Gezondheidsraad

Persbericht

Sulphur dioxide; health-based recommended occupational exposure limit

Vandaag is een advies van de Gezondheidsraad verschenen over de gevolgen van blootstelling aan zwaveldioxide in de lucht op de werkplek. Eerder hadden de bewindslieden van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hierom gevraagd. Mensen blijken al bij kortdurende blootstelling last te kunnen krijgen van geïrriteerde ogen, neus en mond en van kortademigheid. Deze klachten kunnen volgens de Gezondheidsraad voorkomen worden wanneer de blootstelling aan zwaveldioxide, gemiddeld over een kwartier, lager is dan 0,7 milligram zwaveldioxide per kubieke meter lucht. Welke concentratie bij beroepsmatige blootstelling jaar in jaar uit nog onschadelijk is voor de gezondheid kan de Gezondheidsraad niet zeggen. Daarvoor zijn te weinig betrouwbare gegevens beschikbaar.

Zwaveldioxide is een kleurloos gas met een sterk irriterende geur. De stof kent een veelzijdig gebruik, bijvoorbeeld als bleekmiddel en katalysator in de chemische industrie en als conserveer- en ontsmettingsmiddel in de voedingsindustrie.
Al bij een kortdurende blootstelling aan zwaveldioxide kunnen hinderlijke effecten optreden. Is de concentratie van zwaveldioxide relatief laag, dan blijven de klachten beperkt tot kortademigheid en irritatie aan neus, keel en ogen. Is de concentratie hoger, dan variëren de klachten van verkoudheidsverschijnselen en kortademigheid tot benauwdheid op de borst en misselijkheid.
Mensen die chronisch aan zwaveldioxide worden blootgesteld, kunnen klachten ontwikkelen die duiden op bronchitis. Ook zijn er aanwijzingen dat zij gemakkelijker luchtweginfecties oplopen. Een duidelijke relatie tussen de hoogte van de chronische blootstelling en het optreden van deze effecten is echter moeilijk vast te stellen. Het beschikbare epidemiologische onderzoek is voor zo'n uitspraak niet voldoende betrouwbaar.
Uit onderzoek met dieren blijkt dat een korte blootstelling aan zwaveldioxide bij hen overeenkomstige effecten heeft als bij mensen. Diergegevens over langdurige blootstelling aan relatief lage concentraties zijn te beperkt om als basis te kunnen dienen voor een gezondheidskundige advieswaarde. Het onderzoek met dieren heeft verder onvoldoende bewijs opgeleverd om te kunnen zeggen of zwaveldioxide kankerverwekkend is en of deze stof schade kan toebrengen aan de vruchtbaarheid of het nageslacht.
Ter voorkoming van de klachten die kunnen optreden na kortdurende blootstelling aan zwaveldioxide, adviseert de Gezondheidsraad om de beroepsmatige blootstelling aan deze stof te beperken tot 0,7 milligram per kubieke meter lucht, gemiddeld over vijftien minuten. Voor de bescherming tegen langdurige blootstelling ligt het moeilijker. Wegens gebrek aan gegevens van voldoende kwaliteit en betrouwbaarheid kan de Gezondheidsraad geen gezondheidskundige advieswaarde (gemiddeld over een werkdag) aanbevelen, die zou kunnen beschermen tegen de gezondheidseffecten van langdurige blootstelling. Het advies is opgesteld door de Commissie WGD van de Gezondheidsraad. In deze commissie hebben zitting:

o prof. dr G Mulder, toxicoloog; Universiteit Leiden, Leiden, voorzitter o dr R Beems, toxicologisch patholoog; Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven o dr L Bloemen, epidemioloog; Dow Benelux BV, Terneuzen o dr P Boogaard, toxicoloog; Shell International BV, Den Haag o dr P Borm, toxicoloog; Heinrich Heine Universität Düsseldorf (Duitsland) o mr J Brokamp; Sociaal-Economische Raad, Den Haag, adviseur o dr ir D Heederik, epidemioloog; IRAS, Universiteit Utrecht, Utrecht o drs A Mulder; Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Den Haag, adviseur o dr P Pal, bedrijfsarts; Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Amsterdam o mevr prof. dr I Rietjens, toxicoloog; Wageningen Universiteit, Wageningen o dr H Roelfzema; Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Den Haag, adviseursecretaris
o mevr dr J Rijnkels, Gezondheidsraad, Den Haag, secretaris

Nadere inhoudelijke inlichtingen verstrekt mevr. dr JM Rijnkels, tel. (070) 340 66 31, e-mail, jolanda.rijnkels@gr.nl. 18 december 2003