AutoRai

18-2-2004

Snelste Lotus Elise in serieproductie: de Elise 111R

Lotus-importeur Willem van der Kooi uit Lochem combineert de officiële opening van de tweede Lotus-vestiging in Nederland, aan de Amsteldijk in Amsterdam, met de introductie van de meest krachtige Elise in serieproductie tot nu toe, de Lotus Elise 111R.

Directeur Willem van der Kooi: De Lotus Elise 111R is de laatste en tevens snelste aanvulling in onze Lotus-stal. Met dit topmodel kunnen wij een groter deel van het marktsegment van sport-wagens in Nederland bestrijken. De krachtige VVTL-i motor (Variabel Valve Timing & Lift Intelligent) levert 192 pk (141 kW) en een koppel van 181 Nm. De topsnelheid van de 111R bedraagt 241 kilometer per uur, terwijl de sprint van 0 tot 100 km/u slechts 5,2 seconden in beslag neemt.

Toch combineert de 111R deze indrukwekkende topprestaties met een bescheiden brandstof-verbruik (8,8 liter per 100 kilometer gemiddeld) en voldoet deze Lotus aan de Euro IV emissie-norm. Bij de ontwikkeling van dit topmodel weken de ingenieurs af van hun opvattingen tot nu toe; de drastisch toegenomen prestaties noopten hen de Elise 111R standaard te voorzien van een optimaal functionerend ABS-systeem en rembekrachtiging. De 111R brengt slechts 860 kilo op de weegschaal, resulterend in een indrukwekkende pk/gewicht verhouding: 223 pk per
1.000 kilo

Achtergrond
De Lotus Elise is een sportwagen in de ware betekenis van het woord, waarmee talloze internationale onderscheidingen op het gebied van rijgedrag, vernieuwingen en puur rijplezier in de wacht werden gesleept. Sinds de introductie in 1996 zijn er maar liefst 17.000 Elises gebouwd en verkocht, zonder daarbij afbreuk te doen aan het exclusieve karakter. Dit getal is des te imposanter als in ogenschouw wordt genomen dat oorspronkelijk een jaarverkoop was voorzien van slechts 700 autos. Met de introductie van de Elise werd destijds tegelijkertijd een aantal technologische innovaties geïntroduceerd, zoals het chassis van geperst en gelijmd aluminium, een krachten-absorberende voorzijde en lichtgewicht koetswerk panelen van composiet materiaal. Het gewicht van de Elise bedraagt mede daardoor slechts de helft van dat van een gemiddelde personenwagen. Mede daardoor levert de Elise fenomenale acceleratiecijfers en ligt het weggedrag op een eenzaam hoog niveau.

In 2000 zag de tweede generatie Elises het licht en was dit type onbetwist één van de belangrijkste modelseries in het 52-jarige bestaan van Lotus. Deze Elise voldeed volledig aan de hoge kwaliteits-verwachtingen die mogen worden verlangd van één van s werelds toonaangevende sportwagen-fabrikanten en automotive consultancy instituten. Bij de ontwikkeling van de nieuwe Elise werd dan ook dankbaar gebruik gemaakt van de ervaringen, opgedaan in de samenwerking met de wereldwijd opererende industriële partners van Lotus.

Alle Lotus-modellen worden gebouwd door de ervaren vaklieden van Lotus in het hoofdkwartier van Lotus in Hethel, Engeland. Het vergt ongeveer 100 manuren om een Lotus Elise te bouwen en ieder eindproduct is een individueel bewijs van de vaardigheden van Lotus.

Het interieur
Zodra de bestuurder plaatsneemt achter het stuur van een Lotus, krijgt hij of zij onmiddellijk het gevoel dat het een speciale auto is, iets aparts. Van de pure sportstoelen, waarin de G-krachten tijdens het bochtenwerk, het remmen en het accelereren geen vat krijgen op de bestuurder, tot het strakke racestuur en de aluminium pedalen, allemaal geschikt om te kruisen maar ook om stevig aan het gas te hangen. De Elise is dan ook een auto die uitnodigt om eens een flink stuk in te rijden.

Het dubbele instrumentarium, dat de snelheid en het toerental (nu bij de 111R met het magische 10.000 tpm getal) laat zien, is voor alle 2004 Elise-modellen vernieuwd. Met duidelijke wijzer-platen en oranje achtergrondverlichting voor een goede afleesbaarheid. De binding van de Elise met het circuit is altijd sterk geweest en de uitstraling van het exterieur en de opstaande chassis randen versterken het gevoel dat de bestuurder plaats heeft genomen in de cockpit van een auto die is afgeleid van een wedstrijdwagen. Een Blaupunkt stereo-installatie met vier speakers en CD-speler wordt standaard gemonteerd, terwijl de bedrading voor een radio al is geïnstalleerd.

Het legendarische chassis
Bij het begin van het Elise ontwikkelingsprogramma zocht Lotus naar een geschikte en beschikbare chassistechnologie voor de nieuwe lichtgewicht sportwagen. En omdat die niet voorhanden was en ook omdat men geen compromis wilde sluiten, besloot Lotus andere oplossingen te zoeken en te vinden. De ontwikkelingsingenieurs van Lotus oriënteerden zich buiten de automobielindustrie en combineerden uiteindelijk de voordelen van geëxtrudeerd aluminium materiaal met moderne lijm-technieken uit de luchtvaart, resulterend in een lichtgewicht en buitengewoon stevige chassis-structuur. Het geavanceerde, met hars gelijmde buizenchassis, betekende een doorbraak in de sportwagentechnologie. De structuur is een samenvoeging van enkelvoudige, samengeperste lengtestukken die aan elkaar zijn gelijmd met uitstekend hechtende synthetische hars, een procedure die voor het eerst in de automobieltechniek is toegepast. De hechting om het chassis van de Lotus te lijmen is ongemeen sterk, met het vermogen de grote krachten van extra belasting, druk en krachten te weerstaan. Nog nooit eerder in de autogeschiedenis was er sprake van een gelijmd chassis.

Het lijmen van de verbindingen van de flappen zorgt voor een veel betere binding dan de traditionele lasnaden (met gelijmde verbindingen vormt de verbinding één geheel). Zelfborende klinknagels versterken de eenheid van de structuur doordat het materiaal zelfs bij de zwaarste impacts intact blijft.

Het chassis onderging in 2000 enkele modificaties, waar onder verlaagde en versterkte dorpels die het instappen vergemakkelijken. Met de introductie van de VVTL-i krachtbron zijn er meer verstevigingen aangebracht aan het achterste deel van het chassis. Gebruikmakend van de ervaring die is opgedaan bij de ontwikkeling van geavanceerd lichtgewicht staal, beschikt de Elise over een modern, steviger en zeer efficiënt subframe achter. Volledig in lijn met de Lotus-filosofie vormt deze structuur een geïntegreerd geheel voor de motorophanging en de verbeterde wielophangingpunten als ook de ophanging van het uitlaatsysteem.

De handling en het weggedrag zijn maatgevend
Het aluminium chassis stelt de ontwikkelingsingenieurs van Lotus in staat de norm te bepalen, op basis waarvan alle andere sportwagens worden beoordeeld. De Elise beschikt dan ook over een weggedrag dat wereldwijd heeft geresulteerd in talloze onderscheidingen. Lotus heeft deze filosofie bij de ontwikkeling van de 111R onverkort in de praktijk gebracht. Het ontwikkelingsteam heeft dan ook een auto voortgebracht die het verlangen van de bestuurder, om nog meer tijd in de cockpit door te brengen en uit te kijken naar nog meer uitdagende wegen en scherpe bochten, alleen maar vergroot.

Parallel aan het Lotus USA Elise programma, onderging de 111R over een afstand van ruim 500.000 kilometer gruwelijke testen in zowel Amerika als Europa. Dat heeft geresulteerd in een superieur en progressief weggedrag dat alle voorwaarden schept om de dynamische karakteristieken in volledige harmonie met de rijcapaciteiten van de berijder tot hun recht te laten komen.

Voor de Elise 111R zijn de Eibach koolstof veren en de Bilstein hogedruk schokdempers met een enkele buis opnieuw afgesteld en geoptimaliseerd om de bekende wendbaarheid en de gecontroleerde bewegingen en balans van het koetswerk van de Elise te waarborgen. Terwijl zowel kleinere als grotere schokken beter worden opgevangen.

De unieke Bridgestone Potenza RE040 banden (175/55R16 voor en 225/45R17 achter) zijn overgenomen van de Lotus Elise en de Elise 111S. Het Lotus ontwerpteam heeft het vermogen nog eens aangescherpt om de eigenschappen van het chassis en de banden optimaal te benutten, om er zorg voor te dragen dat deze nieuwste en meest snelle versie van de Elise getrouw is aan de pure Lotus-traditie van ongeëvenaard weg- en rijgedrag, en absoluut rijplezier.

Een ABS-systeem als geen ander
Het bekrachtigde vierkanaals remsysteem monitort ieder wiel afzonderlijk en verdeelt de remdruk ook naar ieder wiel apart, afhankelijk van het gewenste remvermogen, waardoor de remprestaties optimaal zijn en de remafstand wordt ingekort. Lotus heeft echter het ingrijpmoment scherp afgesteld, zodat een ervaren bestuurder het vermogen van het remsysteem optimaal kan benutten door gebruik te maken van de voorwaartse gewichtsverplaatsing. In omstandigheden waar de bestuurder meer remvermogen wenst dan mogelijk is, grijpt het systeem in.

Vermogen in overvloed
Voor de keuze van de krachtbron deed Lotus uitgebreid onderzoek naar beschikbare, moderne motoren. De 2ZZ-GE 1.8 liter viercilinder 16-kleppen VVTL-i motor van Toyota, gekoppeld aan de C64 zesversnellingsbak, werd uitgekozen omdat deze excellent past bij het karakter van de Elise. Deze krachtbron levert een adembenemend motorvermogen en koppel en heeft, van essentieel belang voor Lotus, een laag gewicht, onder andere door het cilinderblok van samengesteld aluminium en de compacte opbouw. Voor de Elise 111R is een dubbel uitlaatsysteem ontwikkeld, waarvan de twee uitlaatpijpen uitmonden in de achterste diffuser. Lotus onderwierp de 2ZZ-GE aan een ingrijpend test- en ontwikkelingsprogramma, onder een reeks klimatologische omstandigheden, van de kou van de noordpool tot de hitte van de woestijnen in Arizona en Nevada en de hoogvlakten in Colorado. Verder werden het motormanagementsysteem, het in twee delen gesplitste uitlaatsysteem en het schakelmechanisme door Lotus zelf ontworpen en ontwikkeld, zodat de aandrijfeenheid perfect integreert met het chassis en de eigenschappen van de Lotus Elise 111R.

Lotus heeft de motor zodanig afgesteld dat deze volledig voldoet aan het ware karakter van de Elise, door gebruik te maken van een gloednieuw Lotus T4 managementsysteem (EMS). De software voor het EMS werd specifiek voor de 111R door Lotus ontwikkeld. De kalibrering en uiteindelijke afstelling werden uitsluitend door Lotus-ingenieurs uitgevoerd, zodat gegarandeerd werd dat de Lotus Elise 111R een echte Lotus zou worden.

Toyotas wereldberoemde VVTL-i systeem verleent het motormanagementsysteem de flexibiliteit om de optimale timing van de nokkenas, de opwaartse lift van de kleppen en de klepopenings-hoeken te kiezen bij iedere motorbelasting. Deze communicatie over en weer tussen het Lotus T4 EMS en het VVTL-i systeem voorziet de Elise van een optimaal vlak koppel, dat bij 6.800 toeren piekt naar 181 Nm, en dat het maximale motorvermogen brengt op 192 pk bij 7.800 toeren per minuut. De volledig aluminium lichtgewicht C64 zesversnellingsbak van Toyota is voorzien van een door Lotus ontwikkeld nieuw schakelmechanisme. Met de kortst mogelijke overbrengverhoudingen biedt deze versnellingsbak een optimaal, nauwkeurig en licht schakelpatroon, waardoor de bestuurder onder alle omstandigheden volledige controle uitoefent over het beschikbare motorvermogen.

Getrouw aan de filosofie van Colin Chapman, die vond dat prestaties afhankelijk zijn van een zo laag mogelijk gewicht, beschikt de Elise over een formidabele pk/gewicht verhouding van maar liefst 223 pk per
1.000 kilo. De sprint van 0 naar 100 km/u vergt dan ook slechts 5,2 seconden.

Lotus is dan ook absoluut van mening dat er zeker een substituut voor cubic inches is.

Uitrusting
Tot de standaarduitrusting van de Elise 111R behoort een gedeeltelijk leder interieur, zonnekleppen, centrale deurvergrendeling, een Blaupunkt Lausanne radio/CD-speler en vier hoogkwalitatieve Blaupunkt speakers. Optioneel is een Touring Pack verkrijgbaar, dat bestaat uit enkele opties die het comfort verder verhogen, terwijl toch het sportwagenkarakter behouden blijft.

Het pakket is samengesteld uit: Extra lampen vóór, de keuze uit volledig lederen of Alcantara bekleding, een uitstekend geïsoleerde soft-top, elektrisch bedienbare ruiten, een Blaupunkt Woodstock DAB radio, CD en MP3 speler, een bagagenet, extra geluidsisolatie en een volledig beklede vloer met een lichtgewicht aluminium voetsteun voor de passagier.

Andere opties zijn metallic lak, airco en een hard top in de kleur van de auto.

Het leveringsprogramma van de Elise bestaat verder uit de 122 PK Elise en de 158 PK Elise 111S. In totaal verwacht Lotus dit jaar zon 4600 Elises te produceren.