Nieuws
16 nov 2004 - VVD: 'Prioriteiten stellen voor
het natuurbeleid'
Meer onderhoud, minder aankoop
,,De ambities van het kabinet - als het gaat om natuur - liggen erg hoog.
Daar ben ik heel blij mee, maar er moet wel zorgvuldig worden gewerkt en
met de huidige uitwerking ben ik niet helemaal tevreden.'' Dit stelt
natuurwoordvoerster Janneke Snijder-Hazelhoff bij de LNV-begroting van
dinsdag 16 november 2004.
De liberale woordvoerster ziet in de praktijk dat het kabinet zich
vastlegt aan tal van financiële verplichtingen aangaande de Nederlandse
natuur. Er staan tal van projecten in de steigers zoals de aankoop en
onderhoud van de Ecologische Hoofdstructuur, de robuuste
verbindingszones, ontsnipperingsgebieden en ga zo maar door. Er wordt nu
al hardop getwijfeld of al deze projecten wel financieel te behappen zijn
en worden financiële gevolgen nu al doorgeschoven naar volgende
generaties. ,,Het huidige natuurbeleid kent een hoog kostenplaatje'',
meent Snijder-Hazelhoff. ,,Het wordt nu tijd dat we onze prioriteiten
stellen en stelselmatig aan de gang gaan. Keuzes maken voor kwaliteit.
Dit is de enige manier om de kosten te drukken en echt tot resultaat te
komen.''
Een van de prioriteiten, wat betreft de VVD, is het oude beleid ten
aanzien van de Ecologische Hoofdstructuur afmaken. Er wordt nu al ingezet
om het nieuwe beleid - oftewel het tweede deel - in te voeren, maar dat
is volgens de woordvoerster nog prematuur. ,,Eerst het eerste deel
afmaken, dan pas aan het tweede beginnen. Ook vind ik dat er meer nadruk
moet komen te liggen op onderhoud en beheer in plaats van meer aankoop.
Wederom een kostendrukkend instrument.'' Ook moet er een nadruk komen te
liggen op particulier- en agrarisch natuurbeheer en niet op aankoop voor
natuur. ,,Er wordt nu te veel natuur aangekocht, en daar gaat veel geld
in om. Het zijn juist de relatief goedkope instrumenten die leiden tot
agrarische- en particuliere natuurinitiatieven. Deze dragen ook weer bij
aan het behoud van het culturele erfgoed.''
Hieronder treft u de spreektekst van Snijder-Hazelhoff tijdens de
begroting LNV, onderdeel natuur.
In aansluiting op mijn fractiegenoot, wil ik allereerst aandacht geven
aan een wel heel speciale agrarische sector, de glastuinbouw. Voorzitter,
ik wil de sector ten eerste een pluim geven voor de wijze, waarop zij de
hele wereld weer voor zich weet te winnen. Lopende over de Horti - Fair,
kun je niet tot een andere conclusie komen. Verder onderschrijven wij wat
de minister aangeeft in de begroting - het bevorderen van en perspectief
volle en duurzame glastuinbouw. Een aantal zaken zijn daarbij van belang,
daarnaast is de sector zelf mede aanjager van veel innovatie, kennis en
productvernieuwing. Wij gaan ervan uit dat de sector dan ook ten volle
gebruik kan blijven maken van de WBSO regeling?
Kosten
De VVD is van mening dat de ambities bij het natuurdossier erg hoog zijn.
Dit is ook erg belangrijk, de natuur dient in stand gehouden te worden.
Echter, op dit moment vinden er zoveel zaken plaats op het gebied van
natuur en overal hangen zware financiële verplichtingen aan. Door de
bomen valt soms het bos niet meer te zien. Aankoop en onderhoud EHS
(eerste en tweede tranche), "robuuste verbindingszones", "ontsnipperings-
projecten", ganzenfoerageergebieden, enz. De VVD heeft haar twijfels of
dit op termijn allemaal nog financieel te behappen zal zijn. Inmiddels
worden financiële gevolgen doorgeschoven naar volgende generaties. LNV
heeft het beleid immers dusdanig gewijzigd dat voor de aankoop van
gronden langlopende leningen van dertig jaar worden gesloten met
provincies. De VVD wil dan ook de vinger leggen, op het zeer hoge, totale
kostenplaatje van het huidige natuurbeleid.
Ecologische Hoofdstructuur
In de begroting 2005 staat dit onder het kopje "natuur en landschap:
samenwerken aan kwaliteit". Dit dient ook benadrukt te worden -inzetten
op kwaliteit- verdient dat u keuzes maakt. Voorzitter, de VVD heeft ook
vorig jaar aan de minister gevraagd in te zetten op kwaliteit en daarvoor
aankopen te doen. Wij kunnen ons echter niet aan de indruk onttrekken dat
het nog steeds een "en-en"beleid is. Het realiseren van de aankoop van
vele hectares, los van kwaliteit. Neem bijv. de beleidsinzet van de
minister op de robuuste verbindingen -27.000 Ha- dat wil de minister
financieren en geeft daarbij nadrukkelijk aan dat de ecologische
verbindingszones niet meer door het rijk zullen worden gefinancierd. Wat
zien wij in het land: er wordt nadrukkelijk nog gewerkt met ecologische
verbindingszones, maar ook met robuuste verbindingen. Voorzitter, de VVD
vraagt zich af wie financiert dit alles en om hoeveel hectares gaat het
nu wel! Het is van 2 en 1, en niet allebei. Heeft dit ook raakvlakken met
de opmerking die staat in de agenda vitaal platteland "bij de afronding
van de netto-EHS-kaart is onlangs gebleken dat de door de provincies
begrensde EHS omvangrijker blijkt te zijn dan de taakstelling van 728.500
Ha"? Daarbij wordt vervolgd dat in overleg met provincies zal worden
bezien hoe de realisatie van de EHS binnen de landelijke taakstelling kan
blijven. Voorzitter, we spreken nu zo'n 3 a 4 achtereenvolgende jaren
over dit punt. Voor de VVD is duidelijk dat, de afspraak is 728.500 Ha,
daarvoor zijn financiële middelen en daar willen wij ons aan houden. Dus
geen overleg om te kijken of -nee!- de afspraak is vastgelegd.
Voorzitter, zowel voor de natuur -die belang heeft bij kwaliteit- als
voor de ondernemers in het landelijk gebied, dient de netto begrenzing er
op zo kort mogelijke termijn te komen. Voorzitter, bij het natuurbeleid
is de kwaliteit, het beheer en het onderhoud van essentieel belang.
Agrarisch- en particulier beheer
De VVD is van mening dat de nadruk dient te komen op particulier- en
agrarisch natuurbeheer en niet op aankoop van natuur, dit is ook
afgesproken in het strategisch akkoord. Er wordt naar de mening van de
VVD nog steeds te veel natuur aangekocht. De VVD betreurt het dat
relatief goedkope instrumenten die juist leiden tot agrarische- en
particuliere natuurinitiatieven en ook nog eens bijdragen aan het behoud
van het culturele erfgoed, zoals de "natuurbraakregeling" en de regeling
herstel historische buitenplaatsen, worden afgeschaft. De VVD wenst dan
ook dat de natuurbraakregeling waar in voorgaande jaren ¤ 100.000 mee was
gemoeid, voort blijft bestaan. Hoogleraar Gert de Snoo spreekt ook van
een ecologisch waardevol milieu: "laat de boer zijn randen koesteren".
Voor wat betreft agrarisch en particulier natuurbeheer en met name ten
aanzien van de aankoop door particuliere organisaties in relatie met de
vragen die mijn fractie heeft gesteld het volgende. Thans vindt aankoop
plaats door SBB en Natuurmonumenten en de provinciale landschappen.
Actiever beleid om natuur aan te laten kopen door particuliere
organisaties zou wenselijk zijn. Hoe denkt de minister hier over?
Daarnaast is het nog steeds zo, dat BBL veel hectares in voorraad heeft.
De provincie Limburg doet bijv. de suggestie om "slapende gronden wakker
te maken". Bij voorgaande debatten heeft de VVD-fractie hier ook reeds
aandacht voor gevraagd. Minister wat zijn uw mogelijkheden om hier
middelen mee te genereren of om door ruiling van deze gronden sneller tot
realisering van de EHS te komen?
Structuurversterking
Dit brengt mij op het volgende onderwerp. Vrijwillige kavelruil en
landinrichting, beide instrumenten die belangrijk zijn voor de
structuurversterking van de landbouw, maar die ook een rol kunnen spelen
bij de uitvoering van de EHS en de reconstructie.
Het platteland is in beweging, schaal vergroting, natuurontwikkeling etc.
Hier en daar gaat door deze ontwikkelingen de structuur flink op de
schop. Het is van groot belang voor de toekomst van het platteland, de
landbouw en de natuur sterk te houden en versnippering van gebieden te
voorkomen. Het instrument landinrichting kan hier goed voor gebruikt
worden.
Op het moment ontbreekt het aan voldoende middelen voor dit instrument.
De VVD zou graag zien dat de zgn. "Koopmansgelden" mede worden ingezet
voor landinrichting. Deze middelen worden nu gebruikt voor extensivering
van de melkveehouderij. De middelen worden echter nauwelijks gebruikt
omdat bijna niemand aan de voorwaarden kan voldoe, zoals de minister
aangeeft. Ondertussen lekt de pot langzaam leeg, aan niet door ons te
controleren zaken. Landinrichting ligt in het verlengde van het
eigenlijke doel waar de Koopmansgelden voor bedoeld zijn. Door goede
landinrichting kan er schaalvergroting in de landbouw plaatsvinden en
kunnen er substantiële natuurgebieden worden gevormd. Voorzitter, de
VVD-fractie wil extra middelen voor landinrichting voor 2005 en zal
daarvoor een amendement indienen. Bovendien vraagt zij de minister of
POP-gelden eventueel ingezet kunnen worden. Dit zowel voor de lopende
POP-periode als ook voor de nieuwe POP-periode!
Tenslotte voorzitter, wil de VVD aandacht voor de gebieden met
natuurlijke handicaps. Brusselse regelgeving zegt dat een maximum aan
hectares kan worden aangewezen (350.000 ha).De minister heeft slechts
beperkt aangewezen. Laat Nederland speciaal voor dit doel gedefinieerde
middelen in Brussel liggen?
Met betrekking tot de realisatie van de EHS is in de begroting
aangegeven, dat er voor 2005 vooralsnog een doelmatigheidsonderzoek
gepland staat door de algemene Rekenkamer. Het is nog niet duidelijk of
dit onderzoek ook daadwerkelijk plaats gaat vinden. Voorzitter, de VVD
verzoekt dit onderzoek wel uit te voeren in 2005. Bovendien stond voor
2004 bij evaluaties een evaluatie gepland voor de nota natuur voor
mensen, mensen voor natuur. Zit dit nog in de planning?
16 november 2004
VVD