Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
uw brief van

uw kenmerk

ons kenmerk
DO. 2004/114
datum
16-02-2004

onderwerp
Voortgangsrapportage NURG
TRC 2004/1113

bijlagen
1

Geachte Voorzitter,

In aanvulling op de Voortgangsrapportage PKB 'Ruimte voor de rivier' informeer ik u, mede namens de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, omtrent de voortgang van de uitvoering van het NURG-programma (Nadere Uitwerking Rivierengebied). Hiermee ontstaat een volledig overzicht van de resultaten en voornemens in het rivierengebied, waar veiligheid tegen overstromingen en nieuwe natuur in samenhang worden gerealiseerd.

datum
16-02-2004

kenmerk
DO. 2004/114

bijlage

NURG-Programma
Als uitwerking van de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra is in 1991 voor het rivierengebied de Nadere Uitwerking voor het RivierenGebied (NURG) vastgesteld. Sindsdien staat NURG symbool voor het realiseren van nieuwe natuur in de uiterwaarden van de grote rivieren. Sinds 1993 werken het ministerie van Verkeer en Waterstaat en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit samen aan de realisatie van dit NURG-programma, waarbij naast het realiseren van nieuwe natuur ook een bijdrage wordt geleverd aan het verhogen van de veiligheid tegen overstromingen. Daarbij is afgesproken dat beide ministeries ieder 50% bijdragen aan het rijksaandeel van de kosten van het verwerven en inrichten van de nieuwe natuurgebieden. De samenwerkingsafspraak met betrekking tot NURG is in 1997 en 2000 geactualiseerd. Bij die gelegenheid is de samenwerking verbreed, waardoor naast NURG ook afspraken zijn gemaakt met betrekking tot de realisatie van het ICES-2 Natte Natuur programma, de Maaswerken en de Veiligheid Bedijkte Rivieren. Het opstellen en realiseren van het NURG-programma vindt plaats in nauwe samenwerking met de betrokken provincies.

Doelstelling NURG-programma
De doelstelling van het NURG-programma is het realiseren van circa 7.000 hectare nieuwe natuur in de uiterwaarden van de Rijntakken en het bedijkte deel van de Maas. Als einddatum is 2015 gesteld, gelijktijdig met die van de PKB 'Ruimte voor de rivier'. Het NURG-programma is een wezenlijk, en tot nu toe succesvol gebleken, onderdeel van de realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur in het rivierengebied. In samenhang met het veilig stellen van de reeds bestaande natuur in de uiterwaarden wordt een samenhangend ecologisch netwerk gerealiseerd.

Relatie met PKB 'Ruimte voor de rivier'
In het kabinetsbesluit 'Anders omgaan met water' (december 2000), onderdeel 'Ruimte voor de rivier', zijn de NURG-projecten aangemerkt als lopende projecten, welke met kracht - binnen de doelstellingen van Ruimte voor de rivier - voortgezet dienen te worden. In samenspraak tussen de betrokken departementen en in overeenstemming met de provincies, is bepaald welke NURG-projecten tot lopende projecten in het kader van Ruimte voor de rivier kunnen worden gerekend. In de bijlage bij deze brief is een gedetailleerd overzicht en een beschrijving van deze projecten opgenomen. Via de uitvoering van deze projecten kan de doelstelling van het NURG-programma, 7.000 hectare nieuwe natuur, gerealiseerd worden.

Resultaten
Tot 1995 bleven de resultaten in het NURG-programma achter bij de planning om jaarlijks 250 hectare te verwerven en in te richten. Na het hoogwater van 1993 en 1995 is in samenhang met het Deltaplan Grote Rivieren een versnelling van het NURG-programma in gang gezet. Aankopen werden in versneld tempo tot stand gebracht en de inrichting van een aantal uiterwaarden is voortvarend opgepakt. Er is voor veertien NURG-projecten via het IRMA-programma een bijdrage van de EU ontvangen. Geconcludeerd mag worden dat de versnelling van het NURG programma succesvol is verlopen.

De stand van zaken per 1 juli 2003 is:
* aangekocht: 4727 hectare
* ingericht : 1765 hectare
* in uitvoering: 2390 hectare
* in voorbereiding: 2973 hectare

De vergelijking van realisatie versus planning leert dat de grondverwerving goed op schema ligt. De inrichting dreigt achter te gaan lopen op de planning. De oorzaken daarvoor zijn onder meer: * de procedures, die meer tijd vergen dan gepland zowel in de planvormingsfase (onder andere opstellen van MER's) als in de uitvoeringsfase (vergunningenprocedures);
* de problematiek van het verwerken van diffuus verontreinigde uiterwaardgrond.

Deze problemen spelen niet alleen bij de NURG-projecten, maar zullen bij meerdere vergelijkbare Ruimte voor de rivier projecten voorkomen. Oplossingen komen dan ook aan bod bij het concreet vormgeven van het implementatietraject voor de PKB 'Ruimte voor de rivier'. Afstemming tussen verschillende departementen en andere overheden is hierbij noodzakelijk.

Verdere uitvoering NURG-programma
Het NURG-programma is door de aard en de locatie onlosmakelijk verbonden aan de PKB 'Ruimte voor de rivier'. Het zijn immers dezelfde uiterwaarden langs de grote rivieren, waar ruimte voor de rivier en nieuwe natuur moet worden gevonden. Conform het kabinetsbesluit 'Anders omgaan met water' zullen de NURG-projecten met kracht parallel aan de PKB 'Ruimte voor de rivier' worden voortgezet, zij het passend binnen de doelstellingen van Ruimte voor de rivier.

Sinds het Deltaplan Grote Rivieren geldt voor alle NURG-projecten in de Rijntakken dat zij gedimensioneerd dienen te zijn op een maatgevende afvoer van 16.000 m3 /s bij Lobith. Dit komt overeen met de veiligheidstaakstelling voor de PKB 'Ruimte voor de rivier'. De NURG-projecten dragen daarmee dan ook succesvol bij aan rivierverruiming en de bescherming tegen hoogwater, conform de doelstelling van de PKB.

In de bijlage treft u informatie aan over de planning van het programma, een overzichtskaart en een overzichtstabel met kengetallen per project.

De minister van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit,

dr. C.P. Veerman

Bijlagen:
Bijlage 1: Planning van het programma (PDF-formaat, 247 Kb)
Voor downloaden van PDF-bestanden: Zie het origineel
Bijlage 2: Overzichtskaart (PDF-formaat, 1109 Kb) Bijlage 3: Stand van zaken per 1 juli 2003 (PDF-formaat, 292 Kb)

PDF-versie van de brief
Voortgangsrapportage NURG (PDF-formaat, 52 kB)


---