IP/04/220
Brussel, 18 februari 2004
Commissie evalueert geactualiseerd stabiliteitsprogramma 2003 van
België voor de periode 2004-2007
Vandaag heeft de Europese Commissie een aanbeveling vastgesteld voor
een advies van de Raad over het geactualiseerde stabiliteitsprogramma
2003 van België. Dit programma was op 28 november 2003 ingediend en
bestrijkt de periode 2004-2007. Het zwakke economische klimaat in de
afgelopen jaren heeft de begroting behoorlijk onder druk gezet. Toch
vertoont deze volgens de meest recente prognose voor 2003 een
overschot van 0,3% van het BBP, iets meer dan waarop in het programma
was gerekend. Wel wordt dit resultaat gunstig beïnvloed door eenmalige
maatregelen, die goed zijn voor 1,2% van het BBP. De in het programma
vervatte budgettaire doelstellingen voor de periode 2004-2007 zijn
gebaseerd op een macro-economisch scenario van aanhoudend herstel, met
een BBP-groei die in 2005 een piek bereikt van 2,8% en zich daarna
stabiliseert op een niveau van gemiddeld 2,3% over 2005-2007. Op basis
van dit scenario zal de begroting in de periode 2004-2006 naar
verwachting sluitend zijn en in 2007 weer een gering overschot
vertonen. Het conjunctuurgezuiverde begrotingssaldo daalt van een
overschot van 0,8% van het BBP in 2003 tot 0% in 2004-2006 en zal in
2007 licht positief zijn. Zonder het effect van eenmalige maatregelen
zou dit saldo echter in 2003 met -0.4% van het BBP negatief zijn
uitgevallen, om daarna weer geleidelijk te verbeteren. Volgens de
prognose daalt de schuldquote, die aan het begin van de
programmaperiode nog steeds boven de 100% ligt, gestaag tot 87% in
2007. Al met al lijken de macro-economische en budgettaire prognoses
plausibel. Derhalve zal de begroting in de programmaperiode
hoogstwaarschijnlijk vrijwel sluitend blijven. Door de gevolgen van de
vergrijzing dreigt voor België op lange termijn het gevaar van
onevenwichtigheden. Op basis van de aanbeveling van de Commissie zal
de Raad naar verwachting op 9 maart 2004 een formeel advies
vaststellen over het geactualiseerde stabiliteitsprogramma 2003 van
België.
De aanbeveling van de Commissie is vastgesteld op initiatief van Pedro
Solbes, het Commissielid voor economische en monetaire
aangelegenheden.
De belangrijkste conclusies van de Commissie inzake het
geactualiseerde Belgische stabiliteitsprogramma luiden als volgt:
In 2003 is in België voor het derde achtereenvolgende jaar de groei
onder de 1% gebleven. Ondanks dit ongunstige economische klimaat
wordt voor 2003 toch een begrotingsoverschot verwacht van 0,3% van
het BBP. De stijging van de sociale uitgaven en de vermindering
van de belastinginkomsten zijn gecompenseerd door een strikte
beheersing van de uitgaven op federaal niveau en door lagere
rentebetalingen.
Dit gunstige begrotingsresultaat zou echter niet mogelijk zijn geweest
zonder een buitengewone bate als gevolg van eenmalige maatregelen, met
name een betaling van het telecommunicatiebedrijf Belgacom
(grotendeels staatseigendom) aan de staat, die in ruil hiervoor de
verantwoordelijkheid voor de pensioenen van het personeel op zich
heeft genomen. Eurostat onderzoekt momenteel of een dergelijke
betaling wel mag meetellen bij de berekening van de schuldquote^(1)
. Zonder deze maatregelen zou er sprake zijn geweest van een
begrotingstekort van 0,9% van het BBP.
Het macro-economische scenario dat aan de begrotingsprognoses in
het geactualiseerde programma ten grondslag ligt, gaat ervan uit
dat de Belgische economie herstelt en dat de groei toeneemt van
0,9% in 2003 tot 2,8% in 2005, maar dan weer vertraagt tot 2,1% in
2007. De raming is grotendeels in overeenstemming met de
najaarsprognose 2003 van de Commissie, hoewel het geactualiseerde
programma iets optimistischer is ten aanzien van de groei in 2005.
Op grond van dit macro-economische scenario zal de begroting in de
periode 2004-2006 naar verwachting sluitend blijven. Voor 2007
wordt met een overschot van 0,3% van het BBP een kleine
verbetering verwacht. Het verlies aan ontvangsten in verband met
de eenmalige maatregelen en de gevolgen van een verlaging van de
belastingen en sociale bijdragen worden voornamelijk goedgemaakt
door lagere rentebetalingen en sociale uitgaven.
Op basis van berekeningen die de Commissie aan de hand van de
programmagegevens heeft uitgevoerd volgens de algemeen aanvaarde
methode, loopt het conjunctuurgezuiverde begrotingssaldo terug van
een overschot van 0,8% van het BBP in 2003 naar 0% in 2004-2006 en
is dit in 2007 licht positief. Zonder eenmalige maatregelen geven
de conjunctuurgezuiverde cijfers een verbetering te zien: het
tekort van 0,4% van het BBP in 2003 slaat dan om in een overschot
van 0,3% in 2007.
Met een schuldquote in 2003 van meer dan 100% is een van de
belangrijkste doelstellingen van het begrotingsbeleid een snelle
terugdringing van de schuld. Volgens de prognose loopt deze
gestaag terug tot 87% van het BBP in 2007. Deze daling is mogelijk
doordat de begroting steeds sluitend is of een overschot vertoont.
Het belang van eenmalige transacties, met name voor de resultaten
van 2003 en 2004, leidt tot enige onzekerheid over het geraamde
effect, de feitelijke uitvoering en wijze waarop deze in de
overheidsrekeningen moeten worden verwerkt.
De begrotingsprognoses lijken overigens betrekkelijk goed bestand
tegen wijzigingen in de rentetarieven en in de groeiramingen,
zodat de begroting in de programmaperiode hoogstwaarschijnlijk
vrijwel sluitend zal blijven.
De in het programma vervatte strategie is in overeenstemming met
de doelstelling om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën te
verbeteren. Door de gevolgen van de vergrijzing dreigt op lange
termijn het gevaar van onevenwichtigheden.
Bovendien hebben sommige eenmalige maatregelen een negatief effect op
de schuld in de toekomst. Zo wordt het gunstige effect van de
Belgacom-transactie waarschijnlijk op lange termijn tenietgedaan door
pensioenbetalingen. Ook kan de geplande overname van de schuld van de
Belgische Spoorwegen (NMBS) in de toekomst een opwaarts effect hebben
op de schuldenlast. Daarom moet erop worden gelet dat het primaire
overschot op een hoog niveau wordt gehouden en dat de globale
richtsnoeren voor het economisch beleid rigoureus ten uitvoer worden
gelegd.
Het in het geactualiseerde programma vervatte economisch beleid is ten
dele in overeenstemming met de aanbevelingen in de globale
richtsnoeren voor het economisch beleid, met name die welke
gevolgen hebben voor het begrotingsbeleid.
Op grond van het door de Europese Raad van Amsterdam in juni 1997
vastgestelde stabiliteits- en groeipact moeten de landen van de
eurozone stabiliteitsprogramma's bij de Raad en de Commissie indienen.
Hierin moeten zij aangeven hoe zij de doelstellingen van het pact, en
met name de middellangetermijndoelstelling van een begroting die
vrijwel sluitend is of een overschot vertoont, denken te realiseren.
De volledige evaluatie van de Commissie is te vinden op:
http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/year/ye
ar20032004_en.htm
Kerncijfers uit de najaarsprognose 2003 van de Commissie, alsmede uit
het herziene stabiliteitsprogramma 2002 en het geactualiseerde
stabiliteitsprogramma 2003 van België
'
' 2002 2003 2004 2005 2006 2007
BBP
(verandering in %)
Prognose van de Commissie (1) 0,7 0,8 1,8 2,3 n.b. n.b.
Geactualiseerd programma 2002 (2) 0,7 2,1 2,5 2,5 n.b. n.b.
Geactualiseerd programma 2003 (2) 0,7 0,9 1,8 2,8 2,5 2,1
Begrotingssaldo(4)
(in % van het BBP)
Prognose van de Commissie (1) 0,1 0,2 -0,4 -0,4 n.b. n.b.
Geactualiseerd programma 2002 (2) 0,0 0,0 0,3 0,5 n.b. n.b.
Geactualiseerd programma 2003 (2) 0,1 0,2 0,0 0,0 0,0 0,3
Conjunctuurge-zuiverd begrotingssaldo
(in % van het BBP)
Prognose van de Commissie (1) 0,0 0,8 0,1 -0,2 n.b. n.b.
Geactualiseerd programma 2002 (2) 0,5 0,6 0,8 0,8 n.b. n.b.
Geactualiseerd programma 2003 (2)(3) 0,1 0,8 0,6 0,1 -0,1 0,2
Brutoschuldquote Prognose van de Commissie (1) 106,1 103,5 101,0 97,8
n.b. n.b.
Geactualiseerd programma 2002 (2) 106,1 102,3 97,9 93,6 n.b. n.b.
Geactualiseerd programma 2003 (2) 106,1 102,3 97,6 93,6 90,1 87,0
GICP-inflatie (verandering in %) Prognose van de Commissie (1) 1,6 1,5
1,6 1,9 n.b. n.b.
Geactualiseerd programma 2002 (2) 1,5 1,4 1,6 1,6 n.b. n.b.
Geactualiseerd programma 2003 (2) 1,6 1,6 1,4 1,4 1,4 1,4
(1) Najaarsprognose 2003 van de Commissie.
(2) Prognoses in het addendum van januari 2004 bij het geactualiseerde
programma.
(3) Berekeningen die de Commissie aan de hand van de door de Raad
aanvaarde methode heeft uitgevoerd op de cijfers uit het
geactualiseerde stabiliteitsprogramma.
(4) De Commissie houdt gewoonlijk de door de desbetreffende overheid
gekozen indeling van de gegevens over het tekort en de schuld aan,
totdat Eurostat een definitieve beslissing neemt.
(1)
De Commissie houdt gewoonlijk de door de desbetreffende overheid
gekozen indeling van de gegevens over het tekort en de schuld aan,
totdat Eurostat een definitieve beslissing neemt.
European Commission