Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Toespraak Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, Melanie Schultz van Haegen bij ingebruikname Doorlaatmiddel Veerse Meer

Eutrofiëringsgevoelig. Dat vind ik een mooi woord. Ik heb op de uitspraak wel een paar keer geoefend. Dit woord las ik in de informatie die ik kreeg over deze bijeenkomst. Ik las: Het Veerse Meer blijft ondanks de ingebruikname van het doorlaatmiddel eutrofiëringsgevoelig. Daarmee wil ik overigens de euforie over het nieuwe doorlaatmiddel niet gelijk temperen. Ik heb het woord trouwens eens in de Van Dale opgezocht. Eutroof betekent rijk aan voedsel of algen. De brasem doet het goed in eutroof water, staat er als voorbeeld bij. Dat is een hele geruststelling.

De bouw van dit doorlaatmiddel is een eerste stap. Het komt er nu op aan dat deze doorlaat niet fungeert als doorslaapmiddel. Want we staan slechts aan het begin van de aanpak van de waterkwaliteit op het Veerse Meer. Maar daar later meer over.

Dames en heren,
Vorig jaar herdachten we de Watersnoodramp van 50 jaar geleden. Deze nationale ramp werd het startpunt van de bouw van de Deltawerken. Het Veerse Gat was een van de eerste wateren die van de zee werd afgesloten. Het Veerse Meer werd geboren. De bouw van de Deltawerken was eveneens het startpunt van discussies over de ecologische en economische gevolgen, bijvoorbeeld door de aanleg van een groot aantal dammen en het creëren van zoetwatermeren. Die discussies leidden uiteindelijk dertig jaar geleden tot het besluit de Oosterschelde niet af te dammen maar een stormvloedkering aan te leggen.

In de loop van de jaren hebben we veel kennis opgedaan over de schaduwkanten van de Deltawerken. Voortschrijdend inzicht bracht ons tot de conclusie dat juist in een delta de wateren met elkaar in verbinding moeten staan. Recent stond nog in de krant dat de volgens onderzoekers de deltawerken een grote vergissing was. Dat is het wat mij betreft zeker niet voor die tijd. Maar dat we in de loop van de jaren nieuwe inzichten hebben verkregen over de gevolgen is duidelijk. En daar handelt de overheid ook naar. Rondom de Oosterschelde wordt bijvoorbeeld het Plan Tureluur uitgevoerd. Doel van dat project is het herstel van de brakke natuur. En we zijn op dit moment volop bezig met het opstellen van een planstudie voor het op een Kier zetten van de Haringvlietsluizen. Daarmee wordt de abrupte overgang van zout naar zoet verminderd zonder de veiligheid en drinkwatervoorziening aan te tasten. Een definitief besluit hierover verwacht ik na de zomer.

Het herstel van de samenhang en natuurlijke processen in de Delta is dus de weg die we moeten opgaan naar een betere waterkwaliteit en minder negatieve effecten voor het milieu. Deze oplossingsrichting staat ook te lezen in de integrale visie De Delta in Zicht die vorig jaar door de drie deltaprovincies is vastgesteld. En ik deel deze visie. U zult deze elementen dan ook terugvinden in de onlangs uitgebrachte Nota Ruimte, waar een apart hoofdstuk wordt besteed aan de Zuidwestelijke Delta.

De oplossing het herstellen van de verbinding tussen twee wateren is nu precies wat we vandaag hier in Kats gaan vieren. Het doorlaatmiddel Zandkreekdam herstelt de verbinding tussen het Veerse Meer en de Oosterschelde. En dat is vooral een grote winst voor de waterkwaliteit, de natuur en de recreanten en bewoners van dit gebied.

Dames en heren,
De zorg voor een goede ecologische waterkwaliteit is ook buiten de Zeeuwse delta van belang. De afgelopen jaren is volgens het principe de vervuiler betaalt veel succes geboekt. Onze wateren zijn schoner dan ooit. En dat ondanks de economische groei die we sinds de jaren zeventig hebben doorgemaakt. Toch waren er nog losse eindjes. Veel was niet duidelijk over hoe we binnen een stroomgebied doelstellingen konden halen, hoe we het afwentelen door bovenstroomse gebieden konden aanpakken zonder diplomatiek gekissebis. En veel was onbekend over de relatie tussen het terugdringen van vervuiling en het bereiken van een goede ecologische situatie van ons water.

De Europese Kaderrichtlijn Water gaat ons daarbij helpen. Doel van de richtlijn is het verbeteren van de ecologische toestand van de wateren in internationale stroomgebieden, dus ook de Schelde. Samen met de provincies, gemeenten en waterschappen werken we aan de implementatie van de richtlijn: pragmatisch en realistisch. In 2015 moeten alle Europese wateren een goede toestand hebben bereikt. Die doelstelling is onze garantie voor duurzaam watergebruik.

Maar, dames en heren, vandaag gaat het over Zeeland. Ik wil tot slot alle betrokkenen feliciteren met het totstandkomen van de nieuwe doorlaat Zandkreekdam.

Dank u.