Achtergrond
Mini-zonsverduistering door Venus
Buitengewoon zeldzaam hemelverschijnsel op dinsdag 8 juni
(Index /weersverwachting) Sommigen spreken van een mini-zonsverduistering
door de planeet Venus, anderen houden het op de Venusovergang. Hoe het ook
genoemd moge worden, bijzonder wordt het in elk geval op dinsdagochtend 8
juni wanneer de planeet Venus als een kleine zwart stipje voor de zon
langstrekt. De laatste keer gebeurde dat 122 jaar geleden, de eerstvolgende
keer is in 2012 maar dan is er bij ons nauwelijks iets van te zien. Daarna
duurt het weer ruim een eeuw voor hier weer zo'n mini-zonsverduistering is
te zien, zodat het een unieke gebeurtenis is.
In Nederland en België begint het verschijnsel om 07.20 uur met een kleine
indeuking linksonder aan de rand van de zon die dan nog bovende oostelijke
horizon staat. Een kwartier later uur steekt Venus als een zwarte stip tegen
de zon af, waarna het silhouet van de planeet uiterst langzaam over de zon
trekt. Rond 10.22 uur is ze halverwege en rond 13.04 bereikt de planeet de
"overkant". De zon staat dan hoog in het ziden. Twintig minuten later is het
schouwspel voorbij.
Volgens Mat Drummen van de Stichting De Koepel is de overgang te volgen met
het blote oog: het stipje van Venus op de Zon is bijna 5 maal zo groot als
dat van Mercurius in 2003, met andere woorden Venus is zo groot als een
aardige zonnevlek! Bovendien is de zwarte stip contrastrijker dan een
zonnevlek.
Uiteraard kunnen we Venus op de zonneschijf alleen met voldoende
oogbescherming waarnemen. "Wie het verschijnsel wil
waarnemen, heeft op z'n minst een 'officieel' eclipsbrilletje nodig om er
geen ernstig oogletsel aan over te houden! Het licht van het omringende deel
van de zon blijft namelijk even fel. Net als op iedere andere dag kan
langdurig staren naar de zon dus levenslange blindheid veroorzaken!
Misschien heeft u nog een eclipsbrilletjes liggen van de zonsverduistering
van augustus 1999, anders kunt u voor zo'n brilletjes bijvoorbeeld terecht
bij de Stichting De Koepel in Utrecht, telefoon 030 2 31 1360.
(www.eclipsbril)
Het weer tijdens de mini-zonsverduistering
Voor de astronomische achtergronden van de Venusovergang verwijzen we graag
door naar andere websites maar voor het weer kunt u uiteraard bij het KNMI
terecht. Gelukkig komen onze meteorologen met goed nieuws: dinsdag wordt een
hoogzomerdag met veel zon. Kortom uitstekende weersomstandigheden om de
min-zonsverduistering goed te volgen. (actueel weeroverzicht / meerdaagse
verwachting )
Achtergrondinformatie over de Venusovergang:
Een artikel over Venusovergangen in de loop der tijden is te vinden op pag
46-50 van de Sterrengids 2004 van de Stichting De Koepel in Utrecht. Ook in
tijdschriften als Zenit, Mens en Wetenschap en het Weermagazine wordt
uitvoerig ingegaan op de Venusovergang. In verschillende dagbladen zijn
inmiddels achtergrondartikelen verschenen, waaronder een uitvoerig
historisch overzicht "Venus in het voorbijgaan" van weerman en
eclipsliefhebber Harry Otten van Meteo Consult in de NRC van 22 mei jl.en
een uitgebreid artikel van wetenschapsjournalist Govert Schilling "Een
zwarte stip voor de zon" in de Volkskrant van 30 mei jl.
Websites
Uitgebreide informatie, zoals waarneemtips en een activiteitenagenda en tal
van links zijn onder meer te vinden op de speciale website "Venus voor de
zon" en op de site van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en
Sterrenkunde (KNVWS).
Zon-en maansverduisteringen in het weer nader verklaard
Index het weer nader verklaard
Laatste wijziging: 6 juni 2004
Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut