Persbericht
21 december 2004
PB04-198
Economie groeit 1,5 procent
De Nederlandse economie is in het derde kwartaal van 2004 met 1,5 procent
gegroeid ten opzichte van een jaar eerder. Dit blijkt uit de tweede raming van
de Kwartaalrekeningen van het CBS. Het is de hoogste groei van het volume
van het bruto binnenlands product (BBP) in drie jaar. Het cijfer is 0,1
procentpunt hoger dan in de eerste raming.
De flinke stijging van de export leverde de belangrijkste bijdrage aan de groei.
De consumptie van huishoudens, de investeringen in vaste activa en de
consumptie van de overheid lieten in het derde kwartaal een bescheiden groei
zien in vergelijking met een jaar eerder.
Geringe opwaartse bijstelling economische groei
De economische groei in het derde kwartaal van 2004 is in deze tweede
raming 0,1 procentpunt hoger dan in de eerste raming van november. De
eerder gemelde lichte daling van de investeringen is veranderd in een geringe
stijging. Ook de consumptie van huishoudens is iets opwaarts bijgesteld. De
uitvoer, de invoer en de consumptie van de overheid zijn iets verlaagd.
Kwartaal-op-kwartaalgroei 0,3 procent
Het volume van het BBP was in het derde kwartaal van 2004, na correctie
voor werkdag- en andere seizoeneffecten, 0,3 procent hoger dan in het
tweede kwartaal van 2004. Ook dit is 0,1 procentpunt hoger dan in de eerste
raming. De bescheiden positieve groei volgt op de geringe krimp in het tweede
kwartaal. Daaraan voorafgaand was de kwartaal-op-kwartaalgroei drie
kwartalen op rij positief.
Krachtige stijging van uitvoer en invoer houdt aan
ln.... en diensten 7,8 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2003. De export
In het derde kwartaal van 2004 was het volume van de uitvoer van goederen
groeide nog iets sneller dan in het tweede kwartaal van 2004. In 2003 was het
sbc.... procent hoger dan in het derde kwartaal van 2003.
volume van de uitvoer gelijk aan dat van 2002. De exportgroei in het derde
kwartaal van 2004 is de hoogste groei sinds eind 2000. De invoer was 8,0
w Geringe groei investeringen
w De investeringen in vaste activa waren in het derde kwartaal van dit jaar
w 0,7 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2003. Aan deze bescheiden
groei droegen hogere investeringen in machines en installaties bij. Dit is in lijn
CBS Persbericht PB04-198 pagina 1 van 6
met de iets gestegen bezettingsgraad van de industrie in 2004. Ook in
bedrijfsauto's en vooral computers is meer geïnvesteerd. De investeringen in
bouwwerken waren lager. De investeringen in woningen gingen omhoog,
maar die in infrastructuur en vooral kantoren en bedrijfsgebouwen omlaag.
Nauwelijks nog groei overheidsconsumptie
Het volume van de overheidsconsumptie was in het derde kwartaal van dit
jaar 0,3 procent hoger dan in het derde kwartaal van 2003. Deze stijging is
aanzienlijk minder dan de groeipercentages van de afgelopen jaren. De reële
uitgaven voor de zorg waren in het derde kwartaal van 2004 hoger dan een
jaar eerder. De uitgaven voor openbaar bestuur waren echter lager.
Iets hogere groei consumptie van huishoudens
In het derde kwartaal van 2004 was het volume van de consumptie van
huishoudens 0,7 procent hoger dan in het derde kwartaal van 2003. Dit is iets
meer dan de stijging met 0,4 procent in de eerste twee kwartalen van 2004. In
2003 daalde de consumptie nog met 0,9 procent.
Aan goederen en diensten werd, gecorrigeerd voor prijsveranderingen, in het
derde kwartaal van 2004 meer uitgegeven dan in het derde kwartaal van
2003. Voor goederen was dit de eerste stijging sinds het eerste kwartaal van
2003. De uitgaven aan voedings- en genotmiddelen waren hoger.
Daarentegen waren de uitgaven aan duurzame consumptiegoederen, zoals
meubelen en personenauto's, een fractie lager. De daling van de bestedingen
aan duurzame consumptiegoederen is wel de geringste in anderhalf jaar tijd.
Vooral productiegroei handel, transport, landbouw en gaswinning
Vooral handel en transport profiteerden van het bescheiden economisch
herstel. In de landbouw waren de oogsten beter dan vorig jaar. Verder is in het
derde kwartaal van 2004 veel meer gas gewonnen dat vooral is afgezet in het
buitenland. De industriële productie nam nauwelijks toe. De productie in de
metaal was wel hoger, maar de productie in de chemie daalde voor het eerst
in tweeënhalf jaar. Het stilleggen van installaties voor onderhoud speelde
daarbij een belangrijke rol. Aan de lichte groei van de financiële en zakelijke
dienstverlening leverde de herstellende uitzendbranche een duidelijk positieve
bijdrage. De groei van de niet-commerciële dienstverlening kwam geheel van
de zorg. De bouwproductie was lager door minder investeringen in kantoren,
bedrijfsgebouwen en infrastructuur.
Technische toelichting
De economische groei wordt gemeten aan de volumegroei van het bruto
binnenlands product (BBP). Dit is het totaal van de in het productieproces
gevormde inkomens (de `toegevoegde waarde').
In dit persbericht is de tweede raming van de economische groei in het derde
kwartaal van 2004 gepubliceerd. De cijfers van de eerste raming van 11
november 2004 zijn aangepast op basis van nieuwe en meer uitgebreide
statistische informatie. Bovendien zijn meer detailgegevens beschikbaar
gekomen. In dit persbericht zijn de cijfers over voorgaande kwartalen niet
gewijzigd. Seizoengecorrigeerde cijfers voor voorgaande kwartalen kunnen
CBS Persbericht PB04-198 pagina 2 van 6
door het nieuwe cijfer voor het derde kwartaal van 2004 wel fractioneel zijn
veranderd.
Bruto binnenlands product: volume
% mld euro
7 94
6 93
5 92
4 91
3 90
2 89
1 88
0 87
-1 86
-2 85
-3 84
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III
1999 2000 2001 2002 2003 2004
%-mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder (links)
seizoengecorrigeerd, mld euro in prijzen 1995 (rechts)
CBS Persbericht PB04-198 pagina 3 van 6
Tabel 1: Bruto Binnenlands Product (marktprijzen)
Verandering ten opzichte van
zelfde periode vorig jaar Voorgaande periode 1)
volumemutaties in %
2001 1,4 .
2002 0,6 .
2003 -0,9 .
2001-I 1,8 0,2
II 1,9 0,6
III 1,3 -0,1
IV 0,7 0,0
2002-I 0,4 0,1
II 0,4 0,4
III 1,0 0,2
IV 0,5 -0,4
2003-I -0,2 -0,5
II -1,4 -0,7
III -1,4 0,2
IV -0,5 0,5
2004-I 1,2 0,8
II 1,3 -0,1
III 1,5 0,3
1) Gecorrigeerd voor seizoeninvloeden en werkdageffecten.
Bron: CBS
CBS Persbericht PB04-198 pagina 4 van 6
Tabel 2: Goederen- en dienstentotalen
2003 2003 2004
III IV I II III
volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder
Consumptieve bestedingen 0,0 -0,6 -0,2 0,2 0,4 0,6
w.v. door huishoudens -0,9 -1,5 -1,6 0,4 0,4 0,7
door overheid 1,8 1,4 2,6 -0,1 0,4 0,3
Investeringen in vaste activa -3,1 -3,9 1,3 4,5 1,4 0,7
Veranderingen voorraden 1) 0,0 1,1 -0,4 0,4 -1,2 1,7
Nationale bestedingen -0,5 -1,2 0,2 1,1 0,4 1,3
Uitvoer goederen en diensten 0,0 -0,9 1,0 3,5 7,5 7,8
Invoer goederen en diensten 0,6 -0,6 2,3 3,5 6,3 8,0
Bruto binnenlands product -0,9 -1,4 -0,5 1,2 1,3 1,5
1) In procenten van het BBP in constante prijzen.
Bron: CBS
Tabel 3: Waarde- en prijsontwikkeling van het BBP (marktprijzen)
Waarde Waardeverandering Prijsverandering
mld euro in % t.o.v. jaar eerder
2001 429,3 6,7 5,2
2002 445,2 3,7 3,1
2003 454,3 2,0 3,0
2001-I 104,8 8,0 6,0
II 109,6 7,2 5,2
III 104,5 6,4 5,1
IV 110,5 5,4 4,6
2002-I 108,2 3,3 2,9
II 113,3 3,4 3,0
III 109,1 4,5 3,4
IV 114,5 3,6 3,2
2003-I 111,6 3,1 3,3
II 116,1 2,5 3,9
III 109,9 0,8 2,2
IV 116,6 1,8 2,4
2004-I 114,2 2,2 1,1
II 118,6 2,1 0,8
III 113,0 2,7 1,2
Bron: CBS
CBS Persbericht PB04-198 pagina 5 van 6
Tabel 4: Toegevoegde waarde van producenten (bruto, basisprijzen)
2003 2003 2004
III IV I II III
volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder
Producenten van:
Goederen -2,5 -4,2 -1,4 2,2 1,9 2,1
Landbouw en visserij 3,4 -4,7 7,9 1,1 1,0 2,6
Industrie en energie: -2,4 -3,2 -1,5 1,9 3,1 2,9
w.o. Industrie -2,8 -2,0 -2,2 1,4 1,3 0,3
Bouwnijverheid -5,0 -7,4 -4,3 3,5 -1,2 -1,1
Commerciële diensten -0,5 -0,5 -0,2 0,7 2,3 1,8
Handel, horeca en transport -1,2 -1,4 -1,2 1,5 3,0 2,9
Financiële en zakelijke
diensten 0,1 0,3 0,6 0,1 1,7 0,9
Niet-commerciële diensten 1,7 1,5 2,3 0,7 0,9 0,9
Bron: CBS
Tabel 5: Investeringen in vaste activa
2003 2003 2004
III IV I II III
volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder
Investeringen in vaste activa -3,1 -3,9 1,3 4,5 1,4 0,7
w.o. Woningen -4,3 -5,0 -4,6 6,1 1,7 1,1
Bedrijfsgebouwen -9,2 -8,5 -7,8 0,2 -7,6 -5,1
G.W.W. werken -2,0 -1,3 1,8 4,8 -2,0 -3,1
Vervoermiddelen 10,0 3,6 23,2 17,2 -2,5 5,5
Machines en installaties -5,0 -6,3 9,7 -0,9 16,6 2,8
Computers 3,6 2,6 11,0 10,3 11,0 9,8
Bron: CBS
CBS Persbericht PB04-198 pagina 6 van 6
---- --
Centraal Bureau voor de Statistiek