De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
uw brief van
uw kenmerk
ons kenmerk
DL. 2003/3829
datum
27-11-2003
onderwerp
Quarantaine aardappelziekte ringrot in Nederland en het Verenigd Koninkrijk
TRC 2003/8650
bijlagen
Geachte Voorzitter,
Hierbij ontvangt u het antwoord op de vragen van het lid Van Velzen
(SP) over de quarantaine aardappelziekte ringrot in Nederland en het
Verenigd Koninkrijk.
datum
27-11-2003
kenmerk
DL. 2003/3829
bijlage
---
Bent u bekend met het feit dat de aardappelziekte ringrot, veroorzaakt
door de bacterie Clavibacter michiganensis sepedonicus, is
geconstateerd door het Britse Department for Environment, Food and
Rural Affairs?
Ja.
---
Klopt het dat deze ziekte afkomstig is van zaad geëxporteerd uit
Nederland? 2) Zo ja, is zaad van de besmette partij ook verspreid in
Nederland?
De bacterie Clavibacter michiganensis subsp. Sepedonicus die ringrot
veroorzaakt bij aardappelen is geconstateerd in een monster van een
partij pootaardappelen, geteeld op een boerderij in Wales. Genoemde
aardappelen zijn geteeld uit pootaardappelen die in 2002 door
Nederland zijn geleverd. Om de conclusie te kunnen trekken dat de
ziekte afkomstig is uit de betreffende partij Nederlands pootgoed is
nader onderzoek nodig, zowel in het VK als in Nederland. Het is
namelijk ook mogelijk dat de besmetting op het Britse bedrijf ontstaan
is door een andere oorzaak. De bacterie die ringrot veroorzaakt, kan
gemakkelijk overleven en zich verspreiden door mechanische contacten
als sorteren, poten, rooien en dergelijke. Al het onderzoek is nog
niet afgerond.
In Nederland zijn de betreffende partij en alle verwante partijen
pootaardappelen in 2002 getoetst op de aanwezigheid van ringrot en
vrij bevonden. Dit onderzoek wordt uitgevoerd op basis van een
steekproef en geeft daarom geen 100 % garantie. Omdat in de afgelopen
jaren in Nederland alle partijen pootgoed op deze manier getoetst
zijn, is de kans buitengewoon klein dat de betreffende partij besmet
is geweest, maar het is niet uitgesloten.
Voor alle zekerheid wordt het bedrijf waarvan de pootaardappelen
afkomstig zijn, aan een nader onderzoek onderworpen. Dit bedrijf heeft
overigens nooit te maken gehad met een ringrotbesmetting, noch enige
(verre) relatie gehad met een ringrotbesmetting in het verleden.
---
Welke verantwoordelijkheid hebben Nederlandse bedrijven voor de
besmetting van de aardappelteelt in het Verenigd Koninkrijk? Zijn zij,
of de Nederlandse overheid, ook aanspreekbaar voor de kosten geleden
in het Verenigd Koninkrijk?
Zoals reeds bij de beantwoording van vraag 2 is geschreven, dient er
nog nader onderzoek en tracering naar de oorsprong van de
ringrot-besmetting plaats te vinden. Het is thans nog wat prematuur om
over eventuele verantwoordelijk- en aansprakelijkheden te spreken.
Overigens is binnen de EU de bestrijdingsrichtlijn ringrot van kracht.
Nederland voert deze bestrijdingsrichtlijn ringrot strikt uit. De
Nederlandse toetsing op ringrot van alle partijen pootaardappelen is
niet dwingend voorgeschreven in EU-verband, maar vormt een extra
waarborg tegenover afnemers in Nederland en het buitenland.
4/5
Welke stappen gaat u ondernemen om besmetting van de Nederlandse
aardappelteelt, door import vanuit het Verenigd Koninkrijk óf door
besmet zaad, te beperken of te voorkomen?
Welke stappen gaat u ondernemen om de gevolgen van de mogelijke
verspreiding van de ziekten op de sector te beperken?
De Nederlandse Plantenziektenkundige Dienst heeft na de eerste vondst
van ringrot in Nederland in 1998 zeer strenge maatregelen getroffen om
verdere verspreiding te voorkomen en het organisme uit te roeien. De
maatregelen betreffen o.a. intensieve toetsing van alle pootgoed,
gericht onderzoek naar ringrot in de teelt van consumptie- en
zetmeelaardappelen, vernietiging van besmette partijen en
teeltbeperkingen op besmette bedrijven. Het bedrijfsleven heeft zelf
een transport hygiëneprotocol ontwikkeld om mogelijke versleping van
de ziekte uit het buitenland te voorkomen.
---
Deelt u de mening dat de verspreiding van landbouwziektes
vergemakkelijkt wordt door de import en export van landbouwproducten?
Kunt u een overzicht geven van de kosten van landbouwziektes die
Nederland vanuit het buitenland hebben bereikt in de afgelopen 10
jaar?
Ik deel de mening dat de handel in landbouwproducten een niet
onbelangrijke route voor de verspreiding van plantenziekten en -plagen
is.
De Plantenziektenkundige Dienst (PD) dient niet alleen zorg te dragen
dat Nederland (en de EU) gevrijwaard wordt van de schadelijke ziekten
en plagen (zogenaamde quarantaine organismen) maar ook dat met onze
export van plantaardige producten andere landen niet besmet raken. De
PD kan echter nooit elke plant of elke doos met groenten of fruit
inspecteren.
Ondanks alle inspecties van de PD komt het voor dat een nieuw
quarantaine organisme in Nederland wordt aangetroffen. Als uitroeiing
mogelijk is, worden strenge maatregelen getroffen om de verdere
verspreiding te voorkomen en de plaag uit te roeien. Soms zijn daarmee
flinke kosten gemoeid voor de overheid maar ook voor de getroffen
bedrijven.
De maatregelen die Nederland heeft moeten treffen na de
ringrotbesmetting in 1998 betreft een kostenpost van ca. 5 miljoen
euro per jaar, waarvan een groot deel ten laste komt van het
bedrijfsleven. Zonder deze maatregelen zou echter een groot deel van
de Nederlandse pootaardappelteelt zijn verdwenen omdat er dan zeker
invoerverboden zouden zijn gekomen voor Nederlands producten. Dit
belang vertegenwoordigt een veelvoud van de kosten van de maatregelen.
Er is in deze sector dan ook een groot draagvlak voor de getroffen
strenge maatregelen.
De minister van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit,
dr. C.P. Veerman
Zie ook: www.defra.gov.uk/news/2003/031112b.htm
---
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit