07/06/2004
Eikenprocessierups
Op eikenbomen in Zuid Nederland
kan men in de maanden mei, juni, en juli behaarde rupsen aantreffen.
Deze rupsen gaan groepsgewijs (in processie) op zoek naar voedsel
(eikenblad), vandaar de naam eikenprocessierups.
Na contact met de haren van deze rups kunnen klachten ontstaan zoals
jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen.
Hieronder treft u informatie aan om de eikenprocessierups te kunnen
herkennen en advies hoe u het ongemak van de brandhaardjes kunt
beperken.
Van rups naar vlinder
De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder die haar eitjes
legt in de toppen van eikenbomen. Daar overwinteren ze. Eind april,
begin mei komende rupsen uit de eitjes. Na een aantal
vervellingsstadia zijn ze in juli volgroeid. Na de derde vervelling
krijgen de rupsen
brandharen. Dit is tussen half mei en eind juni. In juli verpoppen de
rupsen zich tot vlinder. De vrouwtjesvlinders leggen daarna hun
eitjes, waaruit volgend jaar weer jonge rupsen komen.
Hoe kun je zien dat er rupsen in een eikenboom zitten?
De rupsen leven in groepen
bijeen en maken op de stammen of dikkere takken grote nesten: een
dicht spinsel van vervellingshuidjes, met brandharen en uitwerpselen.
Vanuit hun nesten gaan de rupsen 's nachts in processie op zoek naar
voedsel. Zichtbaar gevolg zijn kaalgevreten eikenbomen.
Klachten door brandharen
Er zijn vooral risico's voor de gezondheid in de periode dat de
eikenprocessierupsen brandharen krijgen (half mei-juni) en bij verdere
verspreiding van deze brandharen door verwaaiing en lege nesten
(juli-september). Met hun weerhaakjes dringen de pijlvormige haren bij
aanraking gemakkelijk in de huid, ogen en luchtweg. Stoffen die
daarbij vrijkomen, roepen reacties op die lijken op allergische
reacties. Bij iemand die vaker met de brandharen in contact komt,
kunnen de reacties veel sterker zijn. De reacties kunnen zeer sterk
van persoon tot persoon verschillen. De huidirritaties die binnen acht
uur optreden zijn rood en pijnlijk en gaan
gepaard met hevige jeuk, die tot twee weken kan aanhouden. Als de
brandharen in de ogen komen, kan binnen enkele uren een rode,
pijnlijke en jeukende zwelling en irritatie optreden. Inademing van de
brandharen kan leiden tot irritaties en ontstekingen van het
slijmvlies van de
neus, keel en luchtwegen.
Wat doet men eraan?
Op plaatsen waar veel ongemak van de brandharen is, probeert men op
milieu-vriendelijke wijze de plaag zo vroeg mogelijk te bestrijden.
Een van de methoden is het branden en/of opzuigen van nesten. Er wordt
echter soms ook met biologische middelen ingegrepen. De natuurlijke
vijanden van de rups zijn de sluipwesp, de sluipvlieg en de
poppenrover.
Hoe voorkomt u ongemak?
Vermijd elk contact met de rupsen en resten ervan, zoals met
vrijgekomen brandharen en lege nesten. Zorg bij een bezoek aan een
(natuur-) gebied met rupsen voor goede bedekking van de hals, armen en
benen en ga niet op de grond zitten. Ga na aanraking van de rupsen of
haren niet krabben of wrijven, maar was of spoel de huid of ogen goed
met water. Was zonodig ook kleren. Klachten verdwijnen in het algemeen
binnen twee weken. Een zachte crème met kamfer of menthol kan
verlichting geven. Neem bij ernstige klachten contact op met uw
huisarts.
Meer informatie?
Als u meer informatie wilt, kunt u terecht bij het Bureau Medische
Milieukunde GGD'en Brabant/Zeeland, telefoon 076 - 5282238. Voor meer
gezondheidsinformatie kunt u terecht bij de GGD in Venlo: tel. 077 -
8504848. Voor informatie over bestrijding en aanpak van overlast kunt
u contact opnemen met de gemeente: dhr. Dré Peeters, 0475 - 499570.
Gemeente Roggel en Neer