Persbericht van de Universiteit Utrecht
Faculteit der Diergeneeskunde
25 februari 2004
Deskundigen luiden de noodklok
Afrikaanse olifant dreigt aan eigen succes ten onder te gaan
Het gaat goed met de Afrikaanse olifant. In enkele Afrikaanse landen wordt
de olifant zo goed beschermd, dat de populaties blijven groeien en te groot
worden. De olifanten grazen de vegetatie in de wildparken weg, zodat er
weinig te eten overblijft. Een massale sterfte van olifanten lijkt
onontkoombaar. In een expertmeeting hebben eenentwintig deskundigen uit
negen landen geadviseerd op korte termijn een deel van de olifantenpopulatie
te doden of te verplaatsen. Op lange termijn moet anticonceptie een uitkomst
bieden. De faculteit der Diergeneeskunde van Universiteit Utrecht
onderschrijft de conclusies en aanbevelingen.
De experts luiden de noodklok. In verschillende Afrikaanse landen worden de
olifanten goed beschermd. Olifantenpopulaties groeien met 5 tot 10 procent
per jaar. Alleen al in het Hwange National Park in Zimbabwe moet de
populatie de komende drie jaar met 20.000 dieren worden gereduceerd, anders
is een 'olifantenholocaust' onafwendbaar. Ingrijpen is noodzakelijk. Het
verplaatsen van hele kuddes olifanten (translocatie) is een optie, maar er
zijn teveel olifanten en er is te weinig ruimte elders. De enige
realistische oplossing op korte termijn is het doden van olifanten.
Anticonceptie
Anticonceptie is op lange termijn de beste manier om de groeisnelheid van de
olifantenpopulaties af te remmen. Er zijn al enige resultaten geboekt met
vaccinatie. Vaccinatie van de vrouwtjes met specifieke eiwitten voorkomt de
reproductie. Bij de mannelijke dieren blokkeert GnRH vaccin de
spermaproductie en onderdrukt het de seksuele activiteit. Verder blijkt uit
onderzoek dat het dominante mannetje de seksuele activiteit van de andere
mannetjes onderdrukt. Onderzoek naar de onderliggende mechanismen zou een
nieuwe manier van anticonceptie kunnen opleveren. Demografische modellen
zouden kunnen helpen om de effecten van anticonceptie en translocatie te
voorspellen.
Oproep
De betrokken onderzoekers roepen de internationale politiek op om zich sterk
te maken voor het behoud van de ecosystemen in Afrika. Naast politieke wil,
is financiële steun noodzakelijk voor uitdunnen en translocatie van de
olifantenkuddes. Ook is geld nodig om effectieve manieren van
geboortebeperking en demografische modellen verder te ontwikkelen.
De expertmeeting 'Control of wild elephant populations' is gehouden op 7 en
8 november 2003, georganiseerd door de faculteit der Diergeneeskunde van
Universiteit Utrecht en gesponsord door Het Prins Bernard Natuurfonds.
Internet
Het rapport van de expertmeeting, de conclusies en de verslagen van de
voordrachten staan op de website
http://elephantpopulationcontrol.library.uu.nl
Voor de redactie
Nadere informatie bij Mirjam Martens of Jacqueline van Winden, Communicatie
faculteit der Diergeneeskunde, telefoon (030) 2534836, e-mail:
Universiteit van Utrecht