066 - Rijksuniversiteit Groningen reikt `maatschappelijke' eredoctoraten uit
Datum: 10 juni 2004
Tijdens de viering van het 390-jarig bestaan van de Rijksuniversiteit
Groningen op vrijdag 18 juni 2004 zal rector magnificus prof.dr. Frans
Zwarts eredoctoraten uitreiken aan columnist Jan Blokker, essayist Ian
Buruma en de Duitse kinder- en jeugdboekenschrijfster Mirjam Pressler.
De Groningse universiteit brengt met het verlenen van deze
eredoctoraten haar waardering tot uiting voor de maatschappelijke en
culturele verdiensten van de laureaten.
`Kritische intellectuelen opleiden. Onderdak verlenen aan mensen die
andere mensen aanzetten tot nadenken. Voor een universiteit zijn dat
opdrachten, die zeker zo belangrijk zijn als het tot de wereldtop
behoren op onderzoeksgebied.' Dat zegt de Groningse rector Zwarts in
zijn rede bij de uitreiking van de drie eredoctoraten.
De personen aan wie de universiteit een eredoctoraat verleent, weten
volgens Zwarts `de rol van kritisch denker in onze postmoderne
kennissamenleving uitnemend gestalte te geven'. `Mevrouw Pressler en
de heren Blokker en Buruma zijn alledrie intellectuelen die over het
bijzondere vermogen beschikken om in hun geschriften geestelijke
onafhankelijkheid en vrijheid te realiseren. Ze práten niet alleen
over vrijheid, onafhankelijkheid en kritiek, ze zíjn vrij,
onafhankelijk en kritisch. En dat is precies waar het in een
universiteit om hoort te gaan.'
Column X=X
Twee dagen voor de uitreiking van de eredoctoraten - op woensdag 16
juni 2004 - vindt de door het Studium Generale georganiseerde
bijeenkomst Honoris Causa plaats. Prof. Wim Hofstee (erepromotor van
Blokker), prof. Jan Bremmer (erepromotor Buruma) en prof. Wara Wende
(erepromotor Pressler) bespreken dan het oeuvre van de drie
publicisten en hun rol in het intellectuele debat. Hofstee prijst
daarbij Blokkers verdiensten in het hinderlijk volgen van de sociale
wetenschappen. 'Dertig jaar geleden hingen we zijn roemruchte column
X=X op het prikbord in ons Instituut. Daarin vergeleek Blokker de
sociale wetenschapper met een scholier, die, worstelend met een
algabrasom, na veel omhaal uitkomt bij wat we al wisten. Wij, als
wetenschappelijke staf, zagen die column als hart onder de riem bij
onze pogingen om strenge wetenschap op de planken te zetten.'
Kritische vragensteller
Voor Buruma en Pressler geldt evenzeer dat ze mensen aanzetten tot
denken. `Buruma is iemand die het Oosten serieus neemt en aanspreekt
op een eigen verantwoordelijkheid,' zegt Bremmer. `Hij is niet iemand
die hét antwoord heeft, maar hij is een kritische vragensteller.
Iemand die een appèl doet op mensen om een redelijke discussie aan te
gaan en die niet te laten vervuilen door religieuze of ideologische
argumenten.'
De Duitse schrijfster Pressler is vooral bekend van haar kinderboeken.
Zoals meer jeugdboekenschrijvers heeft ze veel belangstelling voor
randgroepen, buitenstaanders en vreemdelingen. `Haar sociale realisme
is echter minder optimistisch,' zegt Wara Wende in haar laudatio.
`Pressler vertelt over kinderjaren die niet leuk, niet plezierig zijn.
Zonder rekening te houden met de taboes uit de traditionele kinder- en
jeugdliteratuur schrijft zij over de eenzaamheid, de armoe, het
isolement en de problemen van kinderen en jonge mensen'. Dat had in de
tijd voor mevrouw Pressler - althans wat de Duitse kinderliteratuur
betreft - nog niemand gedaan. `Als een maatschappij het kind en de
situatie waarin het leeft, belangrijk vindt, dan is met name die
realistische kijk op de schaduwkant van het bestaan bijzonder
noodzakelijk.'
Maar er is meer. Pressler vertaalde ook de wetenschappelijke editie
van het dagboek van Anne Frank in het Duits en werkte mee aan de
uitgebreide leeseditie van dat dagboek. Speciaal voor dit vertaalwerk
leerde zij Nederlands. Ook schreef zij een biografie van Anne Frank
(Ich sehne mich so, 1992, in het Nederlands vertaald onder de titel
Daar verlang ik zo naar).
Expositie
Naar aanleiding van de uitreiking van de eredoctoraten heeft de
Universiteitsbibliotheek van de RUG een kleine expositie ingericht van
boeken van de drie laureaten. Deze expositie is de hele maand juni te
zien op de eerste verdieping in de Catalogushal.
Noot voor de pers
* Meer informatie: afdeling Interne en Externe Betrekkingen, tel.
(050) 363 4444, fax (050) 363 6300, e-mail: vpr@bureau.rug.nl
* Zie ook: www.rug.nl/lustrum/wetenschap/
* Journalisten die de uitreiking willen bijwonen, worden verzocht
zich vooraf aan te melden bij de afdeling Interne en Externe
Betrekkingen.
* Studium Generale bijeenkomst Honoris Causa - over de 3
eredoctores, hun werk en betekenis. Woensdag 16 juni 2004,
16.00-18.00 uur. Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen. Toegang
gratis, maar entreebewijs verplicht. Kaarten verkrijgbaar bij
Studium Generale en de RUG-winkel.
* Uitreiking eredoctoraten. Vrijdag 18 juni 2004, aanvang 15.00 uur,
Martinikerk, Grote Markt, Groningen.
* Meer informatie over de UB-expositie: Frank den Hollander, tel
(050) 363 5067/5068,
* e-mail f.j.den.hollander@ub.rug.nl
Rijksuniversiteit Groningen