genoctrooien
Persbericht, 28-11-2003
Standpunt ministeries effecten van humane genoctrooien
De staatssecretarissen Ross en Van Gennip van Volksgezondheid, Welzijn
en Sport (VWS) en Economische Zaken (EZ) en minister Van der Hoeven
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) sturen vandaag een
gezamenlijk standpunt over de effecten van menselijke genoctrooien op
het innovatie,- gezondheids,- en wetenschapsbeleid naar de Tweede
Kamer.
De bewindspersonen stemmen in met de teneur van de rapporten De code
van het genoctrooi, studie naar de effecten van gen-gerelateerde
octrooien op gezondheidszorg en innovatie van Bureau Van de Bunt en De
gevolgen van het octrooieren van humane genen voor het
wetenschappelijk onderzoek in Nederland van de Koninklijke Akademie
van Wetenschappen (KNAW). De bewindspersonen geven wel aan dat beide
rapporten een momentopname vormen in technologiegebied. Ontwikkelingen
die op nationaal en internationaal gebied plaatsvinden dienen daarom
nauwlettend gevolgd te worden.
Uit de rapporten, die ingaan op de biologische en juridische aspecten,
blijkt dat het wettelijke octrooisysteem niet het geëigende middel is
om ongewenste maatschappelijke effecten te voorkomen. Het wettelijke
octrooisysteem biedt een goede basis voor het terugverdienen van
investeringskosten voor onderzoek en ontwikkeling. Een ongewenste
toepassing van een uitvinding moet worden voorkomen door andere wet-
en regelgeving. Er bestaat daarom geen aanleiding om het wettelijke
octrooisysteem aan te passen of om op internationaal niveau te pleiten
voor afschaffing van octrooien op genen en delen van een gen.
De rapporten zijn in opdracht van de ministeries van VWS, EZ en OCW
opgesteld. De aanleiding waren vragen uit de Tweede Kamer over
verleende octrooien op het BRCA1- en BRCA2-gen aan het Amerikaanse
bedrijf Myriad Genetics. Deze genen kunnen een aanleg voor borst- en
eierstokkanker aantonen. De overheid heeft destijds onderkend dat er
wellicht ongewenste maatschappelijke effecten kunnen optreden als
gevolg van het octrooieren van menselijke genen en delen van genen en
heeft toegezegd dit nader te onderzoeken.
Ethische aspecten zijn buiten de studies gelaten, omdat hierover vaak
bezorgdheid wordt geuit. Aan deze aspecten zal afzonderlijke aandacht
worden besteed in een informatieve notitie die volgend jaar aan de
Tweede Kamer wordt aangeboden.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport