Ministerie van Algemene Zaken

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Persbericht ministerraad 12 december 2003

Kabinet schaft wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen af

Het kabinet schaft per 1 juli 2004 de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen af. Gezien de wachttijd voor een uitkering (een jaar) houdt dit in dat er vanaf 1 juli 2005 geen nieuwe instroom meer mogelijk is. Zelfstandigen hoeven vanaf 1 januari 2004 geen premie meer te betalen, maar zijn in het eerste half jaar van 2004 nog wel wettelijk verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Degenen die op 1 juli 2005 een uitkering hebben, blijven deze behouden. Op voorstel van minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft de ministerraad ingestemd met een wetsvoorstel van deze strekking.

Het kabinet geeft hiermee uitvoering aan het regeerakkoord. Eerder hebben ondernemersorganisaties en de SER geadviseerd om de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen af te schaffen. Uit onderzoek blijkt verder dat het merendeel van de zelfstandigen geen behoefte heeft aan de huidige publieke arbeidsongeschiktheidsverzekering, die voorziet in een uitkering op minimumniveau bij langdurige arbeidsongeschiktheid. De premie wordt als te hoog ervaren. Met afschaffing van de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen laat de overheid het arbeidsongeschiktheidsrisico van zelfstandigen over aan de private markt.

Sinds de invoering van de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen in 1998 ligt het aantal personen met een uitkering door de jaren heen nagenoeg constant op ongeveer 56.000. Het jaarlijkse aantal nieuwe en beëindigde uitkeringen bedraagt circa 7.500. Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) voert de wet uit en financiert de uitkeringen uit het Arbeidsongeschiktheidsfonds zelfstandigen. Premies, een rijksbijdrage en rente vormen de financiële baten van dit fonds. Momenteel kent het fonds een positief saldo van ruim een miljard euro.

Uit het fonds zullen de kosten worden gefinancierd die voortvloeien uit het feit dat tegenover de nieuwe uitkeringen die ingaan in het eerste halfjaar van 2004 geen premie-inkomsten meer staan. Het kabinet heeft besloten de premie niet pas per 1 juli 2004 af te schaffen omdat zelfstandigen dan hun boekjaar zouden moeten splitsen en daardoor extra administratieve lasten zouden hebben. Verder staan ook tegenover de (doorlopende) uitkeringen die uiterlijk voor 1 juli 2005 zijn ingegaan geen premie- inkomsten. Financiering van deze uitkeringen vindt eveneens plaats uit het Arbeidsongeschiktheidsfonds zelfstandigen en ­ als de reserves uit dit fonds zijn uitgeput ­ uit andere bron.

Met de maatregel bespaart het kabinet 25 miljoen euro in 2005 oplopend tot 110 miljoen in 2007. Voor de zelfstandigen zelf betekent de maatregel een verlichting van de administratieve lasten die de verplichte publieke verzekering met zich meebrengt. Momenteel bedragen deze 20 miljoen euro.

De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel voor advies naar de Raad van State zal worden gezonden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden pas openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.

RVD, 12.12.2003