Nationale Bank van België
2004-06-21
perscommuniquÉ
Het economische belang van de vlaamse zeehavens - jaar 2002
http://www.nbb.be
De Nationale Bank van België publiceert reeds enkele tijd jaarlijkse studies over de havens van Antwerpen, Gent,
Oostende en Zeebrugge. Vanaf de uitgave die in juni 2004 zal verschijnen, worden de vier studies in één boek
gebundeld. Behalve de vorm is ook de methodologie ingrijpend gewijzigd teneinde de indirecte effecten van de activiteit
in de havensector beter te kunnen beoordelen. Op die manier kan het economische belang ervan nog beter worden
ingeschat.
Net als voorheen, wordt de bijdrage van elke haven aan de nationale economie berekend op basis van de toegevoegde
waarde (TW), de werkgelegenheid en de investeringen. Ook de sociale balans en de financiële resultaten van de
betrokken sectoren worden voorgesteld.
De ondernemingen in de vier havens lieten in 2002 een herstel optekenen, met een groei van 2,9 pct. van de directe
TW, die bijna 11 miljard euro bedroeg. Ook voor de leveranciers van deze ondernemingen was het een goed jaar, want
de indirecte TW steeg met 4,9 pct., wat neerkomt op een bedrag van 11,3 miljard euro. De totale TW indirecte
effecten inbegrepen die de havens genereren, bedroeg in 2002 dus 22,2 miljard euro, of 8,6 pct. bbp. Die verhouding
daalt tot 4,2 pct. indien enkel rekening wordt gehouden met de ondernemingen uit het staal (directe effecten). Van 1995
tot 2002 steeg de TW het sterkst in Oostende (+ 66,9 pct., of 7,6 pct. als jaarlijks gemiddelde) als gevolg van, met
name, de herstructureringen na de stopzetting van de activiteiten van de Regie voor Maritiem Transport (RMT) aan het
einde van de jaren negentig. In Antwerpen, Gent en Zeebrugge groeide de TW met respectievelijk. 3,4, 1,3 en 3,7 pct.
In 2002 werd de tijdens het jaar voordien opgetekende stijging van de werkgelegenheid tenietgedaan. De directe
werkgelegenheid in de vier havens daalde immers van 106.199 naar 102.942 voltijdse arbeidsequivalenten (VTE).
Nadat de indirecte werkgelegenheid in 2001 een piek van 117.959 eenheden had bereikt, daalde ze het jaar nadien
weer tot 110.242 VTE. In 2002 bedroeg het aandeel van de werkgelegenheid in de havens 2,5 pct. van de
beroepsbevolking. Houdt men ook rekening met de indirecte werkgelegenheid, dan bedraagt die verhouding 5,1 pct.
Het werkgelegenheidsniveau in de havens lijkt tussen 1995 en 2002 relatief stabiel, aangezien het met slechts 0,2 pct.
per jaar daalde. Die lichte daling was overigens vooral te wijten aan Oostende, waar de werkgelegenheid met
gemiddeld 3 pct. per jaar afnam. In de haven van Antwerpen is er daarentegen sprake van een grote stabiliteit. In de
havens van Gent en Zeebrugge is het aantal arbeidsplaatsen met gemiddeld 0,2 en 0,1 pct. per jaar toegenomen. In de
bestudeerde ondernemingen is voor 2002 kunnen worden vastgesteld dat, ondanks een duidelijke daling van de
werkgelegenheid, een toename van de deeltijdarbeid en een constante daling van de indienstneming van laag
gekwalificeerd personeel, de arbeidstijd die besteed werd aan opleiding hoger bleef dan het nationale gemiddelde.
De jaren 2000 tot 2002 waren gunstig voor de haveninvesteringen. Met een totaalbedrag van meer dan 1,5 miljard euro
in de haven van Antwerpen, is 2001 het recordjaar geweest van de periode 1995-2002. Deze stijgende tendens zette
reeds in 2000 in. Van 1995 tot 2002 zijn de investeringen in de haven van Gent meer dan verdubbeld. In de haven van
Antwerpen namen de investeringen jaarlijks met gemiddeld 4,4 pct. toe. Na verschillende jaren van stijging liepen de
investeringen in de haven van Zeebrugge in 2002 opnieuw terug naar hun niveau van 1995. En in Oostende gingen de
investeringen jaarlijks met gemiddeld 2,9 pct. achteruit. In 2002 bedroegen de investeringen 2,5 miljard euro voor alle
havens samen, dat is 2,6 pct. meer dan het jaar voordien.
De openbare besturen, vooral het Vlaamse Gewest, blijven overigens investeren in grote
infrastructuurprojecten voor de havens. Voorbeelden daarvan zijn het Deurganckdok in Antwerpen, het
Kluizendok in Gent, het industrieterrein Plassendale 1 in Oostende en de voorhaven van Zeebrugge.
_____
Communicatie de Berlaimontlaan 14 tel. + 32 2 221 46 28 BTW BE 203 201 340
Nationale Bank van België n.v. BE-1000 BRUSSEL www.nbb.be HRB 22 300