( BW)(MA-JOSLIN-DIABETES-CTR) Mogelijk mechanisme voor verband tussen
diabetes en de ziekte van Alzheimer ontdekt door Joslin Diabetes
Center

    Redactie Business/Gezondheid/Medische kwesties

    BOSTON--(BUSINESS WIRE)--16 feb. 2004--Onderzoekers weten al enige
tijd dat mensen met diabetes een groter risico lopen de ziekte van
Alzheimer of andere vormen van dementie te ontwikkelen dan mensen die
geen diabetes hebben. De precieze oorzaak van dit verband was echter
niet bekend. Nu wijst een nieuwe studie door onderzoekers in Keulen,
Duitsland, en aan het Joslin Diabetes Center in Boston (VS), die deze
week on line zal worden gepubliceerd in de Proceedings of the National
Academy of Sciences, uit dat insulineresistentie in de hersencellen
een invloed kan hebben op hun werking, en zo enkele van de biologische
veranderingen teweegbrengen die meestal worden waargenomen bij de
ziekte van Alzheimer.

    Insulineresistentie draagt in grote mate bij tot type 2-diabetes,
obesitas en het metabolisch syndroom, aandoeningen die bijna één
vierde van de Amerikaanse bevolking treffen. In deze
insulineresistente toestanden reageren lichaamsweefsels, zoals
spieren, lever en vet, niet normaal op de insuline die door de
pancreas wordt geproduceerd, en dat leidt tot een hele reeks
metabolische abnormaliteiten. Bij patiënten met diabetes houdt dit
verhoogde bloedsuikerspiegels in die, als ze niet onder controle
worden gehouden, kunnen leiden tot vasculaire complicaties zoals
blindheid, amputaties van ledematen, nierziekten, hartziekten,
beroertes en zenuwschade.

    Door onderzoek aan het Joslin Diabetes Center en elders zijn
wetenschappers pas onlangs gaan beseffen dat insulinereceptoren
aanwezig zijn in alle weefsels van het lichaam, ook in de hersenen, en
de werking van deze weefsels kunnen beïnvloeden. Verder wijzen
verscheidene bevindingen van het onderzoek uit dat een ontwrichting
van de signaalsystemen voor insuline zich kunnen voordoen bij
aandoeningen als de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson.
In feite heeft minstens één grote studie aangetoond dat mensen met
diabetes minstens twee keer meer kans lopen om de ziekte van Alzheimer
te ontwikkelen dan iemand die de ziekte niet heeft. Het risico was
zelfs nog groter bij mensen met diabetes die insuline gebruiken.

    Om de effecten van insulineresistentie in de hersenen te
bestuderen gebruikten Jens C. Bruning, M.D., vroeger verbonden aan het
Joslin Diabetes Center en nu aan de universiteit van Keulen,
Duitsland, en zijn collega's, en C. Ronald Kahn, M.D. van het Joslin
Diabetes Center in Boston (VS), genetisch gewijzigde muizen, Neuronal
Insulin Receptor Knockout (NIRKO)-muizen genoemd, die geen
insulinreceptoren in hun neuronen (hersencellen) hebben. Voordien
hadden Bruning en Kahn, gebruik makend van deze NIRKO-muizen,
aangetoond dat neuron-specifieke insulineresistentie mogelijk bijdroeg
tot type 2-diabetes, verlies van normale eetlustcontrole, obesitas, en
zelfs onvruchtbaarheid.

    In de onderhavige studie gebruikten de onderzoekers gedrags- en
geheugentests, hoogtechnologische beeldvorming, evenals een hele reeks
biochemische tests om metabolische processen in de hersenen van
NIRKO-muizen te bestuderen en ze te vergelijken met die van normale
muizen. Vergeleken bij normale muizen hadden NIRKO-muizen een
opmerkelijk lagere activiteit van proteïnen die een insulinesignaal
geven in de hersenen. Ze ontdekten dat dit leidde tot overactiviteit
van een enzym met de naam GSK3 beta, wat op zijn beurt leidde tot
overmatige fosforylatie (of hyperfosforylatie) van een proteïne, tau
genaamd. Hyperfosforylatie van tau is een belangrijk kenmerk van
hersenletsels die worden gezien bij de ziekte van Alzheimer en er
wordt gezegd dat het een vroege merker is voor deze ziekte. Anderzijds
vertoonden de NIRKO-muizen geen veranderingen in de woekering of
overleving van neuronen, het geheugen of het basale glucosemetabolisme
in de hersenen, wat erop wijst dat insulineresistentie mogelijk in
wisselwerking staat met andere risicofactoren om het uitbreken van de
ziekte van Alzheimer te bevorderen.

    Hoewel er zeker verder onderzoek nodig is om te verduidelijken hoe
insulineresistentie in de neuronen in de hersenen in wisselwerking
staan met andere genetische en biochemische abnormaliteiten bij de
ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer en andere neurodegeneratieve
ziekten, zegt Dr. Kahn: "Dit is het eerste duidelijke bewijs dat er
een biochemisch verband bestaat tussen insulineresistentie en de
ziekte van Alzheimer, en het maakt duidelijk hoe het begrijpen en
ontwikkelen van nieuwe behandelingen voor insulineresistentie niet
alleen een invloed kan hebben op diabetes, maar op vele andere, vaak
voorkomende chronische ziekten."

    Over het Joslin Diabetes Center

    Joslin Diabetes Center, de wereldleider inzake diabetesonderzoek,
-zorg en -opleiding, is uitstekend geplaatst om de strijd tegen
diabetes in de 21ste eeuw te leiden. Joslin Research is een team van
meer dan 300 mensen die intensief zoeken naar manieren om diabetes te
voorkomen en te genezen. Joslin Clinic, aangesloten bij Beth Israel
Deaconess Medical Center in Boston, het landelijke netwerk van Joslin
Affiliated Programs, en de honderden Joslin-educatieve programma's die
elk jaar worden aangeboden aan clinici, onderzoekers en patiënten,
stellen Joslin in staat innovaties te ontwikkelen, te implementeren en
te delen die het leven van mensen met diabetes enorm verbeteren.
Joslin is een organisatie zonder winstbejag en kan haar missie
volbrengen dankzij de vrijgevigheid van donoren. Voor meer informatie
over Joslin, bel 1-800-JOSLIN-1 of kijk op www.joslin.org.

    --30--JK/bo*

    CONTACT: Joslin Diabetes Center
             Marge Dwyer, 617-732-2415
             Marjorie.dwyer@joslin.harvard.edu