Bewerking van fotos door uitgevers
Uitgevers van kranten moeten fotos vaak bewerken zodat zij qua omvang
beter passen binnen de paginaopmaak. De fotograaf kan in beginsel
tegen het bewerken van zijn foto zijn persoonlijkheidsrecht inroepen,
tenzij zijn verzet tegen een dergelijke bewerking in strijd is met de
redelijkheid. Tegen bewerkingen die in het kader van de
eindredactionele verantwoordelijkheid noodzakelijk zijn, zal een
dergelijk verzet niet redelijk zijn. Iedere professionele
persfotograaf weet ook dat dit gebeurt. Een bewerking mag natuurlijk
nooit zover gaan dat daardoor de naam of reputatie van de fotograaf
wordt aangetast. Omdat iedereen aanvoelt dat er een grijs gebied ligt
tussen een redelijke redactionele bewerking en het aantasten van het
persoonlijkheidsrecht en de beoordeling daarvan altijd subjectief is,
is het aan te bevelen om over dergelijke bewerkingen duidelijke
afspraken te maken met de fotograaf. Bij het maken van afspraken met
een fotograaf is een belangrijk aandachtspunt, of de fotograaf eigen
algemene voorwaarden hanteert, of dat hij verwijst naar de algemene
voorwaarden van de FotografenFederatie (bijvoorbeeld op zijn
briefpapier of factuur). Zo staat in de algemene voorwaarden van de
FotografenFederatie in artikel 14 dat als over de omvang van de
licentie niets is bepaald, het verleende recht alleen het eenmalige
gebruik betreft van de foto in ongewijzigde vorm. Indien toestemming
is gegeven voor het gebruik bij elektronische of andere vormen van
beeldmanipulatie kan het resultaat volgens artikel 14 pas worden
gebruikt na uitdrukkelijke toestemming van de fotograaf. De algemene
voorwaarden van de FotografenFederatie zijn per 1 januari 2004
vernieuwd (zie www.fotografenfederatie.nl). Het is over het algemeen
aan te bevelen om standaard het beroep op algemene voorwaarden uit te
sluiten en zelf de benodigde afspraken met de fotograaf vast te
leggen. Als geen schriftelijke overeenkomst met de fotograaf wordt
gesloten, maar de fotograaf wel verwijst naar algemene voorwaarden,
dan is het raadzaam de toepasselijkheid van de voorwaarden
schriftelijk expliciet uit te sluiten.
Zie voor meer informatie de Handleiding voor omgang met fotografische
werken en de Checklist voor het schriftelijk vastleggen van afspraken
met fotografen zoals opgenomen in hoofdstuk 3.3 van het NUV-handboek
Auteursrecht in de Uitgeverij. De handleiding (inclusief checklist) is
voor leden van het NUV ook op te vragen bij het secretariaat
Juridische Zaken van het NUV (e-mail: m.groen@nuv.nl).
Nederlands Uitgeversverbond