Gemeente Zwolle

Wet werk en bijstand: alle veranderingen op een rij


Datum uitgave: 02/24/2004

Onderwerp: inkomensondersteuning
Nieuwe bijstandswet

De rechten en plichten zijn nu veel strenger. U moet meer doen voordat u een bijstandsuitkering behoudt of krijgt. Voortaan staat werk centraal en niet de uitkering. Het Rijk heeft met de invoering van de nieuwe wet het doel meer mensen aan het werk te krijgen. Verder wil het Rijk met deze wet het aantal regels op het gebied van werk en bijstand sterk terugdringen.

Heel kort samengevat komt de wet neer op het volgende:
· Iedere Nederlander wordt geacht tot zijn 65ste te werken en in zijn levensonderhoud te voorzien.
· Lukt dit niet, dan helpt de gemeente bij het vinden van werk.
· Dit werk hoeft niet meer te passen bij het opleidingsniveau van de cliënt. De cliënt dient alles aan te pakken, anders vervalt zijn recht op volledige bijstand.
· Als het niet lukt om werk te vinden, dan moet de overheid zorgen voor een uitkering.

Reïntegratie

Op grond van de Wet Werk en bijstand is iedereen ouder dan achttien jaar maar jonger dan 65 jaar verplicht naar vermogen algemeen geaccepteerde arbeid te aanvaarden of pogingen te doen dit te krijgen. Met algemeen geaccepteerde arbeid wordt bedoeld: alle arbeid die maatschappelijk aanvaard is. In principe is dat alle arbeid die wettelijk is toegestaan en waar de persoon fysiek toe in staat is. Kern van de wijziging is dat er geen rekening hoeft te worden gehouden met opleiding en/of werkervaring.

U bent verplicht werk te aanvaarden en zich in te spannen om werk te vinden. Mensen voor wie dit (nog) niet mogelijk is, worden ondersteund door de gemeente zodat zij niet maatschappelijk worden uitgesloten. Het reïntegratiebeleid is erop gericht alle cliënten in beweging te krijgen.

Concreet betekent dit dat:

· Mensen die een relatief goede kans op werk hebben zo snel mogelijk aan werk of opleiding te helpen. Zij krijgen binnen vier weken nadat hun een uitkering is toegewezen een traject aangeboden.
· Alle ´nieuwe´ uitkeringsgerechtigden (zij die net te horen hebben gekregen dat hen een uitkering is toegewezen) binnen vier weken een gesprek krijgen over terugkeer naar de arbeidsmarkt. Uiterlijk binnen twaalf maanden krijgt een nieuwe cliënt een traject aangeboden voor werk of als dat niet haalbaar is, voor andere maatschappelijke activiteiten.
· Mensen van wie is vastgesteld dat zij nog niet toe zijn aan een baan, krijgen een traject aangeboden waardoor ze in de toekomst wel aan het werk kunnen. Blijkt werk uiteindelijk toch niet mogelijk te zijn, dan wordt gezocht naar andere mogelijkheden.

Uitzonderingen zijn er voor:

· Alleenstaande ouders met kinderen jonger dan vijf jaar of met gehandicapte kinderen tot achttien jaar, die aangeven de zorgplicht voor kinderen zelf te willen invullen. Zij kunnen (tijdelijk) vrijstelling krijgen van de arbeidsplicht.
· Mensen die zorgen voor iemand die ziek/hulpbehoevend is. Deze zogenoemde mantelzorgers kunnen ook in bepaalde gevallen - na een individuele beoordeling - tijdelijk ontheven worden van de arbeidsplicht.

Overige maatregelen
Via loonkostensubsidies en premies voor zowel werkgevers als werknemers wordt bovendien geprobeerd mensen te stimuleren betaald werk te aanvaarden en om werkgevers te stimuleren bijstandsontvangers een dienstverband aan te bieden.

ID'ers en WIW'ers

De ID- en WIW-regeling waaruit mensen met een gesubsidieerde baan worden betaald, is per 1 januari 2004 komen te vervallen. De gemeenteraad heeft daarom het volgende besloten:
· toewerken naar een vermindering van de kosten van ID´ers en WIW´ers met vijftig procent per 1 januari 2005;
· geen gedwongen ontslagen tot juli 2004;
· maximale inzet op de goed en redelijk bemiddelbare cliënten. De wijze waarop de gemeente deze doelstellingen wil behalen, wordt vastgelegd in een nog op te stellen plan van aanpak. Er is al het een en ander in gang gezet. Randstad Rentree onderzoekt in opdracht van de gemeente Zwolle welke uitstroommogelijkheden er op kortere of langere termijn zijn voor de 650 Zwollenaren met een gesubsidieerde baan. Randstad Rentree heeft tot nu toe gesproken met 483 van de 653 mensen met een gesubsidieerde arbeidsplaats. Hieruit is gebleken dat 76 personen een goede kans hebben op regulier werk, 217 een redelijke kans en 190 een minder goede kans. 170 Personen zijn om diverse redenen niet op de uitnodiging van Randstad Rentree ingegaan.

Voor de groep die een goede kans heeft op regulier werk en die hierin ook graag ondersteund wordt, is Randstad Rentree gestart met bemiddelingsactiviteiten. Dit heeft er tot nu toe toe geleid dat 35 mensen een reguliere baan hebben gekregen. Daarvan zijn er 29 die een reguliere baan aangeboden hebben gekregen bij de huidige werkgever.

Gevolgen instellingen
De maatregelen rondom de gesubsidieerde arbeid hebben gevolgen voor de instellingen die nu WIW´ers en ID´ers in dienst hebben. De eenheden Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Ontwikkeling van de gemeente zijn op dit moment bezig met het in kaart brengen van deze gevolgen. De commissie Werk bespreekt voor de zomervakantie de uitkomsten hiervan.

Inkomensbeleid

· bijzondere bijstand

· armoedebestrijding

Bijzondere bijstand

Tot nu bestond er in Zwolle een ruimhartig beleid op het gebied van bijzondere bijstand. Dit kwam onder meer tot uitdrukking bij de verstrekking van tandartskosten, brillen, duurzame gebruiksgoederen en overbrugging tot de eerste uitbetaling van de maandelijkse uitkering. Een aantal zaken blijft vooralsnog bestaan. Wel wordt een administratieve maatregel (drempel) ingevoerd voor bijzondere bijstand.

Duurzame gebruiksgoederen
De bestaande regeling voor duurzame gebruiksgoederen (wasmachine, koelkast, bril) blijft in ieder geval dit jaar nog bestaan.

Vrijlating eigen vermogen
Bij de bijzondere bijstand wordt een deel van het eigen vermogen ´vrijgelaten´, dat wil zeggen dat mensen een bedrag mogen reserveren voor kleinere uitgaven. Het bedrag dat een bijstandsgerechtigde op zijn bankrekening mag hebben is een bedrag gelijk aan:
· voor een alleenstaande ¤ 1.500,-

· voor een alleenstaande ouder of echtpaar ¤ 3.000,-
· voor ouderen van 65 jaar en ouderen die onvoldoende verzekerd zijn voor de kosten van begrafenis of crematie wordt het vrij te laten bedrag verhoog met ¤ 5.000,- per persoon, onder voorwaarde dat de reservering voor de begrafeniskosten niet meer in geld opeisbaar is en dat teruggave van geld niet mogelijk is.

Voor de (aanvraag van) bijzondere bijstand wordt een administratieve drempel van honderd euro ingevoerd.

Dit betekent dat u in aanmerking kunt komen voor bijzondere bijstand als u de kosten van de bijzondere noodzakelijke uitgaven, bijvoorbeeld tandheelkundige kosten of een bril, in een periode van twaalf maanden optelt en dit meer bedraagt dan ¤ 100,00. U dient binnen een maand na afloop van de twaalf maanden een aanvraag in te dienen. Als de kosten meer dan ¤ 100,00 bedragen krijgt u alle kosten vergoed (ook de genoemde ¤ 100,00).

Het overige gemeentelijke beleid ten aanzien van bijzondere bijstand blijft onverkort van kracht.

Armoedebestrijding

Het accent bij de armoedebestrijding in Zwolle ligt op voorzieningen voor kinderen. Diverse regelingen zijn ingetrokken. Hiervoor in de plaats komen:
· Subsidies voor kinderen van zes tot achttien jaar voor school en/of activiteiten van culturele of sportieve aard (honderd euro per kind per jaar).
· Computerregeling voor kinderen van twaalf tot achttien jaar die het voortgezet onderwijs volgen. Gezinnen met schoolgaande kinderen in deze leeftijd krijgen computerapparatuur en toebehoren. De gebruiksduur van de computer is op vijf jaar gesteld.
· Bijdrage aan vakantieactiviteiten. Subsidie te verlenen aan de Stichting de Voorpost en de Ruime Wind voor het organiseren van vakantieactiviteiten voor Zwolse jongeren uit gezinnen met een laag inkomen.

Sanctiebeleid

Uitkeringsgerechtigden hebben verplichtingen waar zij zich aan moeten houden bij het krijgen van een uitkering. In grote lijnen komen die overeen met de oude bijstandswet die tot 31 december 2003 geldig was, maar een aantal zaken is veranderd omdat ze niet vallen onder de nieuwe wet, maar onderdeel uitmaken van nieuwe beleidsregels van de gemeente Zwolle.

Het niet voldoen aan de verplichtingen kan een sanctie (strafmaatregel) opleveren. Welke sancties dit zijn staat beschreven in de zogenoemde afstemmingsverordening. Deze kunt u inzien bij Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de gemeente. De sancties zijn onderverdeeld in zeven categorieën en lopen uiteen van een verlaging van de uitkering van vijf tot dertig procent voor de duur van één of meerdere maanden. Duur en verlaging hangen af van de omstandigheden en het gedrag van de bijstandsgerechtigde.

Een paar voorbeelden:

· Als het inkomstenbriefje niet tijdig wordt ingeleverd, kan dat een verlaging van de uitkering opleveren van vijf procent gedurende één maand.
· Als onjuiste inlichtingen zijn verstrekt die hebben geleid tot een fraudevordering van ¤ 3.000,-- kan dat een verlaging van de uitkering opleveren van twintig procent gedurende twee maanden. Daarnaast wordt vanzelfsprekend het teveel uitgekeerde bedrag teruggevorderd.
· Als een aanbod voor een baan wordt geweigerd, kan dat een verlaging van dertig procent gedurende drie maanden opleveren.

Herhaling
In geval van herhaling van foutief gedrag (recidive), wordt het percentage van de verlaging of de duur van de op te leggen maatregel verdubbeld. Van herhaling is sprake wanneer de belanghebbende zich binnen twaalf maanden opnieuw schuldig maakt aan een verwijtbare gedraging. In geval van inlichtingenfraude (dus als de belanghebbende verkeerde informatie heeft verstrekt) geldt een termijn van 24 maanden.

Horen
Als een maatregel wordt opgelegd, wordt de belanghebbende in principe altijd van tevoren gehoord. De gemeente kan hiervan afwijken als de belanghebbende al eerder is gehoord, of als de gemeente het horen om andere redenen niet nodig vindt.

Het nieuwe sanctiebeleid is inmiddels in werking getreden. Alle oude regels rond het opleggen van boetes en maatregelen zijn hiermee vervallen. Bron: Gemeente Zwolle
Datum van 24-02-2004 tot 08-03-2004