CENTRAAL PLANBUREAU
Onderwerp: persbericht
Nummer: 43
Datum: 28 november 2003
Investeren in kennis kan de Nederlandse welvaart verhogen
Overheidssubsidies voor investeringen in kennis kunnen de maatschappelijke welvaart verhogen. De planbureaus hebben 67 kennisprojecten beoordeeld. Bij 39 kennisprojecten is zicht op een positieve maatschappelijk-economische bijdrage voor de Nederlandse samenleving. Niet iedere overheidsbijdrage in een kennisinvestering is echter zinvol. Het uitvoeren van de als zwak beoordeelde projecten of projectonderdelen kan leiden tot verdringing van andere meer waardevolle kennisprojecten of activiteiten, en kan daarmee juist afbreuk doen aan de Nederlandse kenniseconomie.
Dit concludeert het Centraal Planbureau (CPB) in de Bijzondere CPB-Publicatie 'Investeren in kennis - Een maatschappelijk-economische beoordeling van de Bsik-projecten'. Deze publicatie beschrijft de maatschappelijk-economische beoordeling van 67 ingediende voorstellen voor kennisinvesteringsprojecten. De studie is verricht in samenwerking met de andere planbureaus, te weten het Milieu- en Natuurplanbureau (MNP), het Ruimtelijk Planbureau (RPB) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) alsmede met het Rathenau Instituut.
Het Kabinet heeft circa 800 miljoen euro aan subsidies gereserveerd voor de tenderregeling 'Besluit subsidieregeling investeringen kennisinfrastructuur' (Bsik), waarbij consortia van kennisinstellingen en private partijen projectvoorstellen voor een vijftal thema's konden indienen. Er zijn 67 projectvoorstellen ingediend met een totale subsidievraag van ongeveer 1,7 miljard euro. Het beschikbare budget vereist een nadere selectie van de projecten. Het kabinet heeft de planbureaus gevraagd de maatschappelijk-economische beoordeling van de projectvoorstellen uit te voeren.
De planbureaus en het Rathenau Instituut hebben de kennisprojecten beoordeeld op de aanwezigheid van goede condities voor het realiseren van een gunstig maatschappelijk rendement. De projecten zijn ingedeeld in vier beoordelingscategorieën. In totaal komen 17 projecten in hun huidige vorm op basis van hun maatschappelijk-economische beoordeling zonder meer voor subsidiëring in aanmerking. Deze projecten hebben een goed vooruitzicht op een gunstig maatschappelijk rendement. Tien projecten vereisen een nadere strategische afweging door het kabinet. Het gaat om projecten met grotere onzekerheid omtrent resultaat (fundamenteel onderzoek) of 'second best' projecten als het onzeker is of er voldoende draagvlak is voor ander en beter beleid. Verder zijn er nog 12 projecten waarvoor alleen op onderdelen vooruitzichten bestaan op een gunstig rendement en alleen toekenning van subsidie voor die specifieke onderdelen gerechtvaardigd lijkt. Tot slot zijn er 28 projecten waar onvoldoende vooruitzichten bestaan op een gunstig rendement en die op maatschappelijk-economische overwegingen geen subsidietoekenning rechtvaardigen.
Bovenstaande resultaten zijn gebaseerd op de maatschappelijk-economische beoordeling door de planbureaus en het Rathenau Instituut. Daarnaast zijn beoordelingen uitgevoerd door de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen (KNAW, beoordeling wetenschappelijk kwaliteit) en Senter (volledigheid en financiële onderbouwing). De drie beoordelingen vullen elkaar aan. Indien een project in één van de drie beoordelingen ongunstig uit de bus komt, zal het zonder nadere argumentatie niet in aanmerking komen voor subsidie. Een voor dit doel door de betrokken Ministers aangestelde Commissie van Wijzen heeft de afzonderlijke beoordelingen betrokken bij haar advies over het toekennen van subsidies aan individuele projecten ten behoeve van de besluitvorming door het kabinet.
De Bijzondere CPB-Publicatie, Investeren in kennis - Een maatschappelijk-economische beoordeling van de Bsik-projecten, ISBN 90-5833-139-3, is te bestellen bij:
Bibliotheek Centraal Planbureau
Postbus 80510
2508 GM Den Haag
E-mail: bibliotheek@cpb.nl
Prijs: 10,00 euro
De publicatie is (gratis) beschikbaar als PDF-bestand op de website van het Centraal Planbureau (www.cpb.nl).
Dick Morks
Centraal Planbureau
van Stolkweg 14, 2585 JR 's-Gravenhage
Postadres: Postbus 80510, 2508 GM 's-Gravenhage
Telefoon: 070-3383410;
Telefax: 070-3541078
Inlichtingen bij: Martin Koning (tel: 070-3383306 / 06-45700070), of Jacqueline Timmerhuis (tel: 070-3383477)
Centraal Planbureau