Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag
MEVA/ABA/2522213
Onderwerp Bijlage(n) Uw brief
analyse en aanpak topinkomens
1. Inleiding
In het vragenuurtje van 29 juni 2004 heeft mevrouw Kant vragen gesteld over de salarissen
in de zorg. Daarop heb ik toegezegd om in september met een uitgebreide analyse en een
plan van aanpak te komen (Handelingen, TK 29 juni 2004, 89-5695 t/m 89-5698). In mijn
brief met de "Stand van zaken Health care governance" van 1 juli 2004 (TK 2003-2004,
29689, nr. 1) heb ik de Kamer een schets gegeven van het kader waarbinnen mijn aanpak
van de topinkomens plaatsvindt. In de volgende paragrafen treft u de toegezegde analyse en
de uitleg over mijn aanpak aan.
2. De formele posities
Het beleidsveld van VWS kenmerkt zich door een private uitvoering gefinancierd met collec-
tieve middelen. Deze private aanbieders van zorg en welzijn zijn primair verantwoordelijk.
Exploitatiebeslissingen op instellingsniveau (inclusief het arbeidsvoorwaardenbeleid) behoren
niet tot het domein van VWS.
Vertaald naar het aspect van de beloningen bij aanbieders van zorg en welzijn, zowel qua
niveau als qua ontwikkeling, is er dus wél sprake van bekostiging uit collectieve middelen,
maar zijn mijn instrumenten ten aanzien van de arbeidsvoorwaardelijke zaken beperkt. Die
beperking komt voort uit zowel het nationale recht als uit internationaalrechtelijke verplich-
tingen. Tot de laatste categorie behoren de ILO-conventies (International Labour Organisati-
on), het Europees Sociaal Handvest (ESH) en het Europees verdrag van de Rechten van de
Mens (EVRM). Arbeidsvoorwaardenbeleid is dus primair het domein van sociale partners.
De arbeidsvoorwaarden van de meeste werknemers worden door de werkgevers- en werk-
nemersorganisaties vastgelegd in CAO's (collectieve arbeidsovereenkomsten). De arbeids-
voorwaarden van de leden van de Raden van Bestuur en die van de algemeen directeur zijn
niet het resultaat van collectief overleg, maar die worden individueel overeengekomen. Als
referentiekader voor die individuele onderhandelingen hebben de "werknemers" in deze (de
leden van de Raden van Bestuur, respectievelijk de algemeen directeur) een adviesregeling
van hun koepel, de NVZD (Vereniging van Directeuren van Instellingen in de Gezondheids-
zorg) en de VDZ Nederland (Vereniging Directies Zorgsector). De "werkgevers" in deze, de
Raden van Toezicht hebben geen adviesregeling van hun eigen koepel, de NVTZ (Nederland-
se Vereniging van Toezichthouders in de Zorg). Daardoor wordt de adviesregeling van de
directeuren in de praktijk als referentiekader gebruikt in deze individuele onderhandelingen.
Postbus 20350 Bezoekadres: Correspondentie uitsluitend Internetadres:
2500 EJ DEN HAAG Parnassusplein 5 richten aan het postadres www.minvws.nl
Telefoon (070) 340 79 11 2511 VX DEN HAAG met vermelding van de
Fax (070) 340 78 34 datum en het kenmerk van
deze brief
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
2
Kenmerk
MEVA/ABA/2522213
3. Uitkomsten onderzoek
3.1 Onderzoeksopzet en respons
Met ingang van het verslagjaar 2003 zijn zorginstellingen verplicht om in hun jaarverslag
inkomensgegevens op te nemen van individuele bestuurders en toezichthouders. Deze depo-
neringsplicht geldt alleen voor de zorginstellingen die onder de WZV vallen, te weten:
Ziekenhuiszorg: academische, algemene, categorale ziekenhuizen en revalidatieklinieken;
GGZ: psychiatrische ziekenhuizen;
Gehandicaptenzorg: intramurale instellingen voor verstandelijk, lichamelijk en zintuiglijk
gehandicapten;
Ouderenzorg: verpleeg- en verzorgingshuizen;
Overige zorg: epilepsie-instellingen, dialyse centra, audiologische centra, radiotherapeutische
instituten, privé-klinieken.
In totaal gaat het hierbij om 982 deponeringsplichtige instellingen. Op 15 augustus j.l. had
93 procent van deze instellingen het jaarverslag ingeleverd. Tussen de branches zijn er wat
dit betreft behoorlijke verschillen. Het vaakst zijn de jaarverslagen gedeponeerd door instel-
lingen in de ziekenhuiszorg (99 procent heeft jaarverslag gedeponeerd), de GGZ (99 procent)
en de gehandicaptenzorg (98 procent). In de ouderenzorg (93 procent) en met name de
overige zorg (63 procent) zijn minder jaarverslagen ingeleverd (op de peildatum). Onderzoek
van de 909 daadwerkelijk gedeponeerde jaarverslagen levert het volgende resultaat op wat
betreft het opnemen van individuele inkomens van de bestuurders.
Individuele beloningsgegevens bestuurders in jaarverslagen zorginstellingen, percentages
Zieken- GGZ Gehandi- Ouderen- Overige Totaal
huiszorg captenzorg zorg zorg
Ingevuld volgens
formaat 56% 52% 48% 29% 8% 35%
Niet volledig, wel
bruikbaar 31% 30% 33% 14% 8% 19%
Directie niet statutair
verantwoordelijk 0% 4% 4% 16% 14% 12%
Geen (bruikbare)
gegevens 13% 14% 15% 41% 69% 34%
Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100%
In 35 procent van de jaarverslagen zijn de inkomensgegevens van de bestuurders volledig
ingevuld volgens het door VWS opgegeven formaat. Daarnaast heeft een vijfde deel van de
instellingen weliswaar niet geheel volgens het formaat de gegevens opgenomen, maar de
gegevens zijn wel bruikbaar voor de uit te voeren analyses. Verder blijkt bij een aantal instel-
lingen (met name in de overige zorg en de ouderenzorg) de directie niet statutair verant-
woordelijk te zijn. In dat geval behoeft de beloning van de afzonderlijke directieleden niet
opgenomen te worden in het jaarverslag1. Tot slot laat de tabel zien dat een derde deel van
1 De regeling binnen het zorgveld is afgeleid van het de regeling voor beursgenoteerde ondernemingen
in het Burgerlijk Wetboek. Daarin is geregeld dat de openbaarmaking alleen geldt voor de bestuurders
die statutair verantwoordelijk zijn.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
3
Kenmerk
MEVA/ABA/2522213
de instellingen die het jaarverslag gedeponeerd hebben, geen of geen bruikbare gegevens
opgenomen heeft over de beloning van individuele bestuurders.
Aangezien een groot deel van de instellingen in de overige zorg geen jaarverslag heeft inge-
leverd dan wel geen bruikbare gegevens over de beloning van individuele bestuurders heeft
opgenomen, wordt in het navolgende geen aparte aandacht besteed aan de overige zorg.
Hoewel in de ouderenzorg de respons ook minder is, zijn voor deze branche voldoende
bruikbare gegevens om een adequaat beeld te kunnen schetsen. In de ziekenhuiszorg, de
GGZ en de gehandicaptenzorg is de respons beduidend hoger en derhalve ruim voldoende
om een goed overzicht te kunnen presenteren.
3.2 Beloningsniveau bestuurders zorgsector
Om zicht te krijgen op de beloning van bestuurders in de zorgsector zijn de beloningsgege-
vens van 798 bestuurders gebruikt2. In onderstaande tabel is per branche aangegeven welk
deel van de bestuurders in een bepaalde beloningsklasse zit3. Voor het totaal van de zorg-
sector blijkt dat 30 procent een beloning heeft die lager is dan 100.000, bijna een kwart
heeft een beloning hoger dan 150.000 en de rest zit daar tussenin.
Bruto jaarsalaris zorgbestuurders (exclusief representatievergoeding) naar branche, percen-
tages
Zieken- GGZ Gehandi- Ouderen- Totaal
huis-zorg captenzorg zorg
Minder dan 100.000 7 12 24 51 30
Van 100.000 tot 150.000 34 61 58 45 46
Van 150.000 tot 200.000 50 26 17 3 21
Meer dan 200.000 8 1 0 1 3
Totaal 100 100 100 100 100
Tussen de branches zijn aanzienlijke verschillen, die voor een belangrijk deel voortvloeien uit
de omvang en complexiteit van de instellingen in de onderscheiden branches. Bestuurders
werkzaam in grotere en meer complexe organisaties hebben vaker een relatief hoge belo-
ning. In de ziekenhuiszorg is de omzet relatief hoog en is er sprake van meer complexe
bedrijfsprocessen. In de ouderenzorg is de omzet relatief laag en zijn de bedrijfsprocessen
meestal minder complex. In de ziekenhuiszorg is de beloning van de bestuurders dan ook
hoger dan in de ouderenzorg. Specifiek voor de ziekenhuiszorg en de GGZ geldt dat het
inkomen van medische specialisten een bepalende factor is voor het beloningsniveau. Ener-
zijds komt dit doordat een deel van de bestuurders zelf medisch specialist is. Anderzijds
speelt mee dat bestuurders doorgaans een gelijk of hoger inkomen hebben dan degenen aan
wie ze leiding geven.
Over het algemeen komt het patroon van een hogere beloning in grote en complexe organi-
saties ook tot uiting binnen de afzonderlijke branches. Opmerkelijk is dat daar in de zieken-
huiszorg minder sprake van is dan in de andere branches. De beloning van de bestuurders in
de academische en topklinische ziekenhuizen is weliswaar hoger dan die in de algemene
ziekenhuizen, maar de verschillen zijn niet al te groot.
2 Interim-bestuurders zijn, voorzover dat bekend was, buiten de analyse gehouden.
3 Omdat het werkelijke salaris (zoals opgenomen in het jaarverslag) inclusief een gebruteerde represen-
tatievergoeding is, is dit salaris (op basis van gegevens van de NVZD) hiervoor gecorrigeerd.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
4
Kenmerk
MEVA/ABA/2522213
3.3 Vergelijkingsmaatstaf beloning zorgbestuurders
Er bestaat op dit moment geen eenduidige norm omtrent een maatschappelijke verantwoor-
de beloning van zorgbestuurders. Daarmee is er ook geen algemeen geaccepteerde vergelij-
kingsmaatstaf. Thans hebben alleen de Nederlandse Vereniging van ZiekenhuisDirecteuren
(NVZD) en de Vereniging van Directeuren in de Zorg (VDZ) een gezamenlijke adviesregeling
betreffende de beloning van hun eigen leden. Daarnaast is in het verleden de oude adviesre-
geling van de NVZD voor een deel van de huidige bestuurders gehanteerd4. Met deze rege-
lingen adviseren de NVZD en de VDZ over de beloning van hun eigen leden. Op dit moment
bestaat geen tegenhanger voor deze adviesregelingen, aangezien de Nederlandse Vereniging
van Toezichthouders in de Zorg (NVTZ) nog niet klaar is met de ontwikkeling van een eigen
adviesregeling5.
De nieuwe adviesregeling van de NVZD/VDZ is gebaseerd op de omzet van de organisatie,
de omvang van het personeel, de complexiteit van de organisatie en de plaats die de betref-
fende bestuurder inneemt in het bestuur. Bij de toepassing van deze regeling is het relevant
te onderkennen dat de uitkomst een maximumsalaris is waar (op termijn) naar toe gegroeid
kan worden. Een belangrijk verschil met de oude regeling is dat in de oude regeling de com-
plexiteit van de organisatie niet of nauwelijks een rol speelt. Het is de bedoeling van de
NVZD om in de toekomst de complexiteit van de organisatie een zwaardere rol te geven.
Daarnaast opteert de NVZD voor het afsluiten van tijdelijke contracten met bestuurders (5
jaar). Overigens blijkt de oude adviesregeling van de NVZD in de praktijk meestal tot hogere
uitkomsten te leiden dan de nieuwe regeling.
Op basis van kenmerken van de organisatie is voor de onderzochte bestuurders de maxi-
mumbeloning volgens de nieuwe adviesregeling van de NVZD/VDZ berekend. Onderstaand
is deze berekende maximumbeloning voor de verschillende branches gepresenteerd. Daarbij
is naast het gemiddelde beloningsadvies ook het minimumadvies, het maximumadvies, als-
mede de gemiddelde omzet en de gemiddelde personeelssterkte (in fte) van de instelling
opgenomen. De verschillen tussen de branches zijn aanzienlijk. Gegeven de verschillen in
omzet en personeelssterkte is dat niet verwonderlijk. Het hogere gemiddelde advies in de
GGZ in vergelijking met de gehandicaptensector (ondanks een lagere gemiddelde omzet en
personeelssterkte) wordt veroorzaakt door de grotere complexiteit van GGZ-instellingen.
Maximumbeloning volgens adviesregeling NVZD/VDZ naar branche
Laagste Gemiddelde Hoogste Gemiddelde Gemiddeld
(maximum) (maximum) (maximum) omzet personeel
advies advies advies (* 1000 ) (fte)
Ziekenhuiszorg 110.741 173.655 208.089 178.965 2194
GGZ 110.741 142.315 189.119 56.960 832
Gehandicaptenzorg 90.815 137.649 189.119 69.320 1318
Ouderenzorg 82.900 116.660 168.470 32.450 618
Totaal 82.900 138.822 208.089 81.351 1181
4 Volgens de NVZD wordt voor ruim 30 procent van haar leden de nieuwe adviesregeling gehanteerd,
voor 35 procent wordt de oude adviesregeling gehanteerd en voor 35 procent vormt geen enkele
adviesregeling het uitgangspunt.
5 Volgens de NVTZ kan die eigen adviesregeling nog dit jaar gereed zijn.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
5
Kenmerk
MEVA/ABA/2522213
3.4 Vergelijking werkelijke beloning met adviesregeling NVZD/VDZ
De adviesregeling van de NVZD/VDZ betreft een maximumbeloning. Van belang is derhalve
te bezien hoe de werkelijke beloning van de bestuurders in de zorg zich daartoe verhoudt.
Onderstaande tabel laat zien dat 23 procent een beloning heeft die (meestal in beperkte
mate) boven het maximumadvies van de eigen vereniging uitkomt. In tegenstelling tot het
absolute beloningsniveau blijken er tussen de branches slechts geringe verschillen te zijn.
Alleen de GGZ zit met 30 procent hoger dan de andere branches.
Bruto jaarsalaris zorgbestuurders (exclusief representatievergoeding) ten opzichte van het
maximumadvies NVZD/VDZ, percentages
Ziekenhuis- GGZ Gehandicap- Ouderenzorg Totaal
zorg tenzorg
Minder dan 75% 16 10 26 31 23
Van 75 tot 90% 36 28 26 32 31
Van 90 tot 100% 27 31 27 17 23
Van 100 tot 110% 16 17 11 12 14
Van 110 tot125% 4 8 9 5 6
Van 125 tot 150% 1 5 1 3 3
Meer dan 150% 0 0 0 1 0
Totaal 100 100 100 100 100
Bij bovenstaande gegevens is uitgegaan van de nieuwe adviesregeling van de NVZD/VDZ.
Eerder is aangegeven dat bij een groot aantal reeds langere tijd in functie zijnde bestuurders
de oude adviesregeling nog gehanteerd wordt, ook omdat de oude adviesregeling in veel
gevallen op een hogere beloning uitkomt. Navraag bij de NVZD laat zien dat een groot deel
van de bestuurders waarvan de beloning hoger is dan 110 procent van het maximum van de
nieuwe adviesregeling, inderdaad onder de oude regeling vallen. Het gaat volgens de NVZD
dan hoofdzakelijk om bestuurders die op leeftijd zijn en binnen afzienbare tijd zullen uitstro-
men.
3.5 Bonussen van bestuurders
Bovenstaande gegevens hebben betrekking op het vaste bruto jaarsalaris van de bestuurders
in de zorg, dus inclusief vaste toelagen maar exclusief eventuele variabele bonussen. Het
blijkt dat in 2003 14 procent van de onderzochte bestuurders naast het vaste salaris een
bonus heeft ontvangen6. Gemiddeld bedroeg die bonus ruim 6.800. De gemiddelde belo-
ning (van alle bestuurders gezamenlijk) komt daardoor 0,6 procent hoger te liggen. De bonus
wordt vrijwel uitsluitend aan bestuurders gegeven waarvan het vaste salaris lager is dan het
maximum van de adviesregeling van de NVZD/VDZ. Dit wijst er op dat de bonus gebruikt
wordt als alternatief voor een deel van het vaste salaris.
Vergeleken met de andere branches springt de ziekenhuiszorg er uit. Niet wat betreft het
aandeel bestuurders met een bonus (12 procent), maar met name door de hoogte van de
bonus (gemiddeld 21.000). Het effect op de gemiddelde beloning (van alle bestuurders
gezamenlijk) ligt in de ziekenhuiszorg ook hoger dan gemiddeld (+1,5 procent).
6 In de praktijk wordt de bonus ook wel eens gebruikt als vergoeding voor een auto of om een pensi-
oengat te dichten.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
6
Kenmerk
MEVA/ABA/2522213
Op de hierboven gepresenteerde uitkomsten van de vergelijking met de adviesregeling van
de NVZD/VDZ hebben de bonussen weinig effect. Het aandeel bestuurders dat een hogere
beloning heeft dan het maximumadvies verandert niet of nauwelijks, ook niet in de zieken-
huiszorg.
3.6 Beloning toezichthouders
Naast de beloning van de bestuurders dient in het jaarverslag ook de beloning van de toe-
zichthouders opgenomen te worden. Het blijkt dat in bijna een kwart van de instellingen (23
procent) de toezichthouders geen beloning ontvangen, onkostenvergoedingen niet meegere-
kend. In 71 procent van de organisaties bedraagt de gemiddelde jaarlijkse beloning van de
toezichthouders minder dan 5.000. In de overige 6 procent van de organisaties ligt de
gemiddelde jaarlijkse beloning daarboven. Het betreft daarbij hoofdzakelijk grote organisaties
in de ziekenhuiszorg.
3.7 Conclusies
Op grond van het bovenstaande kunnen de volgende conclusies getrokken worden:
· Een deel (7 procent) van de deponeringsplichtige zorginstellingen heeft het jaarverslag
2003 niet tijdig ingeleverd. Dit komt vooral voor in de overige zorg en in mindere mate
in de ouderenzorg. Daarnaast heeft éénderde deel van de instellingen dat het jaarver-
slag wel tijdig heeft ingeleverd, geen bruikbare gegevens over de beloning van indivi-
duele bestuurders opgenomen.
· Tussen de branches zijn er aanzienlijke verschillen. In grote en meer complexe instel-
lingen (ziekenhuiszorg) is de beloning hoger dan in kleinere en minder complexe instel-
lingen (ouderenzorg).
· Bijna 25 procent van de bestuurders ontvangt een beloning boven het maximum van
de adviesregeling van de eigen vereniging. Voor een deel kan dat verklaard worden
doordat de beloning van bestuurders die reeds langere tijd functioneren, nog geba-
seerd is op de oude (riantere) adviesregeling van de NVZD.
· Bonussen bovenop het vaste salaris komen nog niet op grote schaal voor en hebben
derhalve een beperkte invloed op de gemiddelde beloning. Voorzover ze voorkomen
lijkt het er op dat ze gebruikt worden als alternatief voor het vaste salaris.
· De beloning van de toezichthouders is in de meeste gevallen beperkt.
4. VWS-beleid inzake topinkomens
4.1 Wat hebben we tot nu toe gedaan
In paragraaf 2 zijn de formele posities geschetst die gelden bij de vaststelling van de ar-
beidsvoorwaarden van de directeuren. Het beleid om de topinkomens in de instellingen op
een maatschappelijk aanvaardbaar niveau te krijgen en te houden kent twee sporen:
· de transparantie vergroten;
· een evenwichtige verhouding tussen Raden van Bestuur en Raden van Toezicht be-
werkstelligen.
Transparantie
Om meer transparantie te verkrijgen zijn de zorginstellingen in 1999 verplicht om de inko-
mens van de top van de instellingen te verantwoorden. Op dat moment was alleen een
geïntegreerde verantwoording van het totaal van beloning van de top verplicht. De verplich-
ting is opgelegd via de toepassing van de Regeling jaarverslaggeving zorginstellingen (RJZ)
met daarin de verplichting om boek 2, titel 9 van het burgerlijk wetboek (BW) te hanteren.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
7
Kenmerk
MEVA/ABA/2522213
Vervolgens heb ik de digitale ontsluiting van de jaarverslagen via de jaarverslagenwebsite
van Prismant gerealiseerd. De wijziging in het BW om de verantwoording van de bezoldiging
niet langer alleen collectief, maar ook op individueel niveau af te leggen, heb ik via de RJZ
op de zorginstellingen toegepast. De jaarverslagen over 2003 zijn de eerste die deze tot op
het individuele niveau strekkende inkomensverantwoording bevatten. Daarmee is het VWS-
veld het eerste beleidsveld in de semi-publieke sector dat in zo'n vergaande mate verant-
woording aflegt over de topinkomens.
Evenwichtigere verhoudingen
In de private uitvoering is het de (formele) taak van de Raden van Toe-
zicht/stichtingsbesturen om de arbeidsvoorwaarden van de leden van de Raden van Be-
stuur/de directeuren vast te stellen. De beloning moet in overeenstemming zijn met de
zwaarte van de functie en op een maatschappelijk verantwoord niveau liggen. Ik heb gecon-
stateerd dat de beloning van de Raden van Bestuur en directeuren in belangrijke mate werd
en wordt bepaald door de adviezen die de koepels van de directeuren daarover geven. De
formele werkgevers hebben geen eigen adviesregeling waarop zij zich kunnen baseren bij de
onderhandeling over de arbeidsvoorwaarden.
Deze situatie was aanleiding om de positie van de Raden van Toezicht en stichtingsbesturen
te verstevigen. Zij moeten in staat worden gesteld om tegenwicht te bieden aan leden van
de Raden van Bestuur/de directeuren op het terrein van de arbeidsvoorwaarden. De koepel
van toezichthouders, thans de NVTZ geheten (Nederlandse Vereniging van Toezichthouders
in de Zorg) heb ik middelen gegeven om een professionaliseringsslag te maken én om het
beloningsniveau in instellingen te onderzoeken. De commissie-Simons, die een advies aan de
NVTZ uitbracht over de contractuele relaties, de rechtspositie, de arbeidsvoorwaarden en de
honorering van bestuurders/directeuren van instellingen is ook een uitvloeisel van dit beleid.
4.2 Wat gaan we doen
Uit paragraaf 3 blijkt kort samengevat - dat de deponeringsplicht voor de jaarverslagen
niet overal wordt nageleefd. Verder blijkt dat, waar die wordt nageleefd, de inhoud niet altijd
voldoet. En ook blijkt dat de beloning van tal van bestuurders de adviesregeling van de
NVZD te boven gaat; weliswaar is dat historisch verklaarbaar maar dat baart toch zorgen.
Nog bondiger geformuleerd: het schort aan de interne governance7. Deze bevindingen zijn
voor mij aanleiding om het door mij ingezette beleid te intensiveren. De transparantie moet
verder worden vergroot en de Raden van Toezicht zullen bij de onderhandelingen over de
arbeidsvoorwaarden een volwaardige positie moeten innemen. De governance op het vlak
van de beloning van de bestuurders moet verbeteren.
Transparantie
Bij het vergroten van de transparantie staan voor mij een betere deponering en hogere kwali-
teit van de jaarverslagen centraal. De deponeringsplicht van de jaarverslagen moet strikt
worden nageleefd. Ik acht het niet acceptabel dat een deel van de instellingen het jaarver-
slag medio augustus nog niet heeft gedeponeerd, terwijl dit formeel vóór 1 juni zou moeten
gebeuren. Ook de inhoudelijke navolging van de regels over de verantwoording in de jaar-
verslagen moet beter. Daarom zal ik het handhavingsbeleid op deze verplichting aanscher-
7 de interne governance van de instellingen: "een stelsel van spelregels en omgangsvormen voor goed
bestuur van en goed toezicht op zorgorganisaties, en van adequate verantwoording aan en beïnvloe-
ding door belanghebbenden van de wijze waarop zorgorganisaties haar doelen realiseert en kwalitatief
verantwoorde en doelmatige zorg levert" (definitie van de Commissie-Meurs).
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
8
Kenmerk
MEVA/ABA/2522213
pen. Voorts zal ik met die sectoren praten die nu nog niet deponeringsplichtig zijn om daar
tot eenzelfde mate van transparant verantwoorden te komen als nu geldt voor de depone-
ringsplichtigen.
Dit jaar zal ik sancties laten opleggen aan degenen die niet aan de deponeringsplicht hebben
voldaan wegens het plegen van een economisch delict. Volgend jaar zal dat ook gebeuren
bij degenen die wel hun jaarverslag hebben gedeponeerd, maar dat inhoudelijk ondermaats
hebben gedaan.
Voor het maken van een kwaliteitsslag zal ik ook in contact treden met de Raad voor de
Jaarverslaggeving. Als er een jaarverslag wordt gedeponeerd, moet de goedkeurende verkla-
ring van de accountant immers inhouden dat het jaarverslag voldoet aan de eisen die on-
dermeer de RJZ stelt.
Ik zal de analyse van de inkomens met de gegevens uit de jaarverslagen jaarlijks herhalen en
zo de vinger aan de pols houden: monitoren welke ontwikkeling zich voordoet. Aan de hand
van de evaluatie van de nu voorliggende analyse zal ik bekijken of en zo ja welke verbeter-
punten kunnen leiden tot een snellere en betere analyse in de komende jaren. Daarbij zal ik
ondermeer de expertise van de Raad voor de Jaarverslaggeving inschakelen om het format
voor de verantwoording te verbeteren. Waar dit aan de regeling over transparantie op indivi-
dueel niveau uit het BW raakt, zal ik dat in overleg met Justitie doen.
Evenwichtigere verhoudingen
Ik zal er bij de NVTZ op aandringen dat er snel een vervolg moet komen op het rapport van
de Commissie-Simons waardoor de Raden van Toezicht kunnen beschikken over een eigen
adviesregeling voor het vaststellen van de beloning van de leden van de Raden van Be-
stuur/de directeuren. Ik zal hen ook vragen om de leden te binden aan het naleven van een
vast te leggen gedragscode. Daar moet dan ook deel van uit maken dat de eigen adviesrege-
ling omtrent de beloning (zowel die van de toezichthouders als die van de leden van de
Raden van Bestuur) niet wordt overschreden.
In mijn bovenaangehaalde brief van 1 juli heb ik al beschreven hoe ik werk aan het verstevi-
gen van de positie van de Raden van Toezicht en aan het toezicht op deze raden. Dat ge-
beurt met name via de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi).
Ik zal ook de verzekeraars benaderen met het verzoek of zij in hun contacten met instellin-
gen attent willen zijn op het punt van beloningen die boven de adviesregelingen uitgaan.
De governance in beloningskwesties
Goede prestaties mogen beloond worden. De inkomensniveaus van de Raden van Bestuur
en directeuren baren mij echter zorg. Dit vraagt niet alleen om transparantie, monitoring en
een krachtige Raad van Toezicht of een sterk stichtingsbestuur. Het vraagt ook om een
concreet signaal waaruit blijkt dat de sector de inkomensdiscussie ernst neemt. Een directe
pas op de plaats in 2004 en in 2005, overeenkomend met de gerealiseerde en de beoogde
CAO-ontwikkeling van de overige werknemers, is zo'n signaal.
Ik heb de NVZD, de VDZ en de NVTZ uitgenodigd voor een overleg op korte termijn over de
cijfers in deze brief en de door mij geschetste vervolgstappen. Ik zal er bij hen op aandringen
dat het navolgen van het governance-adagium "pas toe of leg uit" in het vervolg ook uit de
jaarverslagen zal moeten blijken. In dat overleg zal ik verder een dringend beroep doen op de
partijen om een eerste stap te doen door voor volgend jaar uit te gaan van een nullijn.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
9
Kenmerk
MEVA/ABA/2522213
Voorts, maar niet het minst belangrijk, zal ik hen vragen om er samen met hun achterbannen
voor te zorgen dat de nu gesignaleerde knelpunten (ondermeer de deponeringsplicht, de
volledigheid van de informatie in het jaarverslag, de overschrijding boven de NVZD-
adviesregeling) worden aangepakt.
Speciaal aan de NVTZ zal ik nog vragen om de bezoldiging met de nieuw op te stellen ad-
viesregeling op een maatschappelijk aanvaardbaar niveau te brengen en mij daar ook van te
overtuigen voordat die regeling definitief wordt vastgesteld.
Tot slot kan ik over dit punt nog melden dat ik de brancheverenigingen bij brief van 24
september 2004 heb opgeroepen snel te komen met een zorgbrede governancecode. Ik heb
daarbij aangegeven dat daarbij ook een gedragsregel hoort omtrent de benoeming en de
honorering van bestuurders en toezichthouders van zorginstellingen. Nadat de branchevere-
nigingen hun verantwoordingsregels in een zorgbrede governancecode hebben vastgelegd,
zal ik het effect ervan vergroten en verzwaren door de code op te nemen in de Regeling
jaarverslaggeving zorginstelingen (RJZ).
De Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
H. Hoogervorst
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport