Provincie Gelderland

|                                            |Nr.   |2004-552       |
|                                            |Arnhem|15 december    |
|                                            |,     |2004           |
VALLEI: VITALE GROENE RUIMTE OP OVERGANG VAN RANDSTAD NAAR OOST-NEDERLAND Regionale taakstelling voor werken in Barneveld

De ruimte die in de Gelderse (en Utrechtse) Vallei nodig is voor wonen, werken en voorzieningen moet gevonden worden in het stedelijk netwerk WERV (Wageningen, Ede, Rhenen en Veenendaal). Barneveld en Nijkerk moeten zich de komende jaren "beheerst" ontwikkelen. Beide gemeenten krijgen geen (boven)regionale taakstelling. Uitzondering is het bedrijventerrein Harselaar ten noorden van Barneveld waar zich expansieve bedrijven uit de regio mogen vestigen. Dit staat in het nieuwe Streekplan Gelderland 2005.

Gedeputeerde Staten (GS) hebben het streekplan in ontwerp vastgesteld. In februari volgt de inspraak, waarna het Gelders parlement (Provinciale Staten) het plan voor de zomer 2005 definitief vaststelt.

De provincie beschrijft in het nieuwe streekplan naast het generieke beleid voor heel Gelderland ook, en vooral, het regiospecifieke beleid. De samenwerkende gemeenten in de regio's leverden daar, in de vorm van regionale structuurvisies, een belangrijke bijdrage aan. In de regio Vallei gaat het om de Gelderse gemeenten Nijkerk, Barneveld, Scherpenzeel, Ede en Wageningen en de Utrechtse gemeenten Rhenen, Leusden, Renswoude, Woudenberg en Veenendaal. De andere regio's in Gelderland zijn: KAN, Stedendriehoek, Noord-Veluwe, Achterhoek en Rivierenland.

"Rode" en "groen-blauwe" gebieden
Het nieuwe streekplan gaat uit van de "provinciale ruimtelijke hoofdstructuur". Deze structuur bestaat enerzijds uit de "rode" gebieden in Gelderland - waar de verstedelijking wordt geconcentreerd - en anderzijds uit de "groenblauwe" gebieden die uit oogpunt van natuur (groen), water (blauw) en cultuurhistorie belangrijk zijn. Daar bemoeit de provincie zich actief met het ruimtelijk beleid. Het overig bebouwd en landelijk gebied - het "multifunctioneel gebied" - wordt meer dan in het verleden het domein van de gemeenten.

Ruimtebeslag voor verstedelijking
Het streekplan geeft aan dat de druk vanuit de Randstad op de regio Vallei groot is. Dat vertaalde zich de afgelopen jaren in forse uitbreidingen. Zo is het ruimtebeslag in Nijkerk, Barneveld, Ede en Veenendaal vanaf 1960 verviervoudigd. De keuze om wonen, werken en voorzieningen de komende jaren te bundelen in het stedelijk netwerk WERV hangt samen met de wens om een open, groene ruimte in stand te houden tussen de Randstad en Oost-Nederland. De kwaliteit van het landelijk gebied moet wel verbeteren. De provincie vindt dat er een nieuw evenwicht nodig is tussen landbouw, natuur, waardevolle landschappen en nieuwe functies zoals landelijk wonen en waterberging.

Het reconstructieplan Gelderse Vallei / Utrecht Oost geeft daar al belangrijke aanzetten voor. Zo zijn voor de intensieve veehouderij landbouwontwikkelingsgebieden aangewezen rondom Kootwijkerbroek en tussen Barneveld en Ede. Deze laatste zonder de mogelijkheid tot nieuwvestiging van intensieve veehouderij.

Woningbouw in Ede en Wageningen vindt de komende jaren vooral plaats in Kernhem, Wageningen-west en het voormalige ziekenhuisterrein in Bennekom. Daarnaast zijn er locaties voor herontwikkeling en intensivering binnen bestaand stedelijk gebied. De belangrijkste daarvan is Ede-Oost (spoorzone). Voor de bereikbaarheid is het nodig dat deze zone wordt aangesloten op de A12.

Barneveld ontwikkelt zich zowel in de richting van Amersfoort/Nijkerk als in de richting van WERV. De combinatie van A30 en Valleilijn maakt intensivering van stedelijke functies mogelijk. Voor Nijkerk ziet de provincie een belangrijke ruimtelijke relatie met Amersfoort. Volgens het streekplan is een (boven)regionale taakstelling naast het stedelijk netwerk WERV alleen voor het bedrijventerrein Harselaar ten noorden van Barneveld op zijn plaats.

De grotere nieuwe woningbouwlocaties in de gemeenten Ede en Wageningen zijn Kernhem, Wageningen-west en het voormalige ziekenhuisterrein in Bennekom. Andere, op termijn, mogelijke zoekgebieden liggen ten noordwesten van Ede in het gebied tussen de Valleilijn en Ederveen en de zone tussen de A30 en de Valleilijn. De regio moet laatstgenoemde mogelijkheid (de zone tussen A30 en Valleilijn) nader bestuderen. In deze studie moet de relatie met het "Food Valley concept" worden meegenomen. Doel van Food Valley is de regio Vallei als wereldkenniscentrum op het gebied van voedselvoorziening te profileren. Ook moet de studie aandacht besteden aan de relatie met het landbouwontwikkelingsgebied tussen Ede en Barneveld. Zonodig moet het predikaat "landbouwontwikkelingsgebied" in de toekomst worden herzien.

Bedrijvigheid
Voor wat betreft bedrijventerreinen willen Ede en Veenendaal vooral hoogwaardige bedrijvigheid vestigen langs de A12-zone. Daarnaast is ruimte voorzien bij Ede-West (A30/A12). Voor de lange termijn is de A12 als zoekzone in beeld. Voorwaarde is dat er een open ruimte blijft tussen Ede en Veenendaal.

Bereikbaarheid
De onderlinge bereikbaarheid moet worden verbeterd. Het gaat om: het rondje WERV, een rechtstreekse ontsluiting tussen Ede en Veenendaal, opwaardering van de Valleilijn en een hoogwaardige openbaarvervoerverbinding tussen Wageningen en Ede. Daarnaast verbetert verbreding van de A12 de bereikbaarheid. Voor het noordelijk gedeelte is de omleiding van de N303 rond Voorthuizen van belang. Binnenveld
Het Binnenveld (tussen Ede, Wageningen en Veenendaal) is belangrijk voor waterberging, natuurontwikkeling, recreatie en stedelijke uitloop. Het sluit aan op de groene buffer tussen Ede en Veenendaal. Deze kernen moeten niet aan elkaar groeien. In het provinciale waterhuishoudingsplan is voorzien in de globale begrenzing van het Binnenveld als waterbergingsgegbied en is het gebied als provinciaal sleutelproject aangewezen. Daarmee wordt een gecombineerde opgave van waterberging, natuurherstel en waterkwaliteitsverbetering rondom de Grift beoogd.

Groei en krimp
Door middel van "groei en krimp" wordt de intensieve verblijfsrecreatie op de Veluwe beter afgestemd op de natuur. Groei is mogelijk in zoekgebieden voor recreatieclusters: Ede-Bennekom, Lunteren-Wekerom, Otterlo, Kootwijk en Garderen. Krimp vindt plaats via sanering of verplaatsing.

Groene wiggen
De provincie wil voorkomen dat de krans van dorpen, stadjes en steden op de flanken van het Veluwemassief dichtslibt met bebouwing. Daarvoor dienen "groene wiggen" tussen kernen. Groene wiggen liggen tussen Voorthuizen en Putten, Ede en Lunteren en Wageningen en Renkum.

Waardevol landschap
Ten noordoosten van Scherpenzeel ligt een waardevol dekzand- en broekontginningslandschap. Daar geldt een "ja, mits"-benadering voor nieuwe bouwlocaties. Het open landschap in de polder Arkemheen en het Binnenveld mag niet worden aangetast. Daar geldt de "nee, tenzij"-benadering.

Groene Valleiband
De Groene Valleiband is een brede strook gevormd door een ecologische verbindingszone tussen de Veluwe (ten zuiden van Putten) en de Utrechtse Heuvelrug. Deze band is niet alleen van belang als open ruimte tussen Randstad en Oost-Nederland. Het is ook belangrijk als groen gebied in en om de stad voor de inwoners van de Vallei. Hier kan woningbouw op kleine schaal worden gekoppeld aan herstel van natuur en landschap.

Het streekplan noemt de Grebbelinie, met "oorlog en vrede" als thema, als verbindend recreatief product voor de gehele regio.

Windturbines
Naast de zoekzones voor windturbines geeft het streekplan twee locaties voor windturbineparken aan: langs de A28 bij Nijkerk en langs de A1 ten noorden van Barneveld.

Informatieavond
De provincie houdt voor de regio Vallei op woensdag 16 februari in congrescentrum De Reehorst in Ede een informatie- en discussieavond over het nieuwe streekplan.