ECA/04/31
Luxemburg, 16 november 2004
Vandaag publiceert de Europese Rekenkamer haar jaarverslag over de
uitvoering van de EU-begroting van 2003
De Rekenkamer is van oordeel dat de geconsolideerde jaarrekening over
2003 van de Europese Gemeenschappen een getrouw beeld geeft van de
ontvangsten en uitgaven van de Gemeenschappen gedurende het jaar en
van de financiële situatie aan het eind van het jaar, behoudens één
opmerking over de registratie van de verrichtingen met betrekking tot
de post diverse debiteuren. De Rekenkamer stelt vast dat de
modernisering van het boekhoudsysteem, die voor het begrotingsjaar
2005 zijn beslag zou moeten krijgen, nog aanzienlijke inspanningen
vergt voordat het systeem volledig ten uitvoer kan worden gelegd.
Evenals in voorgaande jaren is de Rekenkamer van oordeel dat de
verrichtingen die aan de geconsolideerde jaarrekening ten grondslag
liggen over het geheel genomen wettig en regelmatig zijn wat betreft
de ontvangsten, betalingsverplichtingen en administratieve uitgaven.
De Rekenkamer erkent dat de Commissie vooruitgang heeft geboekt wat
betreft de hervorming van haar interne-controlesysteem en dat die
hervorming een positieve invloed heeft gehad op de wettigheid en
regelmatigheid van het interne kostenbeheer van de Commissie. Op het
gebied van gedeeld of gedecentraliseerd beheer en van indirect
gecentraliseerd beheer, waar de verrichtingen fouten van materieel
belang bevatten, moet echter een grotere inspanning worden geleverd om
te komen tot een doeltreffende toepassing van de toezichtsystemen en
-controles, zodat de bijkomende risico's beter beheersbaar zijn.
Wat betreft de landbouwuitgaven vertoonden de betalingen fouten van
materieel belang door gebreken in de toezichtsystemen en -controles.
Het geïntegreerd beheers- en controlesysteem (GBCS), dat circa 58 %
van de landbouwuitgaven bestrijkt, wordt op bevredigende wijze
toegepast, hoewel de controles ter plaatse dienen te worden verbeterd.
De overige uitgaven, die niet onder het GBCS vallen, vormen een groter
risico, omdat ze minder doeltreffend worden gecontroleerd. Er zijn
problemen bij uitgavencategorieën waarin steun wordt betaald op basis
van de geproduceerde hoeveelheid (olijfolie, katoen, tabak en
gedroogde voedergewassen), plattelandsontwikkeling, uitvoerrestituties
en interventie-opslag. Hoewel de procedure voor het certificeren van
de rekeningen van de landbouwbetaalorganen toereikend is, acht de
Rekenkamer het zorgwekkend dat de beschikking tot financiële
goedkeuring is opgeschort voor 43 % van de voor 2003 gedeclareerde
uitgaven, evenals voor de rekeningen van 29 betaalorganen voor 2001 en
2002.
Bij de structurele acties is er sprake van gebreken in de
toezichtsystemen en -controles op het niveau van de lidstaten,
waardoor de betalingen soortgelijke en evenveel voorkomende fouten
vertoonden als in voorgaande jaren. Met de afsluiting van de
programma's over de periode 1994-1999 werd weinig vooruitgang geboekt,
hetgeen grotendeels is te wijten aan het feit dat de lidstaten
onvoldoende onderbouwde verzoeken om definitieve betaling indienden.
Ondanks de verscherpte voorschriften bleek uit de controle van de
Rekenkamer dat in de programmeringsperiode 2000-2006 hetzelfde soort
problemen speelt. De Commissie moet van de lidstaten eisen dat zij hun
systemen verbeteren en bij ernstige gebreken in de systemen moet zij
gebruik maken van de mogelijkheid betalingen op te schorten.
Wat betreft het intern beleid volstaan de verbeteringen die de
Commissie in 2003 heeft aangebracht nog niet om te voorkomen dat zich
- met name door te hoge kostendeclaraties - fouten voordoen in
betalingen aan de eindbegunstigden. Er zijn tekortkomingen vastgesteld
bij het Europees Vluchtelingenfonds op het gebied van vrijheid,
veiligheid en rechtvaardigheid, alsmede in het Zesde Kaderprogramma
voor Onderzoek. Met name de regels inzake de kaderprogramma's voor
onderzoek zijn aan herziening toe.
Wat betreft de externe maatregelen bracht de controle door de
Rekenkamer slechts een klein aantal fouten op het hoofdkantoor en bij
de delegaties van de Commissie aan het licht. Wel werden
tekortkomingen bij de interne controles geconstateerd, alsmede een
vrij groot aantal fouten bij zowel de uitvoerende organisaties als de
projecten zelf. In het kader van de beheersdecentralisatie is het van
essentieel belang dat de voor toezicht op en controle van systemen en
uitgaven benodigde instrumenten daadwerkelijk operationeel worden.
In weerwil van de geconstateerde verbeteringen bestaan er met
betrekking tot de pretoetredingsstrategie nog steeds tekortkomingen in
de door de Commissie verrichte controles, evenals in de
interne-controlesystemen in de kandidaat-lidstaten; deze gebreken
leiden tot fouten en grotere risico's inzake wettigheid en
regelmatigheid bij de betalingen in 2003.
Op het gebied van de administratieve uitgaven hebben de Europese
instellingen aanzienlijke inspanningen geleverd om hun
toezichtsystemen en -controles aan te passen aan de eisen van het
nieuwe Financieel Reglement. Niettemin had het merendeel van de
instellingen niet alle vereiste wijzigingen verwezenlijkt. De controle
van de Rekenkamer bracht geen ernstige problemen aan het licht met
betrekking tot de wettigheid en regelmatigheid van de onderzochte
verrichtingen.
De Rekenkamer constateerde bij haar controle, die een beperkte
reikwijdte had, dat de Commissie de ontvangsten van de EU
- traditionele eigen middelen, BTW en BNI - correct heeft berekend en
opgenomen in de rekeningen van de Gemeenschap. Er zijn evenwel verdere
stappen nodig om risico's ten aanzien van de nauwkeurigheid van de
door de lidstaten verstrekte gegevens uit te sluiten.
De rekeningen van de Europese Ontwikkelingsfondsen worden betrouwbaar
geacht, uitgezonderd problemen zoals het boeken van voorschotten en de
Stabex-middelen. Wat betreft de wettigheid en regelmatigheid van de
verrichtingen is het bereik van de interne-controlenormen van de
Commissie beperkt, aangezien zij pas eind 2004 van toepassing zullen
zijn op de delegaties van de Commissie. De Rekenkamer constateerde
niettemin dat de toezichtsystemen en -controles bij de delegaties en
in de ACS-staten in het algemeen goed zijn opgezet, hoewel de
uitvoering ervan nog voor verbetering vatbaar is. Naar het oordeel van
de Rekenkamer zijn de verrichtingen over het geheel genomen wettig en
regelmatig.
De door de Commissie getroffen maatregelen ten aanzien van
onderbesteding leidden tot een overschot op de begroting van
5,5 miljard euro. In absolute cijfers is dit nog veel, maar het is
toch beduidend minder dan de overschotten van 2002 en 2001
(respectievelijk 7,4 en 15 miljard euro). Aanhoudende onderbesteding
stelt het begrotingsbeheer van de EU voor een uitdaging door de
accumulatie van de niet-afgewikkelde verplichtingen - uitgaven
waarvoor juridische verbintenissen zijn aangegaan, maar die nog niet
zijn verricht. Ultimo 2003 bedroegen deze verplichtingen het
equivalent van vijf jaar betalingen; de situatie is dus slechter dan
op hetzelfde tijdstip in de voorgaande periode van de financiële
vooruitzichten. Het is tegenstrijdig om de begroting jaarlijks te
verhogen als de capaciteit ontbreekt om de middelen binnen de geplande
termijn te absorberen.
Jaarverslag en meest recente speciale verslagen op internet
Sinds het laatste jaarverslag heeft de Europese Rekenkamer 10 speciale
verslagen en 6 adviezen uitgebracht over diverse aspecten van
communautaire financiën en beheer. In beginsel plaatst de Rekenkamer
deze verslagen reeds op de verschijningsdatum in alle EU-talen op haar
website.
Jaarverslag 2003
http://www.eca.eu.int/audit_reports/annual_reports/docs/2003/ra03_nl.p
df
Samenvatting
http://www.eca.eu.int/audit_reports/annual_reports/docs/2003/nira03_nl
.pdf
Tot dusverre gepubliceerde speciale verslagen 2004:
Pretoetredingssteun - Is Sapard goed beheerd?
http://www.eca.eu.int/audit_reports/special_reports/docs/2004/rs02_04n
l.pdf
Programmering van het communautair initiatief voor trans-Europese
samenwerking Interreg III
http://www.eca.eu.int/audit_reports/special_reports/docs/2004/rs04_04n
l.pdf
Phare-steun ter voorbereiding van de kandidaat-lidstaten op het beheer
van de Structuurfondsen
http://www.eca.eu.int/audit_reports/special_reports/docs/2004/rs05_04n
l.pdf
Instelling van de identificatie- en registratieregeling voor runderen
in de Europese Unie
http://www.eca.eu.int/audit_reports/special_reports/docs/2004/rs06_04n
l.pdf
Gemeenschappelijke marktordening voor ruwe tabak
http://www.eca.eu.int/audit_reports/special_reports/docs/2004/rs07_04n
l.pdf
Beheer en controle door de Commissie van de maatregelen ter
bestrijding van mond- en klauwzeer
http://www.eca.eu.int/audit_reports/special_reports/docs/2004/rs08_04n
l.pdf
Advies over het model 'single audit'
http://www.eca.eu.int/audit_reports/opinions/docs/2004/04_02nl.pdf
Nieuwe brochure over de Europese Rekenkamer
http://www.eca.eu.int/services/information/docs/brochure_nl.pdf
VERDERE INFORMATIE
Voor nadere inlichtingen en het aanvragen van interviews
kunt u contact opnemen met de dienst
Externe betrekkingen van de Europese Rekenkamer:
tel. +352-021-36 31 03 (GSM) +352-4398-45410
fax +352-4398-46430
e-mail: euraud@eca.eu.int
internet: www.eca.eu.int
European Commission