Den Haag, 10 december 2003
Bijdrage van Staf Depla (PvdA) aan het plenaire debat over wijziging van de wet Privatisering ABP ivm indexatie pensioenen, ingegaan voor 1995 en opgebouwde rechten voor 1995
Voorzitter,
Het besluit over het achterwege laten van indexatie mag niet lichtvaardig genomen worden. Het achterwege laten van indexatie betekent een sluipende achteruitgang van de koopkracht van gepensioneerden. Dat kan in 20 jaar tijd oplopen tot een ruime halvering van de koopkracht.
Vakbonden en werkgevers hebben in het kader van afnemende reserves bij het ABP deze zomer afspraken gemaakt hoe in slechte tijden de pijn verdeeld moet worden tussen werknemers, werkgevers en gepensioneerden. Er zijn afspraken gemaakt wanneer indexatie achterwege wordt gelaten en wanneer dat weer kan worden ingehaald. En er zijn afspraken gemaakt hoe voorkomen wordt dat er te weinig premie betaald wordt. Zo wordt invulling gegeven aan solidariteit tussen en binnen generaties in goede en slechte tijden.
Ondanks ons positief oordeel over het herstelplan van de ABP heeft de PvdA-fractie toch nog drie vragen cq opmeringen.
1. Door de nieuwe afspraken worden er voortaan kostendekkende pensioenpremies betaald. Op onze vragen hoeveel premie er sinds 1995 te weinig is betaald, antwoordt u: 'Dat weet ik niet omdat dat toen nog niet moest van de toezichthouder (PVK).' Is dat niet onverantwoord geweest? Als werkgever had u toch zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen om de rekening van het toegezegde pensioen niet naar de toekomst door te schuiven? Hierdoor is indexatie in gevaar gekomen en dreigen jonge werknemers hoge premies moeten te betalen. Graag uw reactie.
Bovendien kunt u weldegelijk uitrekenen hoeveel er meer betaald had moeten worden, als er vanaf 1995 kostendekkende premies waren betaald. Daarom nogmaals deze vraag.
2. Inzet bij overleg met sociale partners over vormgeving VUT-prépensioen-levensloop.
Uit nota nav verslag blijkt hoeveel geld werknemers en gepensioneerden hebben ingeleverd bij deze nieuwe pensioensystematiek van het ABP. Één jaar indexatie niet achterwege laten, kost al 500 miljoen. De versobering van de ABP-pensioenen bespaart de overheid dus vele miljarden aan loonkosten. De vakbonden en werkgevers hebben zich dus zeer verantwoord gedragen. Tegen die achtergrond wil ik:
* meer ruimte van de regering bij onderhandelingen VUT-prepensioen (vervolg sociaal
akkoord).
* bij levensloop/vut/prepensioen wil regering geen CAO-regelingen. Regering wil dat
hier werknemers hier individueel voor gaan sparen. Voor mensen met smalle beurs is
zo'n levensloopregeling dan zo goed als waardeloos. 10% sparen van het salaris is
vooral weggelegd voor mensen met de hogere inkomens. Mensen met zware beroepen
en die al vanaf hun 16e werken kunnen zo niet sparen voor vervroegde uittreding of
deeltijdpensioen. Zij worden aangewezen op de WAO en later de bijstand.
Vraag aan de minister of hij het niet gepast vindt om als reactie op het fors inleveren
van werknemers positiever te staan tegenover de voorstellen van de vakbonden bij de
vormgeving van de VUT-prépensioenregeling?
3. Halvering nabestaandenpensioen
Er zijn ook afspraken gemaakt om nabestaandenpensioen fors te versoberen. Als je gepensioneerd bent en je partner overlijdt, krijg je in de toekomst nog maar 35% ipv de huidige 70% van het ouderdomspensioen. Dit geldt alleen voor de nieuw opgebouwde rechten. Het sluit aan bij systematiek van wettelijk nabestaande pensioen. En het heeft een lange inbouwtermijn. Op de lange termijn past dit bij de door ons gesteunde economische zelfstandigheid. Partners en werknemers en gepensioneerden moeten hier wel goed en blijvend over worden voorgelicht. Wat gaat de Minister op dit punt ondernemen?
Wel wil de PvdA dat in de nieuwe PSW wordt opgenomen, dat werknemers het recht hebben om een gedeelte van het ouderdomspensioen om te zetten een extra nabestaanden-pensioen. Nu hebben werknemers wel het recht om het ouderdomspensioen om te zetten in een nabestaandenpensioen. Dit recht moet wat de PvdA twee kanten opgaan.
Tot slot wil ik aan CDA vragen of ze nog consequenties verbinden aan het ingezonden artikel in het Trouw, waarin ze zich uitspreken tegen de halvering van het nabestaanden- pensioen. De PvdA kan zich er op termijn wel in vinden, als aan bovenstaande voorwaarden van goede en blijvende voorlichting en wederzijds uitruilen voldaan wordt. Maar wil graag met CDA optrekken om de overgangstermijn voor halvering van het nabestaande pensioen langer te maken.
4. Tot slot de terugwerkende kracht van het voorstel. In een brief van de Stas lees ik, dat de wetswijziging met terugwerkende kracht zich slecht verhoudt tot de aanwijziging van de regelgeving (AR, in het bijzonder aanwijzing 167 AR) en de toelichting daar op gespannen voet staat met algemene rechtsbeginselen als rechtszekerheid en het rechts-gelijkheidsbeginsel. De PvdA vindt de argumentatie van de minister in de nota nav het verslag niet echt overtuigend. Ook het CDA heeft hier moeite mee, las ik in het verslag. Kunt het nader motiveren waarom u toch met terugwerkende kracht de koopkracht van gepensioneerden wil aantasten?
Partij van de Arbeid