Ministerie van Buitenlandse Zaken

10 december 2004

Conferentie: zonder toegang tot energie geen ontwikkeling

Dit is een gemeenschappelijk persbericht van het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer.

Toegang tot duurzame energie staat centraal tijdens de internationale conferentie 'Energy for Development' van 12 t/m 14 december aanstaande onder leiding van minister Van Ardenne (Ontwikkelingssamenwerking) en staatssecretaris Van Geel (Milieu). Het aantrekken van nieuwe investeringen om dit energievraagstuk het hoofd te kunnen bieden, staat bovenaan de agenda. Tijdens de conferentie bekrachtigt minister Van Ardenne een aantal partnerships gericht op een betere energievoorziening in ontwikkelingslanden.

Naar schatting twee miljard mensen heeft geen toegang tot elektriciteit of tot andere moderne vormen van energie en zo'n drie miljard mensen kookt nog steeds op hout of houtskool. Uit een recent verschenen rapport van het internationaal energieagentschap (IEA) blijkt dat de energievraag in 2030 met bijna 60% toeneemt en daarmee ook de uitstoot van broeikasgassen. Van deze toename neemt de verwachte economische groei van ontwikkelingslanden tweederde voor zijn rekening. Uit onderzoek door de Wereldgezondheids-organisatie (WHO) blijkt dat naar schatting 1,6 miljoen mensen per jaar sterven als gevolg van luchtvervuiling en onvoldoende ventilatie binnenshuis.En door luchtvervuiling in steden sterven volgens onderzoek circa 800.000 mensen per jaar. Dit zijn uiterst zorgwekkende ontwikkelingen als het gaat om toegang tot energie in ontwikkelingslanden en de daarmee samenhangende milieu- en gezondheidsproblemen.

Privatisering en liberalisering van de energiesector in ontwikkelingslanden hebben tot nog toeonvoldoende opgeleverd. Energiemarkten blijken onvoldoende rijp om grote investeringen uit de private sector aan te trekken. Op het gebied van beleid, wet- en regelgeving en institutionele capaciteit is in veel ontwikkelingslanden nog veel werk te verzetten.

Nieuwe vormen van publiek-private samenwerking - tussen (energie)bedrijven, financiële instellingen, niet gouvernementele organisaties, kennisinstellingen en overheden - zijn daarom nodig om extra investeringen te realiseren en om lokale energiemarkten te ontwikkelen. Verder moeten innovatieve financieringsmechanismen, zoals microkredieten, worden uitgebreid.

De gevolgen van klimaatverandering zijn met name ernstig voor ontwikkelingslanden. Juist de allerarmsten zijn niet in staat om zich aan te passen aan de ernstige gevolgen, zoals zeespiegelstijging en overstromingen. De uitvoering van het Kyoto protocol is belangrijk, maar onvoldoende. Er zijn verdergaande maatregelen nodig, die beter aansluiten bij de behoeften van ontwikkelingslanden.

Toegang tot energie is een duidelijke voorwaarde voor economische ontwikkeling en armoedebestrijding in ontwikkelingslanden. Energie om te koken, voor verwarming en verlichting is pure noodzaak. Verder is energie cruciaal voor bedrijven en publieke instellingen. Om dit bovendien op een duurzame manier te realiseren, zijn dringend extra investeringen nodig. Na afloop van de Wereldtop voor Duurzame Ontwikkeling (Johannesburg 2002) heeft Nederland zich ertoe verplicht om uiterlijk 2015 in totaal 10 miljoen mensen van moderne vormen van energie te voorzien.

De conferentie 'Energy for Development' is van zondag 12 tot en met dinsdag 14 december aanstaande in de Zuid-Hollandse badplaats Noordwijk aan Zee. De bijeenkomst wordt georganiseerd door het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu in samenwerking met de Wereldbank, UNDP en de World Business Council for Sustainable Development. Circa 300 deelnemers, waaronder ministers, ambtenaren, wetenschappers en vertegenwoordigers van NGO's en het bedrijfsleven nemen aan de conferentie deel.

De conferentie is een follow-up van de Wereldtop voor Duurzame Ontwikkeling (Johannesburg 2002) waar energie hoog op de agenda stond.Energie wordt beschouwd als een van de voorwaarden om de Millenniumdoelstellingen ter bestrijding van wereldwijde armoede, te realiseren. Ook Nederland heeft zich aan deze doelen gecommitteerd.