Veroordelingen in Rotterdamse `terroristenzaak'
Bron: Gerechtshof 's-Gravenhage
Datum actualiteit: 21-06-2004
's-Gravenhage, 21 juni 2004 - Het gerechtshof in Den Haag heeft
vandaag twee mannen (J.C. en A.R.) veroordeeld voor het deelnemen aan
een internationale criminele organisatie die onder andere tot doel had
het plegen van (terroristische) aanslagen. Dat zij zelf daadwerkelijk
aanslagen hadden voorbereid of daar aan medeplichtig waren geweest
achtte het hof niet bewezen. Beide mannen en twee andere verdachten
(R.I. en A.T.) veroordeelde het hof ook voor het deelnemen aan een
criminele organisatie die tot doel had (onder meer) het handelen in
vervalste paspoorten. Het hof achtte niet bewezen dat deze,
voornamelijk in Nederland opererende, organisatie ook was gericht op
het plegen van aanslagen zoals tenlastegelegd. Eerstgenoemde
verdachten kregen gevangenisstraffen van zes respectievelijk vier jaar
opgelegd en de andere twee (R.I. en A.T.) gevangenisstraffen van 18 en
12 maanden. Een vijfde verdachte (S.I.) werd door het hof van de
gehele tenlastelegging vrijgesproken.
De zaak kwam op 13 september 2001 aan het rollen toen op grond van
informatie ("ambtsberichten") van de Binnenlandse Veiligheidsdienst
(BVD) een doorzoeking werd gedaan in twee Rotterdamse woningen,
waarbij een grote hoeveelheid valse en vervalste reisdocumenten werd
aangetroffen. Die BVD informatie hield uiteindelijk in dat een groep
Moslimfundamentalisten in Rotterdam actief zou zijn met het
voorbereiden van een terroristische aanslag in West Europa en dat die
groep in die woningen had verbleven. In december 2002 sprak de
Rotterdamse rechtbank de verdachten J.C., A.R., A.T. en S.I. vrij
omdat hun aanhouding, aldus de rechtbank, uitsluitend gebaseerd was
geweest op BVD-informatie en niet (ook) op het resultaat van
strafrechtelijk onderzoek door opsporingsambtenaren. Daardoor was
volgens de rechtbank die aanhouding onrechtmatig geweest en konden de
resultaten van het strafrechtelijk onderzoek dat daarna plaatsvond
niet tot het bewijs meewerken. De officier van justitie had tegen die
beslissing hoger beroep aangetekend.
Het Haagse hof is van oordeel dat informatie van BVD of AIVD heel goed
de grondslag kan vormen voor de start van een strafrechtelijk
onderzoek of het aanwenden van initiële opsporingsbevoegdheden zoals
de aanhouding van verdachten en het doorzoeken van woningen, mits die
informatie maar een redelijke verdenking oplevert. Die informatie
moet, wil zij tot het bewijs gebezigd kunnen worden, (later) wel door
de strafrechter kunnen worden getoetst: op de rechtmatigheid van
verkrijging van die informatie en op de inhoudelijke juistheid
daarvan. Gezien het uiterst vertrouwelijke karakter waardoor de
inlichtingenbronnen en de wijze van werken van veiligheidsdiensten nu
eenmaal worden gekenmerkt zal volgens het hof slechts in zeer beperkte
mate sprake kunnen zijn van een toets op de rechtmatige verkrijging.
Voor een dergelijke toets is alleen aanleiding wanneer sterke
aanwijzingen bestaan dat de informatie verkregen is met (grove)
schending van fundamentele rechten van de verdachte. In het
onderhavige geval is daar, naar het oordeel van het hof, niet van
gebleken. Wat de toetsing van de feitelijke juistheid betreft dient de
verdediging de kans te worden geboden die op effectieve wijze ter
discussie te stellen, wil sprake zijn van een eerlijk proces, en de
rechter behoort dan te komen "tot een behoedzame afweging van de
bewijskracht die aan die informatie dient te worden toegekend". In de
onderhavige zaak heeft het hof na het in één zaak nodig geoordeelde
nadere onderzoek, wèl de door de BVD afgeluisterde telefoongesprekken
voor het bewijs gebruikt, maar niet de door de BVD uitgebrachte
ambtsberichten, omdat andere bewijsmiddelen dat laatste overbodig
maakten.
De vier veroordeelden woonden het strafproces in hoger beroep niet
zelf bij. Van twee van hen (J.C. en A.R.) heeft het hof de
gevangenneming bevolen.