Openbaar Ministerie

Actuele berichten

8 augustus 2004

Bestrijding voetbalvandalisme kan (nog) beter

Het vernieuwde beleidskader bestrijding voetbalvandalisme en voetbalgeweld dat afgelopen seizoen in werking is getreden functioneert naar het oordeel van het auditteam voetbalvandalisme behoorlijk. In dit beleidskader staat wie waarvoor verantwoordelijk is en hoe wordt opgetreden als het gaat om voetbalvandalisme. Wel zijn op onderdelen aanscherpingen gewenst met name ten aanzien van risicoindeling van wedstrijden en de bijbehorende tolerantiegrenzen en ten aanzien van het bestrijden van spreekkoren. Ook de opsporing en de vervolging via het opleggen van stadionverboden kan beter.

Het auditteam heeft mede op basis van het beperkte aantal ernstige incidenten binnen de stadions de indruk dat de bestrijding van voetbalvandalisme binnen de stadions redelijk succesvol is. Voorzover er sprake is van voetbalvandalisme en geweld vindt dit in belangrijke mate onderweg naar en buiten het stadion plaats. Dit behoeft nadrukkelijk meer aandacht omdat de bestrijding hiervan nog meer vraagt van de informatiepositie van de ketenpartners enerzijds en van de samenwerking tussen de partijen anderzijds.

Te gemakkelijk worden wedstrijden in de hoogste risicocategorie ingedeeld zonder dat de bijbehorende voorzorgsmaatregelen konsekwent worden toegepast. Het auditteam pleit ervoor een duidelijk onderscheid te maken tussen wedstrijden met een duidelijk verhoogd risico met daarbij een strikt regiem ten aanzien van alcohol en combivervoer. Maatwerk kan worden toegepast bij wedstrijden met enig risico. Uniformiteit en duidelijkheid over de aanpak en een goede en heldere communicatie met de supporters draagt bij aan de effectiviteit van het beleid.

Tegen normoverschrijdend gedrag van supporters wordt ondanks afspraken in het beleidskader niet snel genoeg opgetreden. Dit geldt met name voor spreekkoren. De aanpak hiervan moet veel eenduidiger geformuleerd worden. Nu verschilt het Beleidskader van het Handboek Veiligheid van de KNVB. Er moet onderscheid komen tussen discriminerende en/of racistische spreekkoren (aanpak onder verantwoordelijkheid van de burgemeester) en massale kwetsende spreekkoren die niet onder het strafrecht vallen. Hier dienen de clubs een actiever beleid te gaan ontwikkelen. De scheidsrechter draagt zorg voor het sportief verloop van de wedstrijd en als dit in het geding is door spreekkoren, ook kleinschalige, verzoekt hij de club in te grijpen.

Deze en andere conclusies en aanbevelingen doet het landelijke auditteam voetbalvandalisme in het eindrapport 2003-2004 dat is gemaakt op basis van de incidenten die het auditteam het afgelopen seizoen heeft onderzocht en de wedstrijdenorganisaties die zijn bezocht.
Voor de verdere verbetering van de bestrijding van het voetbalvandalisme vindt het auditteam de volgende punten essentieel:

Belemmeringen die een effectieve dadergerichte aanpak in de weg staan, moeten worden weggenomen, zoals bij het opleggen van stadionverboden aan supporters die deelnemen aan een voetbalrel maar die geen kaartje voor de wedstrijd hebben. De KNVB moet een ruimere grond voor stadionverboden ontwikkelen. Bovendien moet meldingsplicht kunnen worden opgelegd aan supporters met een stadionverbod die aangehouden worden tijdens voetbalrellen. Daarnaast moet in de wet politieregistratie de uitwisseling tussen organisaties van gegevens en foto's van voetbalvandalen mogelijk worden gemaakt.

Bij ongeregeldheden is het van belang dat er (eerder) wordt overgegaan tot het aanhouden van supporters. Ook dient door de politie meer aandacht te worden gegeven aan het verzamelen van bewijsmateriaal ten behoeve van individuele tenlastelegging.

Lokaal moet een goed convenant worden opgesteld en goede samenwerkingsafspraken worden gemaakt. Een actieve rol van de burgemeester is hierbij stimulerend naar de andere partijen. Het is belangrijk dat de aanpak van voetbalvandalisme uniformiteit en duidelijk is. De clubs moeten een actief supportersbeleid voeren en goed communiceren met hun supporters.

Het afgelopen seizoen heeft het auditteam meerdere incidenten onderzocht: AFC Ajax - FC Brugge, ADO Den Haag - AFC Ajax en Jong Ajax - Jong Feyenoord. Daarnaast heeft het auditteam een onderzoek gedaan naar vier incidenten rond vrij reizende supporters en heeft het auditteam de organisatie van vier wedstrijden gevolgd: FC Twente - FC Utrecht, N.E.C. - Vitesse, PSV - Feyenoord en HFC Haarlem - Stormvogels Telstar Combinatie.

Het auditteam voetbalvandalisme is in augustus 2003 door minister Remkes geïnstalleerd. Voorzitter is mevrouw A.M. Vliegenthart, oud-staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De andere leden zijn J. Franssen (Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland), C.M. Ottevanger (oud-plaatsvervangend korpschef van de regiopolitie Rotterdam-Rijnmond), C.A. Bakker (oud-plaatsvervangend korpschef van de regiopolitie Utrecht) en T. van Daalen (oud-Procureur-Generaal).