Amsterdam/Utrecht, 22 december 2003
Gezamenlijk persbericht van
Milieudefensie, goede waar & co en stichting natuur en milieu
Supermarkten verkopen sla met illegaal gif
Bijna veertig procent van de kroppen sla in supermarkten bevatten
illegale bestrijdingsmiddelen. Het gaat onder meer om zogeheten
neurotoxische stoffen. Deze kunnen schade aan het zenuwstelsel
veroorzaken. Vooral jonge kinderen lopen hierbij risico.
Onafhankelijke testen tonen aan dat een deel van de Nederlandse
tuinbouw illegale bestrijdingsmiddelen gebruikt. Dit blijkt uit
metingen die Milieudefensie, consumentenvereniging Goede Waar & Co en
Stichting Natuur en Milieu hebben laten verrichten. De meetresultaten
staan op: www.weetwatjeeet.nl
In alle onderzochte supermarkten is sla aangetroffen die schadelijke
bestrijdingsmiddelen bevat. In 37 procent van de onderzochte
slakroppen werden ook stoffen aangetroffen die in Nederland verboden
zijn. Bovendien werd bij 16 procent van de onderzochte sla de norm van
de Warenwet overschreden. Deze sla - afkomstig uit vier winkels van
Dirk van den Broek en een winkel van Super de Boer - had niet verkocht
en geconsumeerd mogen worden. Alleen Albert Heijn verkocht sla die aan
alle normen voldeed.
Het eten van kropsla uit Nederland vormt een risico voor de gezondheid
van jonge kinderen, vanwege hun geringe omvang. Eet een kind van zes
jaar bijvoorbeeld 200 gram van de meest vervuilde sla van Dirk van den
Broek, dan overschrijdt het bijna de kritische grens voor acute
giftigheid van de stof oxydemeton-methyl. Aangezien een kind ook
resten bestrijdingsmiddelen uit andere alledaagse voedingsmiddelen
binnenkrijgt, is die grens voor zenuwschade relatief snel bereikt.
Acute gevolgen, die snel weer overgaan, kunnen misselijkheid of
duizeligheid zijn. Wie via vervuilde sla en andere producten langdurig
blootgesteld wordt aan neurotoxische stoffen kan op de lange termijn
te maken krijgen met schade aan het zenuwstelsel. Dat kan motorische,
leer- en gedragsproblemen veroorzaken.
Het onderzoek naar Nederlandse kropsla vormt na druiven en nectarines
het derde product in korte tijd waarbij te veel of verboden
bestrijdingsmiddelen zijn aangetroffen. Na de eerdere alarmerende
testuitslagen bracht de Keuringsdienst van Waren sussende berichten
naar buiten, dat de volksgezondheid niet direct in gevaar was. De
milieu- en consumentenorganisaties vinden dat de dienst faalt in haar
taak de wet te handhaven. Ze moet juist werken aan haar taak om de
kwaliteit van voedingsmiddelen te bewaken en normen voor resten
bestrijdingsmiddelen te handhaven. De minister moet de dienst daarom
opdragen om meer te controleren, hogere boetes op te leggen en
testresultaten met naam en toenaam openbaar te maken.
Nu moeten Nederlandse consumenten van de overheid als het ware nog
geblinddoekt door de supermarkt lopen. Door openbaarheid kan de
consument kiezen voor gezonde producten en zo zijn rol op de markt
vervullen. In andere landen zijn de gegevens van keuringsdiensten ook
openbaar.
De organisaties achter www.weetwatjeeet.nl roepen consumenten op om
mee te doen aan een procedure op grond van de Wet openbaarheid van
bestuur (WOB). Doel is om de meetgegevens van de Keuringsdienst alsnog
openbaar te maken. Openbaarheid en hogere boetes zullen ook andere
supermarkten stimuleren in het vervolg schone en gezonde groente en
fruit in te kopen. Dat prikkelt de achterblijvers in de landbouw weer
zich aan de regels te houden en verboden bestrijdingsmiddelen te laten
staan. Consumenten die zeker willen weten dat ze schone producten
kopen, kunnen het beste voor biologisch geteelde sla kiezen. Die sla
is te herkennen aan het EKO-keurmerk.
Stichting Natuur en Milieu