Korte Nieuwstraat 6
6511 PP Nijmegen
Telefoon (024) 329 91 11
Telefax (024) 329 23 78
E-mail gemeente@nijmegen.nl
Postadres
Postbus 9105
6500 HG Nijmegen
Persbericht
Datum Nummer persbericht
1 december 2003 p155
---
Nijmeegs verborgen verleden onthuld in museum Het Valkhof
De tentoonstelling 'Vogelvlucht van oud Nijmegen' slaat een brug tussen de
stadsplattegrond van Feltman uit 1669 en het bouwhistorische onderzoek van
de gemeente Nijmegen. De tentoonstelling is van 13 december tot en met 27
maart te zien in museum Het Valkhof.
Op het eerste gezicht lijkt het Nijmegen van 2003 weinig op de stad die
Hendrik Feltman in 1669 schilderde. Waar ooit stadsmuren stonden lopen nu
straten en waar de haven een veilige plek bood, bieden nu huizen
beschutting. Uit bouwhistorisch onderzoek blijkt echter, dat veel meer van
de oude stad over is. Zelfs meer dan menigeen zou verwachten na het
bombardement op de bovenstad en de naoorlogse sloop van de benedenstad.
De gemeente Nijmegen heeft onlangs binnen het project 'Het Geheugen van de
Stad' een bouwhistorische verkenning van de binnenstad uitgevoerd. Doel van
de verkenning: enerzijds meer inzicht krijgen in de ontwikkeling van de stad
en anderzijds beter toegerust zijn voor de beoordeling van bouw- en
sloopaanvragen. De stadsplattegrond van Feltman is vanwege de
betrouwbaarheid een belangrijke bron bij bouwhistorisch onderzoek. Die
betrouwbaarheid is niet alleen te wijten aan de nauwkeurigheid van Feltman,
maar wellicht ook aan zijn kritische opdrachtgever, het stadsbestuur van
Nijmegen: In een raadssignaat van 1668 staat dat Feltman pas betaald krijgt
nadat hij een aantal fouten had verbeterd. Daarna heeft het schilderij tot
1878 in het stadhuis gehangen.
Wie goed kijkt, herkent in het Nijmegen van Feltman delen van het huidige
stratenplan en verschillende belangrijke gebouwen. De Sint Stevenskerk, de
Waag, het Stadhuis en de Belvedere zijn bijvoorbeeld nog goed herkenbaar.
Het Nijmegen van nu vertoont meer overeenkomsten met het Nijmegen van
Feltman, hoewel niet altijd direct te zien. Sommige bouwsporen zitten in de
panden verborgen. Op de plattegrond van Feltman zien we meerdere
'stadskastelen'. Een stadskasteel is een groot stenen huis binnen de
stadsmuren, vaak versierd met kantelen en hoektorentjes. Feltman schildert
een stadskasteel op de plek waar nu het voorhuis van Burchtstraat 75 staat.
Hoewel van buiten niet als stadskasteel herkenbaar, is van binnen nog een
vrij compleet middeleeuws casco te zien. Grote delen dateren uit de
veertiende eeuw. Bouwhistorisch onderzoek heeft behalve een grote
gewelfkelder ook een middeleeuwse balklaag aan het licht gebracht.
Op de plaats van Lange Hezelstraat 75 stond in de tijd van Feltman een
stadskasteel dat aan de bovenzijde afgesloten was met een reeks kantelen.
Dat verleden is nu nog te zien in het straatbeeld: de voorgevel van circa 14
meter is veel breder dan de meeste andere panden. Ondanks de latere
verbouwingen houden de ongewoon brede voorgevel en het hoge zadeldak tussen
de twee topgevels de herinnering aan het stadskasteel levend. De zijgevels
zouden gezien de aangetroffen baksteenformaten en trapgevelfragmenten uit de
vroege vijftiende eeuw kunnen dateren.
De tentoonstelling is een samenwerking van Museum Het Valkhof en de gemeente
Nijmegen, ter gelegenheid van de restauratie van het vogelvluchtplan van
Feltman.
Voor de redactie:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Janine Adriaansens,
doorkiesnummer 3292380
---
Alle informatie in dit e-mailbericht is onder voorbehoud.
De Gemeente Nijmegen is op geen enkele wijze aansprakelijk voor vergissingen of onjuistheden in dit bericht