen moet verdedigen, dat is één.
Twee, je moet altijd oog hebben voor de koopkrachteffecten van alles. Er komt nu nadere
informatie, er vindt uiteraard nog overleg plaats tussen bewindslieden, en komende dinsdag
hebben we een debat hierover. Dan zal er verder over worden gesproken en ik ga daar nog niet
te zeer op voor uit lopen en zeker niet praten in termen van politieke conflicten.
- WERKNEMERS UIT TOETREDENDE EU-LANDEN -
VAN SLOOTEN:
Laat ik een ander probleem op tafel leggen. De werknemers uit nieuwe toetredende EU-landen,
daar is een discussie over ontstaan of die allemaal hier naar toe mogen komen of dat we
moeten zeggen: twee jaar lang stellen we daar regels aan. Waarom is er nog geen besluit over
genomen?
BALKENENDE:
Dit is een heel moeilijk vraagstuk waar tal van aspecten aan de orde zijn. We hebben te maken
met de situatie in andere landen. Wat blijkt, dat sommige landen die kiezen voor een vrij
verkeer van personen, terwijl anderen juist zeggen van we houden de grenzen juist dicht. Dat is
een groot verschil wat je internationaal ziet. Een tweede probleem waar je tegen op loopt is: de
cijfers die op het ogenblik de ronde doen - over de komst van aantallen mensen uit landen als
Polen -, dat die cijfers nogal eens sterk uiteenlopend zijn, er worden verschillende inschattingen
gemaakt.
VAN SLOOTEN:
Welke dan?
BALKENENDE:
De migratiestromen worden door nogal verschillende instanties verschillend beoordeeld.
Sommigen zeggen: het gaat om grote aantallen, en andere instanties zeggen: het gaat om
geringere aantallen.
VAN SLOOTEN:
Maar staatssecretaris Rutte heeft het over 30.000 mensen, waaronder 10.000 banen.
BALKENENDE:
Dat heeft staatssecretaris Rutte ook gezegd op grond van zijn bevinding. Wij hebben als
kabinet gezegd van we zien tal van getallen op het ogenblik de revue passeren, in binnenland en
buitenland...
VAN SLOOTEN:
Maar Rutte heeft er toch verstand van?
BALKENENDE:
We hebben een uitstekende staatssecretaris, dat is ook niet het punt. Wij hebben er behoefte
aan dat een gezaghebbende instelling als het CPB nog eens een analyse maakt van de
verschillende cijfers die op het ogenblik de ronde doen.
VAN SLOOTEN:
Maar is het niet een beetje voor u uitschuiven van het probleem, ook omdat er verschillend
over gedacht wordt in het kabinet?
BALKENENDE:
Nee hoor, in de pers merk ik soms dat zaken heel zwaar worden neergezet. We hebben
vandaag op een heel constructieve manier over de zaken gesproken.
VAN SLOOTEN:
Dan kun je er nog wel verschillend over denken.
BALKENENDE:
Ja, maar het is natuurlijk wel zo dat het kabinet op een hele verstandige manier op het ogenblik
de verschillende aspecten onder ogen ziet. En die aspecten hebben te maken met wat in het
verleden is gezegd - ook door het tweede Paarse kabinet -, er wordt gekeken hoe het zit in
situaties in Polen, we kijken ook tegen politieke verhoudingen aan, een internationale dimensie.
Dat betekent dat een kabinet verstandig moet opereren, dat betekent dat je ook alle zaken in
kaart moet brengen, en dat doen we.
- KOERS VAN DE EURO -
VAN SLOOTEN:
Tot slot, heeft u vandaag nog een beetje gelet op de koers van de euro?
BALKENENDE:
We hebben de hele dag ministerraad gehad, ik heb daar geen tijd voor gehad.
VAN SLOOTEN:
Dan ga ik u wat vertellen: hij is nog nooit zo hoog geweest ten opzichte van de dollar.
BALKENENDE:
Er is natuurlijk een hele opvallende ontwikkeling geweest überhaupt de laatste tijd met de euro.
VAN SLOOTEN:
Iedereen dacht: hij keldert in elkaar nu het stabiliteitspact aan gruzelementen ligt.
BALKENENDE:
Eerlijk gezegd heb ik in dat soort verhalen nooit geloofd. En dat komt omdat we nu al een tijd
lang een verhouding zien tussen de Amerikaanse dollar en de euro die anders is geworden.
Aanvankelijk was de dollar meer waard dan de euro, dat is omgeslagen en wat dat betreft
verbaasde mij niet direct dat de stand van de euro is zoals die vandaag is, eerlijk gezegd.
VAN SLOOTEN:
Hij zal nog wel hoger worden misschien.
BALKENENDE:
Dat zou ook kunnen, dan moeten we niet uitsluiten.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, WI)
Ministerie van Algemene Zaken