CDA

14-12-04
Breed gedragen rapport Europees Parlement is duidelijk en kritisch signaal aan regeringsleiders
Tijdens het debat in het Europees Parlement over de start van de onderhandelingen met Turkije heeft rapporteur Camiel Eurlings de politieke fracties opgeroepen eensgezind te blijven en een duidelijk signaal richting de Top van staats- of regeringsleiders te geven, die aanstaande vrijdag een besluit moeten nemen over het al of niet starten van de onderhandelingen.

Eurlings: "Door mijn rapport met een zeer brede meerderheid te aanvaarden, geeft dit Parlement een sterk signaal richting Turkije om nog te doen wat nog gedaan moet worden. De bal ligt bij Turkije. Met een brede meerderheid geeft dit Parlement tevens een sterk signaal richting Europese Raad. In het rapport staan een aantal criteria waaraan moet worden voldaan om eventuele onderhandelingen te kunnen starten. De Raad zal die criteria moeten overnemen."

Het rapport is kritischer dan de aanbeveling van de Europese Commissie. Het parlement is van oordeel dat alleen onder strenge condities de onderhandelingen met Turkije gestart kunnen worden. Eurlings: "Wij vinden bijvoorbeeld dat in de eerste fase van de onderhandelingen voorrang moet worden gegeven aan de volledige uitvoering van de zogenaamde politieke criteria, die over mensenrechten, rechtstaat en democratie gaan. Zowel voor wat betreft de theorie als de praktijk. Turkije moet bewijzen dat het land klaar is. Bovenaan iedere agenda voor de onderhandelingen tussen de EU en Turkije op ministerieel niveau, of dat nu gaat over het hoofdstuk waterkwaliteit of landbouw, komt het onderwerp mensenrechten en fundamentele vrijheden te staan. De bewijslast ligt bij Turkije en niet bij de Europese Unie."

Er zijn nog veel zaken die nog moeten worden opgelost voordat de onderhandelingen kunnen starten. Zo moet Turkije nog een aantal wetten veranderen. Daarnaast moet een monitoring worden opgezet om de ontwikkeling in Turkije goed te kunnen volgen, zodat, indien nodig, de onderhandelingen kunnen worden stopgezet.

In het rapport staat verder dat het draagvlak van de Europese bevolking essentieel is. Turkije moet de burgers van Europa overtuigen dat de hervormingen in dat land niet alleen in wetgeving zijn doorgevoerd, maar ook in het dagelijks leven. Tot slot zal Turkije moeten aantonen dat de veranderingen onomkeerbaar zijn. In de woorden van Camiel Eurlings: "Pas als het in Turkije even gemakkelijk is een christelijke kerk te bouwen als in Rotterdam een moskee, is het land klaar om toe te treden. Dan is Turkije een echt Europees land geworden en alleen dan kan er voldoende draagvlak ontstaan bij de burgers van de huidige Europese landen."

Nieuwe grondwet nodig en relatie met Cyprus

Het rapport spreekt zich ook uit over de grondwet van Turkije. Deze stamt nog uit de jaren '80 en is door het leger opgesteld. Deze grondwet moet worden herschreven, omdat de huidige tekst te ver af staat van de fundamentele veranderingen die nodig zijn voor het lidmaatschap van de EU. Een nieuwe grondwet kan een werkelijke basis vormen voor een modernisering van de Turkse samenleving. Voor wat betreft Cyprus betreft spreekt het parlement zich uit voor het onomwonden erkennen van de Republiek Cyprus, per slot van rekening een lidstaat van de Europese Unie.

Concluderend zegt Eurlings dat het nu in Turkije twee kanten kan opgaan. Of Turkije hervormt zichzelf op al hierboven genoemde kritiekpunten en wordt een werkelijk Europees land. In dat geval kan Turkije ook daadwerkelijk lid worden, wat goed is voor Turkije en ook een aanwinst kan zijn voor de EU. Als dit Turkije niet lukt, moet de EU helder zijn door te zeggen dat lidmaatschap er niet inzit.